Asgari ücretin yüzde 65-100’ü zaten vergi dışı
YENİ Anayasa taslağında, asgari ücretin vergi dışı bırakılması, ücretlerin ne kadar artacağı tartışmalarını da beraberinde getirdi.
TÜRK-İŞ “150-160 lira yansıması olacağını”, DİSK ise “işçiye ücret artışı olarak yansımayacağını” iddia ediyor (Milliyet, 22 Eylül 2012). Bazı haberlerde de 125 ya da 200 lira artış olacağı yer alıyordu. Bu arada ortaya çıkacak vergi kaybının da 6 milyar lira civarında olduğu belirtiliyordu.
.
HANGİSİ DOĞRU?
“Hiç biri doğru değil” dersek, kimse gücenmesin.
Nedenine gelince, şu andaki uygulamada bazı ücretliler için asgari ücretin yüzde 100’ü, bazılarında da yüzde 90’ı zaten vergi dışı!
Mevcut uygulamaya göre, asgari ücretin;
· BEKÂR bir ücretlide yüzde 65’i
(asgari ücretin yarısı + yüzde 15 sigorta
ve işsizlik primi) vergi dışı.
· EŞİ ÇALIŞMAYAN ücretlide yüzde 75’i,
· İKİ ÇOCUKLU (ve eşi çalışmayanda)
yüzde 90’ı,
· DÖRT ÇOCUKLU (ve eşi çalışmayanda) yüzde 100’ü, vergi dışı.
Böyle olunca, asgari ücretin vergi dışı bırakılması;
· Dört çocukluda “1 kuruş dahi ücret artışı” sağlamayacak.
· İki çocukluda ayda 20 lira,
· Bekâr olanlarda ise 53 lira ücret artışı sağlayacak.
Ancak, işyerlerinin önemli bir kısmında işçi ile “net ücret üzerinden” anlaşmaya varıldığı için birçok işyerinde de işverene avantaj sağlayacak!
GETİRECEĞİ YÜK
Asgari ücretin vergi dışı bırakılması halinde, 6.1milyar liralık vergi gelirinden vazgeçileceği belirtiliyor. Bu da doğru değil.
Rakam daha yüksek ama tam olarak hesaplamak aşağıdaki nedenlerle imkansız gibi:
1- Hesaplama yapılırken 5 milyon 223 bin asgari ücretli esas alınmış. Oysa asgari ücretin üzerinde geliri olanlarda da (bu gün asgari ücretin belli bir oranının düşüldüğü gibi) asgari ücret tutarının düşülmesi gerekir.
2- Haziran 2012 itibariyle; 12 milyon 087 bin SSK’lı (4/a’lı), 2 milyon 630 bin memur
(4/c’li) olmak üzere toplam “14 milyon 717 bin ücretli” var. Bunların hepsi bekâr değil, evli ve çocuklu olanlar var. Vergilerin bu sayıya göre hesaplanması, bunun için de “ücretlerin dağılımının bilinmesi” gerekiyor.
Memurların vergilerini hesaplamak çok karışık. Her kurumda çalışanın vergisi “farklı yöntemle” hesaplanıyor.
ÜCRETLİ VERGİ ŞAMPİYONU
Ücretlilerle ilgili bir gerçeği de güncel rakamlarla hatırlatalım.
Türkiye’de toplanan Gelir Vergisi’nin yüzde 65’i ücretlilerden alınıyor.
Buna göre, 2012’de toplanması hedeflenen 53 milyar 804 milyon lira Gelir Vergisi’nin 34 milyar 972 milyon lirası ücretlilerden toplanmış olacak!
Bu aşamada, asgari ücretin vergi dışı bırakılması yerine, “ücretlilere gelir vergisi beyannamesi verdirilmesi” ve bazı harcamaları gider gösterebilmelerine olanak sağlanması, daha sağlıklı ve çağdaş bir çözüm olur.
Tapu harcı yüzde 21 arttı
ALICI ve satıcının ayrı ayrı binde 16.5, toplamda binde 33 oranında ödedikleri “tapu harcı”, alıcı ve satıcı için ayrı ayrı binde 20’ye, toplamda yüzde 40’a yükseltildi.
Otomobilde ÖTV tahminimiz tuttu
20 Eylül günü, otomobil ÖTV’sine yapılacak artışta; 1.600-2.000 ve 2.000 silindir hacminin üzerindekilerde (son ÖTV artışı sonrasında satışların yarı yarıya düşmesi nedeniyle) artış yapılamayacağını, olsa olsa 1.600 silindir hacmine kadar olan otomobillere 3-5 puan artış yapılabileceğini yazmıştık. Tahminimiz tuttu ve 3 puanlık artışla, 1.600 cc’ye kadar olan otomobillerde ÖTV oranı yüzde 37’den, 40’a yükseltildi.
Tapu ve ÖTV artışı 22 Eylül 2012 itibariyle yürürlüğe girdi.
Şükrü KIZILOT
http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/21538527.asp
