SGK ve İş Kanunu Açısından “Torba Yasa”

 SGK ve İş Kanunu Açısından "Torba Yasa"
Yer Altı İşleri

• ​ Bir gün bile çalışmış olsa dahi belirsiz süreli iş sözleşmesi ile en az 30 işçinin çalıştığı yer altı işlerinde çalışan ve iş sözleşmesi feshedilen işçi işe iade davası açabilecektir.
• Zorunlu haller veya olağanüstü hallerde fazla çalışma dışında) yer altında maden işlerinde çalışan işçilere fazla çalışma yaptırılamayacaktır. 
• Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün artırılarak uygulanacaktır.
• Yer altındaki çalışma süresi; haftada en çok otuz altı saat olup günlük altı saatten fazla olamayacaktır.
• "Linyit" ve "Taşkömürü" çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarı 4857 sayılı Kanun'un 39'uncu maddesi uyarınca belirlenen asgari ücretin iki katından az olamayacaktır.

Alt İşveren
İşverenler, alt işverene iş vermeleri hâlinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlü olacaklardır. 
 
İşe iade
İşe iade davası nedeniyle yatırılan primlerin son günü esas alınarak işsizlik ödeneği hak sahipliği belirlenip işsiz geçen dönem için ödeme yapılacaktır.
 
Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşları
Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce âkit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların âkit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe 
giriş tarihi olarak kabul edilecektir.
 
Yurt Dışına Gönderilen Türk İşçileri
Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri için SGK'ya ödenmesi gereken sigorta primlerinin üst sınırı, asgari ücretin 3 katı olacaktır.
 
Türkiye'de Çalışan Yabancılar 
Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden, o ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına üç aydan fazla süreyle çalıştırılmak üzere Türkiye'ye gönderilenler, sosyal güvenlik kapsamına alınacaktır.
 
Ev Hizmetlerinde Çalışanlar

• ​Ev hizmetlerinde aynı kişi yanında ay içinde 10 günden az çalışanlar adına günlük kazanç alt sınırının yüzde 2'si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi çalıştıranlar tarafından ödenecektir. Bu kişiler hakkında hastalık sigortası hükümleri uygulanmayacak; emeklilik ve genel sağlık sigortası primlerini istemeleri halinde kendileri yatıracaklardır. Süresi içinde ödenmeyen primin ödenme hakkı düşecektir.
• Ev hizmetlerinde bir kişiyi ayda 10 günden az çalıştıranlar işveren sayılmayacaktır.
• İş kazası ve meslek hastalığı olaylarında, birisini ev hizmetinde çalıştıranlar işverenlerin yükümlülüklerinden muaf olacaklardır.
• Ev hizmetinde 10 günden fazla çalışanlar, "hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar" kapsamında sigortalı yapılacaktır. Sigorta bildirimini en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar yapmayan işverene asgari ücret tutarında ceza kesilecektir.

Gelir Testi
Gelir testine başvuruda bulunmamış genel sağlık sigortalısı, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren 6 ay içinde gelir testine başvurması halinde, primler faizsiz yapılandırılacaktır. Söz konusu süreyi, bir 6 daha uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacaktır.
 
SGK Fark Primi
Sigortalılar adına sonradan tahakkuk ettirilen fark prim tutarları, sigortalılar ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata ya da yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması şartıyla, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaksızın tahsil edilecektir.
 
SGK Borçları ve Taksitlendirme           
SGK kapsamındaki iş yerlerinin 31 Aralık 2013 tarihi öncesine ait ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası ile eğitime katkı payı, özel işlem vergisi ve damga vergisi borçlarından 100 TL'yi aşmayan asli alacakları ve tutarına bakılmaksızın bu asılların gecikme cezası tahsilinden vazgeçilecektir.
 

• ​"Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" hükümlerine göre, Kanun'un yayımlandığı tarih itibarıyla taksit ödemeleri devam eden alacaklar hariç olmak üzere; kapsama giren alacakların, kanunun yayımlandığı tarihten önce tecil edilip de tecil şartlarına uygun olarak ödenmekte olanlarından, kalan taksit tutarları için borçlular, talep etmeleri halinde bu hükümlerinden yararlanabilecektir.
• Kanun, SGK borçlarını da yeniden yapılandırarak, gecikme cezası ve gecikme zammını yeniden düzenliyor. Buna göre, 2014 yılı nisan ayı ve önceki aylara ilişkin ödenmemiş olan sigorta primi, emeklilik keseneği, kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi için hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.
• İlgili mevzuata göre ödenmesi imkanı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi ile SGK tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı da aynı kapsam içinde olacaktır.
• 30 Nisan 2014 tarihine kadar bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar, ihale konusu işlere ilişkin olan ve SGK tarafından işverene tebliğ edildiği halde ödenmemiş olan özel nitelikteki inşaatlara ilişkin eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primleri için de aynı imkandan yararlanılabilecektir.
• İdari para cezaları ile ilgili yeni düzenlemeye göre, 30 Nisan 2014 tarihine kadar ödenmemiş olan idari para cezasının yüzde 50'si Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak ödenmesi halinde, cezanın kalan yüzde 50'si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammının tahsilinden vazgeçilecektir.
• İl özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar, SGK borçlarını ikişer aylık dönemler halinde azami 36 eşit taksitte ödeyebilecektir.
• SGK alacaklarının asıllarının maddenin yürürlük tarihinden önce ödenmiş olması şartıyla, bu maddenin yayımlandığı tarih itibarıyla aslı ödenmiş feri alacağın yüzde 40'ının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde kalan yüzde 60'ının tahsilinden vazgeçilecektir.
• Borcun tamamının ilk taksitte ödenmesi halinde herhangi bir faiz uygulanmayacak. Borcun taksitle ödenmek istenmesi halinde borçlular, taksit ödemelerinde 6, 9, 12 ya da 18 eşit taksiti tercih edebilecektir.
• Kamu borçlarının yapılandırılmasından esnaf, sanatkar, çiftçi ve diğer bağımsız çalışanlar da faydalanacak. Söz konusu çalışanlar da prim borçları nedeniyle sigortalılık süreleri durdurulmuş olanlardan, kanunun yürürlüğe girmesinden sonra 3 ay içinde başvuruda bulunarak, primlerini ödemeleri halinde sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilecektir.
• Kanun'dan yararlanmak isteyen borçlular, taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini bir yıl içinde iki defadan fazla yerine getirmemeleri halinde Kanun'dan yararlanma haklarını kaybedeceklerdir.
• Düzenlemeden yararlanmak isteyen borçluların, dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şartı aranacaktır. Yapılandırılan borçlar nedeniyle daha önce mallara konulan hacizler, yapılan ödemeler nispetinde; üçüncü şahıslar nezdindeki hak ve alacaklarla ilgili hacizler ise ilk taksitin ödenmesinden sonra tümüyle kaldırılacaktır.
• Başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkı bulunmayan sigortalı vatandaşlar da borçlarını yapılandırıp ilk taksitlerini ödeyerek, genel sağlık sigortasından yararlanmaya başlayabileceklerdir.
• Buna göre; Bakanlar Kurulu, başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini, başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkı bulunmayan sigortalı vatandaşlar yönünden altı aya kadar, diğer borçlular yönünden bir aya kadar uzatmaya yetkili olacaktır.
• Kanun'dan yararlanmak isteyen borçluların, taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini bir yıl içinde iki defadan fazla yerine getirmemeleri halinde kanundan yararlanma haklarını kaybedeceklerdir.
• Taksit tutarının yüzde 10'unu aşmamak şartıyla 5 liraya kadar yapılmış eksik ödemeler ihlal sayılmayacaktır.
• Ödeme hakkının kaybedilmiş olması halinde, borçlular ödedikleri tutar kadar bu düzenlemeden yararlanacaklardır.
• Daha önce çıkarılan ilgili Kanun'a göre; sosyal güvenlik destek primi borçlarını yapılandıranlar, bu kapsamda ödedikleri borçlarının yeni düzenleme kapsamında mahsup edilmesi için başvuruda bulunabileceklerdir.
• "65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun" kapsamındaki kişilere, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar yersiz ödenen ve geri alınması gereken aylıklar ile bunlardan doğan ceza ve faizler terkin edilecektir. İlgililer hakkında herhangi bir adli, idari takibat yapılmayacaktır. İdare tarafından yapılan tahsilatlar ilgililerine iade edilmeyecektir.

KPMG