Devletten Olan Alacaklara Faiz Uygulanacak / Osman Arıoğlu
Açıklanan kapsamlı düzenlemelerle getirilmesi planlanan konuları tanıtmaya devam ediyoruz.
Öteden beri devlet, kendi vergi alacaklarına faiz uygular, buna karşılık vatandaşın veya mükellefin devletten olan vergi alacaklarına ise hiç faiz uygulanmazdı. Zaten, "Devlet alacağına şahin, borcuna güvercin" şeklindeki tekerleme konuyu en iyi şekilde özetlerdi. Elbette halen de sistem bu şekilde. Şimdi bu uygulama değişiyor. Gerek fazla tahsilat ve gerekse başka nedenlerle devletten olan vergi alacaklarına da tecil faizi oranında bir faiz uygulanması öngörülüyor. Yürürlükteki oran yıllık %12, yani mevcut mevduat faizi getirilerinin bile üzerinde.
Yapılan, son derece alkışa değer bir düzenleme. Burada temel koşul şayet mükellef hatayla fazla vergi ödemiş ise, faiz bu fazla ödemeyi geri talep tarihinden başlıyor. Yani vergi idaresinin ben inceleyeceğim demesi veya inceleme yaptıktan sonra iadeyi yapması durumunda incelemede geçen süre için de faiz alınabilecek. En azından Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in açıklamasından anlaşılan bu. Bu son derece modern ve hakkaniyetli bir uygulama olacaktır. İdarenin iadede isteksiz davranmasını engelleyecek. Hatta iade için konu bazlı maksimum süreler belirlemesine ve bu sürelerin aşılması halinde inceleme elemanının veya ilgili memurun sorumlu olabileceği bir yapı içerecektir. Zaten olması gereken de budur.
Bu uygulamanın bir de risk oluşturan yönü olabilecektir. Özellikle KDV iadelerinde vergi dairesi faiz ödememek için sürekli belge eksiği bulup onun tamamlanmasını talep yoluna gidebilecektir. Burada ikincil düzenlemeler önem kazanacaktır. Şayet mükellef başlangıçta belirtilen tüm bilgi ve belgeleri tam olarak vermiş ancak idare ilave izahat bilgi veya belge talep ediyorsa bu durumun faiz uygulamasına engel teşkil etmemesi gerekir. Uygulamanın sağlıklı işlemesi için her iade konusuna ilişkin talep edilecek belgeler ve iadenin gerçekleştirilmesi gereken süreler ikincil mevzuat ile net olarak ortaya konulduğunda sorun minimum düzeye inecektir.
İnceleme ve tarhiyatlarda titizlik artacak
Yapılan haksız veya mükellefin haksız olduğunu düşündüğü bir tarhiyat nedeniyle yargıya gidilirken, mükellef tarafından ödemenin de yapılmış olması halinde; yargı kararı tarhiyatı kaldırmaya dönük olursa, idare yine faiz ödemek durumunda kalacaktır. Bu durumun mükellefin daha kolay yargı yoluna başvurabilmesine neden olabileceği düşünülse de aynı zamanda, inceleme ve tarhiyatlarda daha titiz davranılması ve yargıda karar sürecinin hızlanması anlamında yarar sağlayacaktır. Aslında ideal olarak olması gereken de zaten sistemin bu şekilde işlemesidir.
Elbette sistemin tam olarak nasıl işleyeceğini madde ve uygulama detayları belli olduğunda net olarak görebileceğiz. Bizim burada yapmaya çalıştığımız sistemin sorunsuz işleyebilmesi ve ilave mağduriyetlere neden olmaması için objektif uygulama kriterleri konulması gereğini hatırlatmaktan ibarettir.
Kaynak: Bugün Gazetesi
