KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASI-2
A-KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK HİZMETLER :
Kısmi tevkifat kapsamına giren hizmetlerde kullanılmak üzere alınan malların temininde tevkifat uygulanmayacaktır. Ancak bu hizmetleri ifa edenlerin bu hizmetlerde kullandıkları mallara ait tutarları bedelin içine dahil ederek toplam bedel üzerinden KDV tevkifatı yapacaklardır.
1) Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte Yapılan Mühendislik-Mimarlık ve Etüt-Proje Hizmetleri (2 /10) :
Belirlenmiş alıcılara karşı ifa edilen bu bölüm kapsamına giren hizmetler ;
* Her türlü inşaat işleri. ( Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafine tesisi, sulama tesisi, toprak islahı, dekapaj, taşkın koruma vb.)
* Bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihrazat, nakliye, ısıtma-soğutma sistemleri, ses-görüntü-ışık sistemleri, tamamlama (boya badana dahil) her türlü bakım-onarım, dekorasyon, restorasyon, çevre düzenleme, dekapaj, sondaj, yıkma, güçlendirme, montaj, demontaj vb. işler. Bu işler inşaattan önce başlamış olsa bile, inşaattan bağımsız olarak yapılsalar bile tevkifata tabi tutulacaktır.
* Yapım işleriyle birlikte yapılan mühendislik, mimarlık, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil) , kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama vb. hizmetler. Bu hizmetler yapım işlerinden ayrı ve bağımsız olarak veriliyorsa bu hizmetler Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim Vb. Hizmetler kapsamında 9/10 oranında tevkifata tabi tutulacaktır.
- Yüklenicileri tarafından kısmen veya tamamen alt yüklenicilere devredilen yapım işlerinde, işi devreden her yüklenici tarafından kendilerine verilen hizmet üzerinden KDV tevkifatı yapılacaktır. Yani her yüklenici birbirlerine düzenledikleri faturalarda tevkifat uygulayacaklardır.
- İşin bir kısmının alt yükleniciye devredilmesi halinde sözleşmenin düzenlenmiş olup olmaması tevkifat uygulaması bakımından önem taşımamaktadır.
- Alıcının BELİRLENMİŞ ALICILAR arasında yer almaması halinde, ilk yüklenici ve alt yükleniciler tevkifata tabi tutulmayacaklardır. Ancak ilk yüklenici BELİRLENMİŞ ALICILAR arasında yer alıyorsa ve bu işi kısmen veya tamamen alt yüklenicilere devrediliyorsa ilk yüklenici hariç diğer yükleniciler tevkifat kapsamına gireceklerdir.
- Alıcı ve yüklenicinin de BELİRLENMİŞ ALICILAR arasında yer alması halinde tevkifat söz konusu değildir. Ancak yüklenici bu kapsamda olmayan alt yükleniciye işi devrederse yüklenici tevkifat kapsamına girecektir.
- Tevkifata tabi olan işler KDV’ den istisna olması halinde KDV ve tevkifat söz konusu olmayacaktır. Ancak KDV’ den istisna olan bu işler alt yüklenicilere devredilirse ve bunların yaptığı işler KDV’ den istisna değilse, alt yükleniciler tarafından yapılan işlemler tevkifat kapsamına girecektir.
- Yap-işlet-devret modeliyle yapılan işlerin alt yükleniciye yaptırılması halinde de devredilen işler bu bölüm kapsamına dahil olacaktır.
- Bu bölüm kapsamındaki işlerde; 30/04/2006 tarihinden önce ihalesi tamamlanmış işlere ilişkin faturalardaki KDV tevkifata tabi tutulmayacaktır. (İhale kelimesi yapım işlerinin yazılı sözleşmeye dayalı olarak yapılmasını ifade etmektedir. Herhangi bir ihale düzenlenmeden taraflar arası sözleşme hükümleri uyarınca gerçekleştirilen yapım işlerini de kapsamaktadır.)
Sözleşmesi 30/04/2006 tarihinden önce düzenlenmiş yapım işlerinde, bu işlerin bu tarihten sonra alt yüklenicilere devredilmesi halinde bu kısımlara ait KDV üzerinden tevkifat yapılması gerekmektedir.
Örnek1: X Bakanlığınca ihale edilen yapım işini Y Şirketi kazanmıştır. Y Şirketi bu işin nakliye işlerini Z şirketine devretmiştir. Z’ nin Y firmasına keseceği nakliye faturalarında ve Y’ nin Z Bakanlığına keseceği faturalarda tevkifat uygulanacaktır.
Örnek2: DSİ tarafından yaptırılan bir baraj inşasında kullanılacak hazır betonun asıl yüklenici olan X firması tarafından bir başka firma olan Y firmasından temin edilmesi durumunda, hazır betonun hazırlanması, nakli ve yerine konması işlerinin yapım işlerinin bölümlerini oluşturuyor olması nedeniyle inşaat taahhüt işi olarak kabul edilir. Bu nedenle hazır betonun temin edildiği Y firmasının bu hizmeti tevkifat kapsamında olacaktır.
2) Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim Vb. Hizmetler (9 /10) :
Belirlenmiş alıcılara karşı ifa edilen bu bölüm kapsamına giren hizmetler ;
* Piyasa etüt-araştırma – Ekspertiz – Plan-proje
* Teknik, ekonomik, mali ve hukuki alanda sunulan danışmanlık, müşavirlik, denetim vb. hizmetler girmektedir.
- Yapım işlerinden bağımsız olarak verilen mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita, kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama vb. hizmetler bu bölüm kapsamında değerlendirilecektir.
- Teslim ya da hizmet kapsamında veya devamı niteliğinde verilen ve bedeli ayrıca belirlenen eğitim hizmetleri danışmanlık hizmetleri kapsamında değerlendirilecektir.
- Avukatların vekalet sözleşmesi karşılığında verdikleri hizmetler tevkifat kapsamına girmemektedir. Ancak verdikleri danışmanlık hizmetleri tevkifata tabidir. Yapılan sözleşmede avukatlık ve danışmanlık hizmetleri birlikte yer almışsa ve ücretleri toplu olarak belirlenmişse, toplam bedel üzerinden tevkifata tabi olacaktır.
- Uluslararası gözetim şirketlerince yapılan gözetim faaliyetleri ile araç, makine, teçhizat vb.lerinin kalite kontrol ve test edilmesi hizmetleri tevkifata tabidir.
Örnek1: SMMM Z’ nin, halka açık bir şirkete sunduğu danışmanlık hizmeti tevkifata tabi olacaktır. Belirlenmiş alıcılar içinde sayılanlara verilen danışmanlık ve denetim hizmetleri tevkifat kapsamındadır. Defter tutma hizmeti bu kapsamda değerlendirilmeyecek ve tevkifat söz konusu olmayacaktır.
Örnek2: Gümrük müşavirlerinin belirlenmiş alıcılara verdikleri; gümrük işlemlerinde geçerli mevzuat düzenlemeleri, yabancı ülke uygulamaları, bir malın gümrük tarife istatistik pozisyonunun belirlenmesi gibi danışmanlık ve müşavirlik hizmetleri tevkifat kapsamındadır. Belirlenmiş alıcılar dışındakilere verdikleri hizmetler bu kapsamda tevkifata tabi tutulmayacaktır.
Örnek3: Bir ekonomistin belirlenmiş alıcılara vermiş olduğu ekonomi danışmanlığı, yatırım danışmanlığı gibi hizmetleri de bu kapsamda tevkifata tabi tutulacaktır.
Örnek4: Banka tarafından makine üreticisi bir firmadan makine satın alınmıştır. Bu firmanın bankanın personeline makinenin kullanımı hakkında eğitim vermesi durumunda, makine bedeli tevkifata tabi olmasa bile, eğitim bedeli danışmanlık hizmeti olarak kabul edilip bu bedel üzerinden tevkifat yapılacaktır.
3) Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri (5 /10) :
- Belirlenmiş alıcılara ait olan veya bunlara tahsis edilmiş olan ve faaliyetlerinde kullandıkları makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait olan tadil, bakım ve onarım hizmetleri tevkifat kapsamındadır.
- Isıtma-soğutma, havalandırma, ses, görüntü, ışık sistemleri; asansör vb.lerine yönelik bakım ve onarım hizmetleri bu bölüm kapsamında tevkifata tabi olacaktır.
- Bakım ve onarımla birlikte bazı parçalarının da belirli aralıklarla değiştirilmesi bu işlemlerin ayrılmaz bir parçasıdır. Dolayısıyla bu hizmetler yalnızca işçilikten oluşmaz; bu hizmet gereği olan malzeme, yedek parça ve sarf malzeme teslimleri de bakım ve onarım hizmetlerine dahildir. Tevkifat toplam bedel üzerinden uygulanacaktır. Ama bu malzemelerin piyasadan temininde malzeme alımlarına tevkifat uygulanmayacaktır.
Örnek1: Hisse senetleri İMKB’ de işlem gören X şirketine ait olan kamyonun şasisi üzerinde kasa, depo vb. ilaveler yaptırmak suretiyle yapılan tadilatlara ilişkin bedeller üzerinde KDV tevkifatı yapılacaktır.
Örnek2: Bir bankanın elektrikli cihazlarının tamir ve bakımını üstlenen firmanın, bu hizmetleri kapsamında hizmet bedeli ve yedek parça bedelleri üzerinden KDV tevkifatı yapılacaktır. İlgili yedek parça banka tarafından temin ediliyorsa sadece hizmet bedeline tevkifat uygulanacaktır.
4) Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri (5 /10) :
- Belirlenmiş alıcıların personel, öğrenci, hasta, müşteri, misafir, yolcu sıfatını taşıyan kişilerin yemek ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapacakları hizmet alımlarını kapsamaktadır.
- Yemeğin belirlenen kurumlarda hazırlanıp servise hazır hale getirilmesi tevkifat uygulamasına engel değildir.
- Yeme-içme hizmetine imkan veren yemek çeklerinin bedelleri üzerinden hesaplanan kdv tevkifata tabi tutulmayacaktır. Ama yemek servis hizmetinin hizmeti alan idare, kurum ve kuruluşun bünyesinde ve doğrudan yemek çekini satan firma tarafından verilmesi halinde tevkifat uygulanacaktır.
- Yemek servis hizmetinin, bu hizmetin verildiği lokanta, restaurant vb. mekanlara gidilerek alınması ve faturanın belirlenmiş alıcılar adına düzenlenmesi durumlarda da KDV tevkifatı yapılacaktır.
- Otel, motel, tatil köyü vb. konaklama tesislerinde konaklama hizmetinden ayrı olarak verilen veya birlikte verilmekle beraber ayrı faturalarda belgelendirilen ya da aynı faturada ayrı olarak gösterilen durumlarda yemek servis hizmeti tevkifata tabi olacaktır.
- Belirlenmiş alıcıların kendi personeli tarafından hazırlanacak yemekler için piyasadan alınacak yiyecek malzemeleri ve diğer malzemelerin satın alınması tevkifat kapsamında değildir.
- Bu kuruluşların konser, fuar, kutlama, parti, kokteyl, davet, kongre, seminer, panel, tanıtım vb. hizmet alımları tevkifata tabi olacaktır. Bu hizmetleri veren mükelleflerin organizasyonun yapılacağı yeri işletenlerden alacakları hizmetler tevkifat kapsamında değildir. Ama bu verilecek organizasyonun toplam bedeli üzerinden tevkifat yapılması uygulamasına engel değildir.
Örnek1: MEB ‘ in taşımalı eğitim kapsamında öğrencilere verilen öğle yemeği alımlarında, yemeği hazırlayan ve/veya dağıtımı yapanlara yapılacak ödemelerde KDV tevkifatı yapılacaktır.
Bedel kendi bütçelerinden değil de başka bir kaynaktan (örneğin bir vakıftan) karşılanmış olsa bile KDV tevkifatı yapılacaktır.
Örnek2: X organizasyon şirketi B Kamu kuruluşuna ait bir organizasyonu düzenlemek için B Kamu kuruluşu ile anlaşmıştır. Bu organizasyon için X, konaklama dahil bir otel işletmesiyle anlaşmıştır. Otel işletmesi tarafından X firmasına verilen konaklama, kira vb. hizmetlerde tevkifat yapılmayacaktır. X organizasyon şirketinin toplam tutar üzerinden B kamu kuruluşuna düzenleyeceği faturada KDV tevkifatı yapılacaktır.
5) İşgücü Temin Hizmetleri (9 /10) :
- KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılara işgücü sağlanması şeklinde verilen hizmetlerde alıcılar tarafından tevkifat uygulanır.
- Gerçek ve tüzel kişiler işlerin yürütülmesinde ihtiyaç duydukları işgücünü istihdam yoluyla değil de alt işverenlerden veya bu alanda hizmet veren kuruluşlardan temin etmektedirler. Hizmeti alan işletmenin bu elemanları bilfiil sevk, idare ve kontrol altında çalıştırabilmesi mümkünse tevkifat kapsamına girmektedir.
Bu şekildeki hizmetlerde şu şartlar sağlanırsa tevkifat uygulanır ;
* Temin edilen elemanların hizmeti alana ücretli olarak hizmet akdiyle bağlı olmaması.
* Bu elemanların, hizmeti alanın sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılması gerekmektedir.
- Belirlenmiş alıcılara verilecek olan özel güvenlik ve koruma hizmetleri de işgücü temin hizmetleri kapsamındadır.
Örnek1: Yapımcı X, yapımını üstlendiği bir sinema filminde rol alacak oyuncuları bir ajans aracılığıyla temin etmek için Y Film Ajansı ile anlaşıyor. Y ise oyuncuların bir kısmını kendine bağlı çalışan kişilerden, bir kısmını da CV ile başvuruda bulunanlardan temin etmiştir. Kendine bağlı çalışan oyuncuların Yapımcı X’ in sevk ve idaresinde çalıştırılması işgücü temin hizmeti olarak değerlendirilip hizmet bedeli üzerinden tevkifat yapılacaktır. Kişisel başvuru yapanlardan gönderilen oyuncular Yapımcı X ile doğrudan anlaşmaya varırlarsa, Y film ajansı bu durumda sadece aracılık hizmeti vermiş olacak, düzenlenen fatura tevkifata tabi tutulmayacaktır. Bu kişiler Yapımcı X’ in sevk ve idaresinde çalıştırılmış olsalar bile Y Film Ajansı’ na bağlı çalışan olmadıkları için düzenlenen fatura tevkifata tabi tutulmayacaktır.
Örnek2: X İnşaat firması, yaptığı inşaat işi için iş makinesine ihtiyaç duymuş, Y şirketinden operatörüyle birlikte iş makinesi kiralamıştır. Yapılan sözleşmede operatörün sevk ve idaresi X firmasında olacağı belirlenmiştir. Bu işlem iş gücü temin hizmeti olarak değerlendirilip toplam bedel üzerinden KDV tevkifatı yapılacaktır.
6) Yapı Denetim Hizmetleri (9 /10) :
- KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılara sağlanan yapı denetim hizmetlerine alıcılar tarafından tevkifat uygulanır.
- Tevkifatın kapsamı; yapı denetim firmalarınca verilen yapı denetim hizmetleridir. Su yapıları denetim hizmeti vb. hizmetler de bu kapsamda değerlendirilir.
- Tevkifat yapmakla sorumlu tutulanlara verilen bu hizmetlerde bedelin kamu kurumu aracılığıyla ödenmesi halinde tevkifat, hizmeti satın alan ve adına yapı denetim hizmeti faturası düzenlenen tarafından uygulanacaktır. Kamu kurumu tarafından bizzat satın alınmayan yapı denetim hizmetlerine ilişkin bedellerin, bunlara ait hesaplardan ödenmesi nedeniyle tevkifat yapmaları söz konusu değildir. Faturanın da ilgili kamu kurumu adına düzenlenmiş olması gereklidir.
- Arsa karşılığı inşaat işlerinde, hizmet bedeli müteahhit tarafından ödenmekte ama fatura inşaat ruhsat sahibi (arsa sahibi) adına düzenlenmektedir. Burada inşaat ruhsat sahibinin mükellefiyet durumuna göre hareket edilecektir. Arsa sahibi kısmi tevkifat yapacaklar kapsamındaysa tevkifat uygulanacaktır. Arsa sahibi KDV mükellefi değilse KDV tevkifatı yapılmayacaktır.
Örnek1: X Belediyesince alınan yapı denetim hizmet bedelinin X Belediyesi aracılığıyla ödenmesine rağmen yapı denetim hizmet faturası, müteahhit adına düzenlenmişse, bu durumda tevkifatı müteahhit yapacaktır.
Örnek2: Müteahhit X, arsa karşılığı yapmış olduğu inşaat işinde yapı denetim hizmet bedelini bizzat ödemiştir. Ancak hizmet faturası KDV mükellefi olmayan arsa sahibi Y adına düzenlenmiştir. Bu durumda KDV tevkifatı yapılmayacaktır.
7) Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri, Çanta ve Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu işlere Aracılık Hizmetleri (5 /10) :
- KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılara yapılan fason tekstil ve konfeksiyon işleri, fason çanta ve ayakkabı işleriyle, fason işlerle ilgili aracılık hizmetlerine tevkifat uygulanacaktır.
Tevkifat kapsamına ;
* Deriden mamul giyim eşyalarına ilişkin fason işler de dahil olmak üzere fason tekstil ve konfeksiyon işleri.
* Fason çanta, kemer, cüzdan vb.leri ile ayakkabı (terlik, çizme vb.leri dahil) dikim işleri (söz konusu malların dikimi dışında tadil ve onarım şeklinde ortaya çıkan hizmetler hariç)
* Bu işlerle ilgili aracılık hizmetleri girmektedir.
* Terziler tarafından ilgili alıcılara verilen dikim, tadil, onarım şeklindeki hizmetler de tevkifat uygulaması kapsamındadır.
Tevkifata tabi fason imalatın şartları ;
** İmal edilecek mal ile ilgili ana hammadde başta olmak üzere hammaddelerin bu işi yaptıran tarafından temin edilmesidir.
- Tekstil ve konfeksiyon sektöründeki; boya, apre, baskı ve kaşarlama işlerinde, boya ve kimyevi maddeler işi yaptıranlar tarafından temin edilip kullanılıyorsa tevkifat uygulanacak; bu maddeler bu işi yapanlar tarafından temin edilip kullanılıyorsa tevkifat uygulanmayacaktır.
- Ütüleme, çözgü, haşıl, dikim, kesim, kapitone, traşlama, zımpara, şardon, yakma, ram, nakış vb. bütün işlerde tevkifat uygulanacaktır. Ancak bu işler boya, baskı, apre ve kaşarlama işlerinin bir unsuru veya tamamlayıcısı olarak birlikte yapılıyorsa, aynı faturada gösterilmesi kaydıyla bu işler tevkifat uygulaması bakımından boya, baskı, apre ve kaşarlama hizmetleri gibi işlem görecektir.
- Fason olarak yapılan yıkama ve kurutma işlerinde de yardımcı malzemelerin işi yaptıranlar tarafından temin edilmesi durumunda tevkifat uygulanacaktır. Presleme işinin yıkama ve kurutma işlerinin bir unsuru veya tamamlayıcısı olarak birlikte yapılması ve aynı faturada gösterilmesi durumunda tevkifat uygulanacaktır. Presleme işinin yıkama ve kurutma işinde ayrı olarak yapılması durumunda tevkifat uygulanmayacaktır.
- Fason olarak yapılan kapitone işlerinde astarın üzerine sadece elyaf veya elyafla birlikte tül veya tela tatbik edilmektedir. Bunlar işi yaptıranlar tarafından temin edilip işi yapanlara astarla birlikte veriliyorsa tevkifat uygulanacaktır. Astar hariç kalan malzeme işi yapanlarca temin edilmesi halinde tevkifat uygulanmayacaktır.
- Fason işlerde mamul bir bütün olarak imal ettirilebileceği gibi, aşamalar halinde başkaca kişi veya firmalara yaptırılabilir. Kısım kısım yapılan bu imalatın her aşaması tevkifat uygulaması kapsamına girecektir.
- Fason iş yapanların, başkalarına fason iş yaptırmaları, her iki fason iş için de tevkifat uygulanmasına engel değildir.
- Fason işler yapılırken kullanılan iplik, fermuar, düğme, tela, astar vb. her türlü yardımcı madde ve malzemeler, fason hizmet bedeline dahil edilir. Bunlar ayrı fatura edilemezler.
Fason hizmetlerde aracılık hizmetleri ;
* Fason iş yaptıracak olanlara, fason iş yapacak işletmeleri,
* Fason iş yapacak işletmelere, fason iş yaptıracak olanları temin etmek suretiyle verilmektedir. Bu aracılık hizmetleri bu bölüm kapsamında tevkifata tabidir. (Aracı firmanın sorumluluğu sadece tarafları bir araya getirmektir.)
- Fason yapılmak üzere alınan işin tamamen başka firmalara fason olarak yaptırılması halinde her iki aşamada da tevkifat uygulanacaktır.
Örnek1: Bir konfeksiyon firmasının pazarlayacağı gömleklerin kumaşını, kesimini, dikimini ayrı ayrı firmalara fason olarak yaptırması halinde; her bir kısmi iş, tevkifat uygulaması kapsamına girecektir.
Örnek2: İmal edip pazarladığı pantolonların bir kısmını fason olarak imal ettiren bir mükellef, aynı zamanda ihracatçı firmalara fason olarak takım elbise imal ediyorsa, fason yaptırdığı pantolanlar için kendisi tevkifat uygulayacak, ihracatçıya yaptığı fason takımlar için ise ihracatçı tarafından tevkifat uygulanacaktır.
Örnek3: Giyim eşyası satan bir mağaza, sattığı pantolonların paçalarını, KDV mükellefi olan bir terziye yaptırmaktadır. Bu durumda mağaza KDV tevkifatı yapacaktır. Terzi basit usule tabi ise ve istisnadan vazgeçmemesi halinde, terzinin hizmeti KDV’ den istisna olduğu için tevkifat yapılmayacaktır.
KDV tevkifatına ilişkin yazılarım devam edecektir.
Aygül MUDURLU
SMMM
http://muhasebenet.net/haber.php?haber_id=3707
