.
.
Taksi şoförlerinin de kıdem tazminatı hakkı doğabilir
Bir ticari takside sahibi dahil 3 kişinden daha çok çalışan varsa çalışanları İş Kanunu kapsamındadır ve kıdem tazminatı alma hakları oluşabilir. Üç kişi veya daha az ise İş Kanunu kapsamında hiçbir hakları yoktur…
.
Ankara’da ticari taksim var ve işten çıkardığım taksi şoförüm tazminat davası açmak istiyor. İki buçuk yıl önce ticari taksimde işe başladı. Kendi isteğiyle işe başladı. Çalışan aynı zamanda emekli sandığı emeklisi, hasılatın % 30-40 arası komisyonla, ortalama 1500 liradan aşağı düşmeyecek şekilde çalıştı. Aramızda hiçbir yazılı bir anlaşma yoktur. Karşılıklı anlaşma ile hiç bir sosyal güvence yazışması yapılmamıştır. 01.01.2011 tarihinde banka kredisi ile kullandığı aracı sıfır km ticariye aktardım. Yedi ay süresince sıfır arabayı kullandı. Ancak aracımı kötü kullanıp yıprattığını fark ettim. Kendi kafasına göre tarihini belirleyip izine ayrıldığından beni müşgül ve zor durumda bıraktığından kendisine arabamı bırakmasını söyledim. O da buna karşılık tazminat davası açmak için avukata başvuracağını söylemiştir. Bu durumda karşı tarafa tazminat ödeme durumu olur mu? Çünkü çalıştığı müddete hasılatın %30-40 çivarı kendisine alıyordu. Bu durumda ne yapmam gerektiğini mağdur işveren olarak aydınlatmanızı istirham ederim. M.S. Gökdere
Sayın okurum, takside çalışanların sosyal güvenlik durumu son düzenlemelerle epey değiştirilmiştir. Sorularınız iki bölümü içermektedir. Birincisi tazminat konusu ikincisi de sosyal güvenlik boyutu.
***Şoför için SGK’ya SGDP ödemeliydiniz
Son düzenlemeye kadar, taksinizde çalışan emekli sandığı emeklisi şoförünüz için SGK’ya önce emekli çalışanlar için işe giriş bildirgesi vermeniz ve sonrasında da her ay aylık SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) bildirgesi vererek, prim ödemeniz gerekirdi. Bunu yapmadığınız için şoförünüzün şikayeti halinde veya iş mahkemesine vermesi halinde SGK’ya yüklüce (150 bin lira kadar) prim ve ceza ödemek zorunda kalırsınız. BU durumda şoförünüzün cebine para girmez ama size zarar vermiş olur.
Son yapılan düzenlemeler ile mart 2011 ayından sonra ayda 10 günden az çalışan emekli taksi şoförleri için SGK’ya prim ödeme şartı kaldırıldığından, sizin de şoförünüz ayda 10 günden az çalışıyorsa mart 2011 sonrası için prim ve ceza gelmez.
***Tazminat için siz dahil 3 çalışan gerekir
Normal şartlarda kendisi (haklı sebebi olmaksızın) istifa eden işçilere kıdem tazminatı ödenmez ama sizin işçiniz benim sigortamı yapmadığı için işi bıraktım diyerek tazminat talep edebilir ama tazminat alabilmesi için taksinizde siz dahil en az 3 kişinin çalışıyor olması gerekiyor. Normalde, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 4 üncü maddesi gereğince zaten esnafların yanında çalışan işçilerin kıdem tazminatı gibi İş Kanunu’ndan doğan hakları yoktur.
Zira, 4857 sayılı İş Kanunu’nun “İstisnalar” başlığı adı altındaki 4 üncü maddesinde de belirtildiği üzere, 4857 İş Kanunu, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun tarifine uygun 3 kişinin çalıştığı işyerlerinde uygulanmaz.
Öte yandan, 5362 sayılı “Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu”nun 3 üncü maddesi gereğince de;
“Madde 3 - Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Esnaf ve sanatkar: İster gezici ister sabit bir mekanda bulunsun, Esnaf ve Sanatkar ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunca belirlenen esnaf ve sanatkar meslek kollarına dahil olup, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedeni çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan, basit usulde vergilendirilenler ve işletme hesabı esasına göre deftere tabi olanlar ile vergiden muaf bulunan meslek ve sanat sahibi kimseleri,…” şeklinde tanımlanmıştır.
Siz de halen basit usul defter tutuyorsanız ki çoğunluk öyledir, esnafsınız. Siz dahil takside 3 kişiden çok çalışan varsa çalışanınız mahkeme ile kıdem tazminatı hakkına kavuşur,
**************************
Kıdem tazminatı alabilirsiniz
01.09.1995 işe başladım, 17.06.1997 işten ayrıldım, 12.08.2001’de aynı iş yerinde işe başladım halen devam ediyorum. Toplam 3614 günüm var. İşten ayrılmak istiyorum kıdem tazminatımı alabilir miyim? Alabiliyorsam nerelere ne şekilde başvurmam gerekir? Sevcan Çalışır
Hanımefendi, 15 yıllık sigortalılık süresi ve bu süre içinde en az 3600 günlük prim ödediğinizden isterseniz bağlı olduğunuz SGK Merkez Müdürlüğüne gidip, “Kıdem Tazminatı Alabilir” yazısı alıp, bu yazıyı işverene verip aynı gün işi bırakıp, tazminatınızı da alabilirsiniz.
