Taşeronlaşmaya 'Kısmi' Ayar
Torba Kanun (6552) kapsamında asıl işveren-alt işveren ilişkileri yeniden düzenlendi. İşverenler için "nasılsa bu işi taşerona verdim, o düşünsün" dönemi kısmen sona erdi. Bundan sonra ücretlerden izinlere kadar pek çok konuda asıl işveren bizzat takipçi olmak zorunda. İşte işverenler için yeni yükümlülükler.
İzin takibini asıl işveren yapacak
Bir işçi, aynı işyerinde alt işveren (taşeron) işçisi olarak yıllardır çalıştığı halde, sık sık alt işveren değiştiği için yıllık izinlere hak kazanamıyordu. Bundan sonra taşeron işçisinin izin hesabında, alt işveren değişse bile toplam çalışma süresi dikkate alınacak.
Ayrıca asıl işveren, taşeron işçilerinin izinlerini kullanıp kullanmadıklarını takip edecek. İzinlerin aynı yıl içerisinde kullanılmasını sağlayacak. Alt işveren, izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene verecek. Yani izinler konusunda asıl işveren bundan sonra topu alt işverene atamayacak.
Ücret garantörü asıl işveren
Taşeron işçilerinin ücretleri konusunda Torba Kanun öncesinde de asıl işverenin sorumluluğu vardı. Fakat uygulamada ihmaller yaşandığı için taşeron işçileri sık sık yargı yoluna başvurmak zorunda kalıyordu. Yapılan değişiklikle bundan sonra asıl işveren, ay be ay taşeron işçilerinin ücretlerini takip edecek. Ücreti ödenmeyen işçilerin ücretini hak edişlerden keserek, işçinin banka hesabına yatıracak.
Yaptırım yok
Gerek izinler gerekse ücret konusunda asıl işverenin sorumluluğunun açıkça düzenlenmiş olması yerinde bir adım. Yapılan değişiklikler taşeronlaşma konusuna bir nebze de olsa çekidüzen verebilir. Fakat bu yükümlülüklerin ihlali durumunda yasada yaptırıma yer verilmemesi önemli bir eksiklik. Yaptırımı olan konularda pek çok ihlalin olduğunu dikkate aldığımızda, yaptırımsız düzenlemelerin akıbetini tahmin etmek zor değil.
Bakıma muhtaçsanız 5 yıl yeter
Soru: Sadettin Bey, ben üç yıla yakın zamandır kanser tedavisi görüyorum. Hastalığım hâlâ devam ediyor. Sürekli rapor alıyorum. 4/C'li olarak 2005 Eylül ayında öğretmenliğe başladım. Daha sonra kadroya geçtiğim için emekli sandığına bağlıyım. Malulen emeklilik başvurusunda bulunabilir miyim? 10 yıl çalışmış olmak mı gerekiyor? 10 yıl tamamlanmadı ise borçlanarak emekli olunabilir mi? M. Ani
Cevap: Değerli okurum, malulen emeklilik için 10 yıl fiili hizmetinizin bulunması gerekir. Borçlanma imkanınız varsa bu 10 yılı tamamlayabilirsiniz. Eğer başka birinin bakımına muhtaç derecede malul iseniz bu durumda 5 yıllık hizmet yeterli sayılır. Malulen emeklilik dilekçenizi verdikten sonra alacağınız rapor ile talebiniz değerlendirilecektir.
Hizmet birleştirmesi yapılır
Soru: Sadettin Bey, ben 1989 yılında bir özel bankada 9 ay çalışmıştım. Şu an 24 yıllık devlet memuruyum ve halen çalışıyorum. Bankada çalıştığım yılları SGK'ya borçlanmak istiyorum. Borçlanmada ne kadar öderim? Nasıl bir yol izlemem gerekir? Mehmet A.
Cevap: Değerli okurum, özel banka sandığına ödenen primler emekli olacağınız zaman hizmet birleştirmesi kapsamında birleştirilir. Bunun için borçlanma yapmanıza gerek yok. Dilerseniz şimdi de SGK'ya hizmet birleştirmesi dilekçesi vererek, banka hizmetinizin memuriyetle birleştirilmesini isteyebilirsiniz.
Torba Kanun (6552) kapsamında asıl işveren-alt işveren ilişkileri yeniden düzenlendi. İşverenler için "nasılsa bu işi taşerona verdim, o düşünsün" dönemi kısmen sona erdi. Bundan sonra ücretlerden izinlere kadar pek çok konuda asıl işveren bizzat takipçi olmak zorunda. İşte işverenler için yeni yükümlülükler.
İzin takibini asıl işveren yapacak
Bir işçi, aynı işyerinde alt işveren (taşeron) işçisi olarak yıllardır çalıştığı halde, sık sık alt işveren değiştiği için yıllık izinlere hak kazanamıyordu. Bundan sonra taşeron işçisinin izin hesabında, alt işveren değişse bile toplam çalışma süresi dikkate alınacak.
Ayrıca asıl işveren, taşeron işçilerinin izinlerini kullanıp kullanmadıklarını takip edecek. İzinlerin aynı yıl içerisinde kullanılmasını sağlayacak. Alt işveren, izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene verecek. Yani izinler konusunda asıl işveren bundan sonra topu alt işverene atamayacak.
Ücret garantörü asıl işveren
Taşeron işçilerinin ücretleri konusunda Torba Kanun öncesinde de asıl işverenin sorumluluğu vardı. Fakat uygulamada ihmaller yaşandığı için taşeron işçileri sık sık yargı yoluna başvurmak zorunda kalıyordu. Yapılan değişiklikle bundan sonra asıl işveren, ay be ay taşeron işçilerinin ücretlerini takip edecek. Ücreti ödenmeyen işçilerin ücretini hak edişlerden keserek, işçinin banka hesabına yatıracak.
Yaptırım yok
Gerek izinler gerekse ücret konusunda asıl işverenin sorumluluğunun açıkça düzenlenmiş olması yerinde bir adım. Yapılan değişiklikler taşeronlaşma konusuna bir nebze de olsa çekidüzen verebilir. Fakat bu yükümlülüklerin ihlali durumunda yasada yaptırıma yer verilmemesi önemli bir eksiklik. Yaptırımı olan konularda pek çok ihlalin olduğunu dikkate aldığımızda, yaptırımsız düzenlemelerin akıbetini tahmin etmek zor değil.
Bakıma muhtaçsanız 5 yıl yeter
Soru: Sadettin Bey, ben üç yıla yakın zamandır kanser tedavisi görüyorum. Hastalığım hâlâ devam ediyor. Sürekli rapor alıyorum. 4/C'li olarak 2005 Eylül ayında öğretmenliğe başladım. Daha sonra kadroya geçtiğim için emekli sandığına bağlıyım. Malulen emeklilik başvurusunda bulunabilir miyim? 10 yıl çalışmış olmak mı gerekiyor? 10 yıl tamamlanmadı ise borçlanarak emekli olunabilir mi? M. Ani
Cevap: Değerli okurum, malulen emeklilik için 10 yıl fiili hizmetinizin bulunması gerekir. Borçlanma imkanınız varsa bu 10 yılı tamamlayabilirsiniz. Eğer başka birinin bakımına muhtaç derecede malul iseniz bu durumda 5 yıllık hizmet yeterli sayılır. Malulen emeklilik dilekçenizi verdikten sonra alacağınız rapor ile talebiniz değerlendirilecektir.
Hizmet birleştirmesi yapılır
Soru: Sadettin Bey, ben 1989 yılında bir özel bankada 9 ay çalışmıştım. Şu an 24 yıllık devlet memuruyum ve halen çalışıyorum. Bankada çalıştığım yılları SGK'ya borçlanmak istiyorum. Borçlanmada ne kadar öderim? Nasıl bir yol izlemem gerekir? Mehmet A.
Cevap: Değerli okurum, özel banka sandığına ödenen primler emekli olacağınız zaman hizmet birleştirmesi kapsamında birleştirilir. Bunun için borçlanma yapmanıza gerek yok. Dilerseniz şimdi de SGK'ya hizmet birleştirmesi dilekçesi vererek, banka hizmetinizin memuriyetle birleştirilmesini isteyebilirsiniz.
SADETTİN ORHAN / BUGÜN
