Gemi ve Uçak Kiralamalarında KDV Tevkifatı Olmalı mı?
Türkiye'deki birçok şirket bir şekilde genel sözleşmelerle uçak kiralayarak üst düzey yöneticilerinin veya özel misafirlerinin ulaşımını karşılıyor. Bilindiği üzere uçak kullanmak belirli bir teknik beceri ve ustalık gerektiriyor. Firma, uçağı kiraladığında elinde uçmaya hazır bir ekip bulundurmadığı için, uçakla birlikte uçuş personeli de geliyor. Aynı şekilde gemi kiralandığı zaman mürettebat da kiralamaya dahil edilebiliyor.
Eski KDV Genel Tebliğlerinde, sirkülerlerinde ve yeni KDV Uygulama Genel Tebliği'nde belirlenmiş alıcılara, faaliyetlerinin yürütülmesi ile ilgili işlemlerde kullanılan işgücünün sağlanması durumunda (işgücü temin hizmeti alımlarında), alıcılar tarafından 9/10 oranında KDV tevkifatı uygulanacağı hükmü bulunuyor. Genel olarak tebliğ ve sirkülerlerdeki örneklerde şoförlü araç kiralanması durumunda; işletme ile şoförler arasında herhangi bir hizmet akdi bulunmaması ve şoförlerin iş süresince işletme yetkililerinin emir ve talimatları altında çalışması halinde, bu hizmetin işgücü temin hizmeti olarak değerlendirileceği, toplam hizmet bedeli (araç kirası+şoför ücreti) üzerinden hesaplanan KDV'nin, işletme tarafından 9/10 oranında tevkifata tabi tutulacağı belirtiliyor.
Burada ilginç bir konu ortaya çıkıyor; KDV tevkifatı ile ilgili tebliğlerde gemi ve uçağın personelle birlikte kiralanmasından değil sadece şoförlü araç kiralama hizmetinden bahsediliyor.
Bu durumdan bahsedilmemesi, gemi ve uçakların personeli ile birlikte kiralanması durumunda KDV tevkifatına konu edilmeyeceği anlamına mı geliyor ?
Konuyla ilgili Genel Tebliğ'de yer alan İstanbul Vergi Dairesi Başkalığı'na ait 01.04.2014 tarihli Özelge'ye dikkatinizi çekmek istiyorum:
"Söz konusu geminin firmanız aktifine kayıtlı olması, gemi personelinin firmanız bünyesinde bulunması, firmanıza hizmet akdiyle bağlı olması ve hizmet verdiğiniz firmalar ile personel arasında herhangi bir hizmet akdi bulunmaması, personelin iş süresince hizmeti alan firmanın yetkililerinin emir ve talimatları altında çalışması halinde, bu hizmet, işgücü temin hizmeti olarak değerlendirilecek, firmanızca verilen hizmet nedeniyle hesaplanan KDV (…) denizcilik tarafından (9/10) oranında tevkifata tabi tutulacaktır.
Toplam hizmet bedelinden personel teminine ilişkin bedelin; sözleşme, ücret bordrosu, muhasebe kayıtları, sigorta prim bildirgeleri vb. belge ve kayıtlardan hareketle ayrıştırılması ve faturada ayrıca gösterilmesi halinde, bu bedele isabet eden KDV tutarı üzerinden (9/10) oranında tevkifat yapılacak, gemi kiralama bedeline isabet eden KDV tutarı üzerinden ise tevkifat yapılmayacaktır"
Özelge'yi değerlendirecek olursak, ciddi ve şu ana kadar yapılmayan bir işlemden bahsediyor; çünkü KDV tevkifatı ile ilgili genel tebliğ ve sirkülerlerde bu konuya benzer tek şey şoförlü araç kiralama hizmeti. Teknik personeli ile birlikte bir geminin veya uçağın kiralanmasının da KDV tevkifatının konusuna girebileceği açıklanmıyor. Fakat Özelge'den İdare'nin konuyla ilgili düşüncesi net olarak anlaşılıyor.
Kısaca, "personeli ile birlikte kiralanan gemi için KDV tevkifatı yapılması gerekmektedir" şeklinde görüş belirtiliyor. "Bu, bir gemi için verilebiliyorsa bir uçak için de verilebilir" şeklinde durumu değerlendirmemiz mümkün. Bu durumda belirlenmiş alıcılarla yapılan sözleşmeler ve düzenlenen faturalarda gemi/uçak kirası ile personel maliyetlerinin ayrı olarak gösterilmesi önem arz ediyor.
Yine de konu hakkında İdare'nin ilgili tebliğ ve sirkülerlerinde sadece şoförlü araba kiralamalarının değil; daha büyük tutarlı işlemler olan gemi ve uçak kiralamalarının da acilen örneklerle değerlendirmesi gerektiğini düşünüyoruz.
