Fazla ve yersiz tahsil edilen vergi ve cezaların iadesi
Vergi Usul Kanunu’nun 112’nci maddesinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen dördüncü fıkrası 6322 sayılı “Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun ile Bazı Kanunlarla Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 14’üncü maddesiyle yeniden düzenlenmiş ve söz konusu maddeye 5 numaralı fıkra eklenmiş, bu değişiklikten önce kanun maddesinde yer alan 5 numaralı fıkra ise 6 numaralı fıkra haline getirilmiştir.
.
Yapılan yeni düzenleme ile “fazla ve yersiz olarak tahsil edilen vergiler, fazla veya yersiz tahsilatın mükelleften kaynaklanması halinde” söz konusu düzeltmeye dair müracaat tarihi, diğer hallerde ise verginin tahsili tarihinden düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde “Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanuna” göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz ile birlikte “Vergi Usul Kanunu’nun 120’nci maddesi hükümlerine göre mükellefe red ve iade edilecek.”
.
Vergi Usul Kanunu’nun 120’nci maddesine eklenen yeni 5’inci fıkra hükmüne göre de “Vergi kanunları uyarınca iadesi gereken vergilerin ilgili mevzuatı gereğince mükellef tarafından tamamlanması gereken bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi takip eden üç ay içinde iade edilmemesi halinde, bu tutarlara üç aylık sürenin sonundan itibaren düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun’a göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz“ Vergi Usul Kanunu’nun 120’nci maddesinde yer alan düzenlemelere göre red ve iadesi gereken vergi ile birlikte mükellefe ödenecek.
.
Bu bağlamda söz konusu düzenleme Vergi Usul Kanunu’nun birinci maddesi uyarınca aynı kanunun ikinci maddesinde yazılı olanlar dışında, genel bütçeye giren vergi, resim ve harçlar ile il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim ve hakkında uygulanmaktadır.
Diğer yandan Vergi Usul Kanunu’nun 375’inci maddesi uyarınca vergi cezalarında yapılan hatalar aynı kanunda yer alan vergi hatalarının düzeltilmesi ile ilgili usul ve esaslara göre düzeltilmektedir.
.
Dolayısıyla Vergi Usul Kanunu kapsamında olan vergi, resim ve harçlar ile bunlara bağlı olarak hesaplanan gecikme faizi, gecikme zammı ve pişmanlık zammının, ayrıca vergi cezalarının, haksız yere alınması nedeniyle mükellefe iadesi sırasında faiz ödemesi de söz konusu olacak. Ancak Vergi Usul Kanunu kapsamında olmayan ve fakat Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun’a göre tahsil edilen diğer amme alacaklarının iadesinde Vergi Usul Kanunu’nun 112’nci maddesi uyarınca faiz hesaplaması yapılamayacak.
.
Vergi Usul Kanunu’nun 112’nci maddesinde yapılan değişiklikten önceki hükme göre, fazla ve yersiz olarak tahsil edilen vergilerin ilgili mevzuatı gereğince mükellef tarafından tamamlanması gereken bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi izleyen üç ay içinde iade edilmemesi halinde bu vergilerin üç aylık sürenin sonundan itibaren düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun’a göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faizi ile birlikte iadesi yerine, bundan böyle fazla ve yersiz tahsilatın mükelleften kaynaklanması halinde müracaat tarihinden, diğer hallerde ise tahsil tarihinden düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar hesaplanacak faiz ile birlikte iade edilecek.
.
Örneğin; mükellef daha önce vermiş bulunduğu menkul sermaye iradına ilişkin gelir vergisi beyannamesinde beyan ettiği vergiyi ödemiş ve bilahare matrah tespitinde yapmış olduğu vergi hatası nedeniyle fazla hesapladığı ve ödediği vergiye yönelik düzeltme beyannamesi verip durumu açıklayan yazılı bilgiyi, ilgili vergi dairesine dilekçe ile vermiş ve ödemiş bulunduğu fazla verginin iadesini talep etmiştir. Böyle bir durumda söz konusu iade kendisine yukarıdaki bölümlerde açıkladığımız şekilde yapılabilecek.
.
Böyle bir durumda söz konusu düzeltme isteminin idarece kabulü halinde, mükellefe iade edilecek vergi için vergi dairesine başvuru tarihinden düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar faiz hesaplanarak fazla ödenen vergi mükellefe iade edilmiş olacak.
.
Düzeltme fişleri Vergi Usul Kanunu’nun tebligatla ilgili hükümleri çerçevesinde mükellefin bilinen adresinde, ilanan veya mükellefin rızası dahilinde tebliğ edilmektedir. Diğer yandan vergi kanunları uyarınca iadesi gereken vergilerin örneğin katma değer vergisi iadelerinde herhangi bir mevzuat değişikliği olmadığından uygulamaya aynı şekilde devam edilecek ve vergilerin gerekli bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi izleyen üç ay içinde iade edilmemesi halinde, üç aylık sürenin sonundan düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için faiz ödenecek. Söz konusu uygulama 15 Haziran 2012 tarihinden sonra fazla ve yersiz olarak tahsil edilmiş olup da iadesi söz konusu olan vergi ve cezalar için geçerli bulunmaktadır. (Vergi Usul Kanunu Geçici Madde: 29)
Veysi Seviğ
Kaynak:İTOPORTAL
