Borçtan kurtulma rehberi
Torba Yasa çıktı ve borç başvuruları başlıyor. Ama kafalardaki sorular bitmedi. Bize gelen çok sayıda soru üzerinden mini bir rehber hazırladık Meclis ekim ayını beklemeden Torba Yasa'yı çıkardı ve yaklaşık 20 milyon insanın hayatını değiştirecek düzenlemeleri hayata geçirdi. Yasanın çok kapsamlı olması kafalardaki soru işaretlerini de artırıyor. Bu noktada borçların ödenmesiyle ilgili bize gelen sorulardan mini bir rehber hazırladık.
Vergi borçları siliniyor mu?
Borç silinmesi söz konusu değil. Vergi borcunun aslı ödenecek. Vergi cezaları da ödenecek. Ama gecikme zamları silinecek. Kalan miktar vade farklarıyla taksitlere bölünecek. SGK'ya olan borçlarda da gecikme zamları silinecek.
Trafik cezaları ne olacak?
Bu konuda bir silme söz konusu. 120 liranın altındaki trafik cezaları tebliğ edilmeden silinecek. Köprü ve otoyollardan geçişlerle ilgili borçlar da 12 TL'nin altında ise yok sayılacak.
Yapılandırma için nereye başvurulacak?
Vergi borçlarıyla ilgili başvurular ilgili vergi dairelerine yapılacak. Sosyal güvenlik borçları için SGK'ya, emlak vergisi ve su borçları için belediyelere başvurulacak.
Vade farkı ne kadar olacak?
Faizler silindikten sonra ortaya çıkacak ana parayı taksitlerle ödemek isterseniz, vade farkı uygulanacak. Ana para borcunuz taksite göre şu katsayılarla çarpılacak:
Son başvuru ne zaman?
Vergi borçları için başvuruda son tarih 30 Kasım 2014. Bu tarih tatil gününe rastladığı için başvuralar 1 Aralık 2014'ün mesai bitimine kadar alınacak. Genel Sağlık Sigortası borçluları için süre ise 7 ay. Diğer prim borçları için ise 1 Ekim'den itibaren 3 ay süre verildi. Son günü beklememekte fayda var.
Hacizler kalkıyor mu?
Hacizler yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacak. Varsa alınan teminatlar iade edilecek. Bu arada dava açmış olanların davalardan vazgeçmesi gerekecek.
Taksitleri ödemezsek ne olur?
Bir takvim yılında iki veya daha fazla taksit ödenmez ise yapılandırma bozulacak ve ilk haline dönecek. Taksiti geciktirir ya da eksik öderseniz gecikme faiziyle ödeyebileceksiniz.
GSS borcu çıktı ne yapayım?
Genel Sağlık Sigortası (GSS) borcu çıkanlar ya da borcunu ödemeyenlere de imkân geliyor. Gelir testi yaptırmayanlar 7 ay içinde bu testi yaptıracak. Aile içinde kişi başına geliri brüt asgari ücretin 3'te 1'inden az olanların bütün borcu silinecek. Bu şekilde borcu silinenler sağlıktan da yararlanmaya başlayacak. Eğer gelir bu rakamın üzerindeyse, geliri oranında belirlenecek prim geçmişe yönelik olarak yeniden hesaplanacak. Böylece en yüksek limitten çıkarılan prim borcundan kurtulmak mümkün olacak. Hesaplanan daha düşük miktardaki borç da, taksitle ödenebilecek.
Belediyeye borçlar yasada mı?
Belediye alacaklarından olan emlak vergisi, çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, belediyelerin su alacakları da yasa gereği yapılandırma kapsamına alındı.
GAZETECİ NE İSTİYOR?
Basın İş Kanunu çalıştayları düzenleniyor. Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan'ın destek verdiği bu çalışmalar meslektaşlarımızın özlük haklarıyla ilgili çok önemli düzenlemeler içerecek. Bu konuda yoğun mesajlar alıyorum. İsteklerin başında 15 yıl ve 3 bin 600 günle tazminat hakkı kazanmak geliyor. Yine iş güvencesi, mesai ve izin haklarının tam kullanılması da öne çıkan diğer istekler. Milli ve dini bayramlarda çalışılıyor olması ise öteden beri meslektaşlarımız arasında tartışma konusu. Meslektaşımız da olan Sayın Akdoğan'ın bu çalışmaları mesleğin çalışanlarıyla yapmak istediklerini söylemesi de çok önemli. Hayırlı neticeler çıkacaktır.
SİGORTA ÖNCESİ HAK YOK
Annem 1955 doğumlu, 1978 ve 1983'te 2 doğum yaptı. 01.10.1997'de çalışmaya başladı. Doğum borçlanmasından faydalanıp erken emekli olabilir mi? Emre YABAN
Annenizin yaptığı doğumlar sigorta başlangıcından önce olduğu için doğum borçlanması hakkı bulunmuyor. Bu konu yeni Torba Yasa'da yer almadı.
GEÇ ÖDEME MİKTARI ARTIRIR
21.12.1999 SSK girişliyim. 24.10.1976 doğumluyum. Askerden sonra SSK'lı oldum. Askerlik borçlanmasını şimdi mi ödesem faydalı olur, yoksa emeklilik tarihine yakın bir dönemde mi? Bülent KEPEK
Normal şartlarda 60 yaşında emekli olursunuz. Ama askerliği 13 ay borçlanırsanız 57 yaşa iner, prim sayısı düşer. Borçlanmayı geç yapmanız o dönemdeki asgari ücrete göre miktarı artırır.
EVLENİNCE KESİLİR
2010 yılında eşim vefat etti. Ben ve kızım dul yetim maaşı alıyoruz. Çalışmak istiyorum. Aldığım maaş kesilir mi? (ismi saklı)
İster çalışmaya başlayın, isterse emekli olun, her iki durumda da vefat etmiş olan eşinizden almış olduğunuz maaş kesilmez. Sadece almış olduğunuz sağlık hizmetini çalışmanız halinde kendi üzerinizden almanız gerekir. Maaş ancak evlenirseniz kesilir.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
09.12.1985 doğumluyum. 01.10.2004 sigorta başlangıcım. Sigorta sürecinde 1 çocuk var. Ne zaman emekli olabilirim. Öznur MEMİŞ
58 yaş ve en az 4.500 prim günü şartlarıyla kısmi (yaştan) emekli olursunuz. Çalışıyorsanız ve 4.500 prim gününü dolduracaksanız doğum borçlanması yapmaya gerek yok. Priminiz eksik kalırsa bir çocuk için borçlanıp 720 gün kazanırsınız.
10.03.1969 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 29.09.2009. Sigortadan önce 2 çocuğum var. Ne zaman emekli olurum? Havva DUYKU
İşe giriş tarihinize göre 58 yaşında ve 7.200 prim günüyle emekli olursunuz. Sigortadan önceki doğumların size bir faydası olmuyor.
01.02.1989 SSK girişim var. Doğum tarihim 01.02.1966. Prim gün sayım ise 9.000. Ne zaman emekli olurum? Hüseyin Emre KESKİN
25 yıl 51 yaş ve 5.450 prim günü şartları gerekiyor. Prim ve yıl dolmuş yaşınız 2017'de tamamlanacak. Askerliği 9 ay borçlanırsanız yaş şartınız
50'YE İNER VE 2016'DA EMEKLİ OLURSUNUZ.
02.06.1975 doğumluyum, 10.08.1990 sigorta başlangıcım. 5.500 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum? Özkan POLATLIGİL
25 yıl 52 yaş ve 5.525 prim günü şartlarına tabisiniz. Priminiz tamam. Yılınız 2018'de dolacak. 02.06.2027'de emekli olursunuz.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Her cumartesi bu köşede çalışma hayatıyla ilgili sorunlarınızı gündeme getiriyoruz. Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz.
HAFTA İÇİ HER GÜN SAAT 16.15'TE AHABER'DE BİZE SORUN PROGRAMI'NDA SORULARINIZI CEVAPLIYORUZ… Tel: 0212 300 66 66
Torba Yasa çıktı ve borç başvuruları başlıyor. Ama kafalardaki sorular bitmedi. Bize gelen çok sayıda soru üzerinden mini bir rehber hazırladık Meclis ekim ayını beklemeden Torba Yasa'yı çıkardı ve yaklaşık 20 milyon insanın hayatını değiştirecek düzenlemeleri hayata geçirdi. Yasanın çok kapsamlı olması kafalardaki soru işaretlerini de artırıyor. Bu noktada borçların ödenmesiyle ilgili bize gelen sorulardan mini bir rehber hazırladık.
Vergi borçları siliniyor mu? Borç silinmesi söz konusu değil. Vergi borcunun aslı ödenecek. Vergi cezaları da ödenecek. Ama gecikme zamları silinecek. Kalan miktar vade farklarıyla taksitlere bölünecek. SGK'ya olan borçlarda da gecikme zamları silinecek.
Trafik cezaları ne olacak? Bu konuda bir silme söz konusu. 120 liranın altındaki trafik cezaları tebliğ edilmeden silinecek. Köprü ve otoyollardan geçişlerle ilgili borçlar da 12 TL'nin altında ise yok sayılacak.
Yapılandırma için nereye başvurulacak?Vergi borçlarıyla ilgili başvurular ilgili vergi dairelerine yapılacak. Sosyal güvenlik borçları için SGK'ya, emlak vergisi ve su borçları için belediyelere başvurulacak.
Vade farkı ne kadar olacak? Faizler silindikten sonra ortaya çıkacak ana parayı taksitlerle ödemek isterseniz, vade farkı uygulanacak. Ana para borcunuz taksite göre şu katsayılarla çarpılacak:
Son başvuru ne zaman? Vergi borçları için başvuruda son tarih 30 Kasım 2014. Bu tarih tatil gününe rastladığı için başvuralar 1 Aralık 2014'ün mesai bitimine kadar alınacak. Genel Sağlık Sigortası borçluları için süre ise 7 ay. Diğer prim borçları için ise 1 Ekim'den itibaren 3 ay süre verildi. Son günü beklememekte fayda var.
Hacizler kalkıyor mu? Hacizler yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacak. Varsa alınan teminatlar iade edilecek. Bu arada dava açmış olanların davalardan vazgeçmesi gerekecek.
Taksitleri ödemezsek ne olur? Bir takvim yılında iki veya daha fazla taksit ödenmez ise yapılandırma bozulacak ve ilk haline dönecek. Taksiti geciktirir ya da eksik öderseniz gecikme faiziyle ödeyebileceksiniz.
GSS borcu çıktı ne yapayım? Genel Sağlık Sigortası (GSS) borcu çıkanlar ya da borcunu ödemeyenlere de imkân geliyor. Gelir testi yaptırmayanlar 7 ay içinde bu testi yaptıracak. Aile içinde kişi başına geliri brüt asgari ücretin 3'te 1'inden az olanların bütün borcu silinecek. Bu şekilde borcu silinenler sağlıktan da yararlanmaya başlayacak. Eğer gelir bu rakamın üzerindeyse, geliri oranında belirlenecek prim geçmişe yönelik olarak yeniden hesaplanacak. Böylece en yüksek limitten çıkarılan prim borcundan kurtulmak mümkün olacak. Hesaplanan daha düşük miktardaki borç da, taksitle ödenebilecek.
Belediyeye borçlar yasada mı? Belediye alacaklarından olan emlak vergisi, çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, belediyelerin su alacakları da yasa gereği yapılandırma kapsamına alındı.
GAZETECİ NE İSTİYOR?
Basın İş Kanunu çalıştayları düzenleniyor. Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan'ın destek verdiği bu çalışmalar meslektaşlarımızın özlük haklarıyla ilgili çok önemli düzenlemeler içerecek. Bu konuda yoğun mesajlar alıyorum. İsteklerin başında 15 yıl ve 3 bin 600 günle tazminat hakkı kazanmak geliyor. Yine iş güvencesi, mesai ve izin haklarının tam kullanılması da öne çıkan diğer istekler. Milli ve dini bayramlarda çalışılıyor olması ise öteden beri meslektaşlarımız arasında tartışma konusu. Meslektaşımız da olan Sayın Akdoğan'ın bu çalışmaları mesleğin çalışanlarıyla yapmak istediklerini söylemesi de çok önemli. Hayırlı neticeler çıkacaktır.
SİGORTA ÖNCESİ HAK YOK
Annem 1955 doğumlu, 1978 ve 1983'te 2 doğum yaptı. 01.10.1997'de çalışmaya başladı. Doğum borçlanmasından faydalanıp erken emekli olabilir mi? Emre YABAN Annenizin yaptığı doğumlar sigorta başlangıcından önce olduğu için doğum borçlanması hakkı bulunmuyor. Bu konu yeni Torba Yasa'da yer almadı.
GEÇ ÖDEME MİKTARI ARTIRIR
21.12.1999 SSK girişliyim. 24.10.1976 doğumluyum. Askerden sonra SSK'lı oldum. Askerlik borçlanmasını şimdi mi ödesem faydalı olur, yoksa emeklilik tarihine yakın bir dönemde mi? Bülent KEPEK Normal şartlarda 60 yaşında emekli olursunuz. Ama askerliği 13 ay borçlanırsanız 57 yaşa iner, prim sayısı düşer. Borçlanmayı geç yapmanız o dönemdeki asgari ücrete göre miktarı artırır.
EVLENİNCE KESİLİR
2010 yılında eşim vefat etti. Ben ve kızım dul yetim maaşı alıyoruz. Çalışmak istiyorum. Aldığım maaş kesilir mi? (ismi saklı) İster çalışmaya başlayın, isterse emekli olun, her iki durumda da vefat etmiş olan eşinizden almış olduğunuz maaş kesilmez. Sadece almış olduğunuz sağlık hizmetini çalışmanız halinde kendi üzerinizden almanız gerekir. Maaş ancak evlenirseniz kesilir.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
09.12.1985 doğumluyum. 01.10.2004 sigorta başlangıcım. Sigorta sürecinde 1 çocuk var. Ne zaman emekli olabilirim. Öznur MEMİŞ 58 yaş ve en az 4.500 prim günü şartlarıyla kısmi (yaştan) emekli olursunuz. Çalışıyorsanız ve 4.500 prim gününü dolduracaksanız doğum borçlanması yapmaya gerek yok. Priminiz eksik kalırsa bir çocuk için borçlanıp 720 gün kazanırsınız.
10.03.1969 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 29.09.2009. Sigortadan önce 2 çocuğum var. Ne zaman emekli olurum? Havva DUYKU İşe giriş tarihinize göre 58 yaşında ve 7.200 prim günüyle emekli olursunuz. Sigortadan önceki doğumların size bir faydası olmuyor.
01.02.1989 SSK girişim var. Doğum tarihim 01.02.1966. Prim gün sayım ise 9.000. Ne zaman emekli olurum? Hüseyin Emre KESKİN 25 yıl 51 yaş ve 5.450 prim günü şartları gerekiyor. Prim ve yıl dolmuş yaşınız 2017'de tamamlanacak. Askerliği 9 ay borçlanırsanız yaş şartınız
50'YE İNER VE 2016'DA EMEKLİ OLURSUNUZ.
02.06.1975 doğumluyum, 10.08.1990 sigorta başlangıcım. 5.500 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum? Özkan POLATLIGİL 25 yıl 52 yaş ve 5.525 prim günü şartlarına tabisiniz. Priminiz tamam. Yılınız 2018'de dolacak. 02.06.2027'de emekli olursunuz.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Her cumartesi bu köşede çalışma hayatıyla ilgili sorunlarınızı gündeme getiriyoruz. Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz.
HAFTA İÇİ HER GÜN SAAT 16.15'TE AHABER'DE BİZE SORUN PROGRAMI'NDA SORULARINIZI CEVAPLIYORUZ… Tel: 0212 300 66 66
