Üniversiteye giremeyen gence prim borcu işlemeye başlıyor
1 Ocak 2012 günü başlayan zorunlu Genel Sağlık Sigortası kapsamına göre, bu yıl liseyi bitirip de üniversite sınavını kazanamayan gençlerden erkek olanlara GSS şoku verildi
1 Ocak 2012 günü 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 1 Ekim 2008 gününden beri ertelenen Genel Sağlık Sigortası devreye girdi. Artık hiç kimse "Ben GSS'li olmak istemiyorum" deme hakkına sahip değil. Bu arada SGK bu yazının hazırlandığı anlarda daha genelgesini çıkarabilmiş değildi ve SGK önlerinde karmaşa had safhalardaydı. 5510 sayılı Kanun'a göre çalışan veya emekli ana-babalar çocuklarına kendileri üzerinden 18 yaşına kadar baktırabilirler. Çocuk 18 yaşına geldiğinde lisede okuyorsa bu süre 20 yaşına kadar, üniversitede okuyorsa 25 yaşına kadar uzayabilir. Okumuyorsa 18 yaşından sonra mutlaka GSS primi ödemek zorunda.
18 YAŞINDAN SONRA ÇOCUĞUNA BAKTIRAMAZSIN AMA PRİMİ ÖDE
"18 yaşından sonra kendi üzerinden çocuğuna sağlık yardımı veremezsin, artık o özgür bir birey oldu" deniyor ama "Çocuğun için gelir testi yaparken ana-baba-dede-nine ve kardeşlerin gelir ve harcamalarına" bakarım diyorlar. Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu. Madem 18 yaşından büyük çocuğuma baktıramıyorum, git sadece çocuğun gelirine bak, işin içine ana-baba, dede-nine ve kardeşlerin gelirini ne karıştırıyorsun. Liseyi bitiren genç 18 yaşından büyükse, üniversiteye hazırlanıyor dahi olsa SGK hemen genç adına 112 lira aylık GSS prim borcu çıkarıyor ve kendisine gelir testi davet yazısı çıkarıyor. Yazıda, "Bu yazıyı aldığın andan itibaren 1 ay içinde gelir testi yaptır" deniyor.
ÜNİVERSİTEYE KAYITLA BORÇ SONA ERİYOR
Çocuk bir ay içinde gelir testine gitmezse de bu borç geriye doğru 112 liradan 224 liraya çıkarılıyor. Bir ay içinde gelir testine giderse de bu sefer ailenin kişi başına düşen gelirine göre 38 lira, 112 lira ve 224 lira olabiliyor. Çocuk liseden sonra üniversiteye girerse, üniversiteye kayıt tarihine kadar olan borcu ödemek zorunda ama üniversiteye kayıt tarihinden sonra borç duruyor. Üniversiteye giremezse bu sefer borç, işe girinceye, evlenip eşinden sağlık yardımı alıncaya kadar devam ediyor. Kızlarda, 1.10.2008 gününden önce doğmuş ve 1.10.2008 günü ana-babası üzerinden sağlık yardımı alma hakkı olanlara, üniversiteyi kazanamasa bile GSS prim borcu yok. 1.10.2008 gününden sonra doğmuş ise ileride 18 yaşını tamamlayınca zorunlu GSS'li olacaklar veya evlenecekler. Ancak, erkeklerde maalesef hepsinde var.
BORÇLUYSAN SAĞLIK YARDIMI VERMEM AMA İCRAYLA BORCU ALIRIM
"Zorunlu GSS'ye bir kuruş bile borcun olsa sağlık yardımı vermem ama prim borçlarını her ay sana borç olarak yazar, üstüne bir de gecikme zammı ilave ederim, icraya verir alırım" deniyor. Madem borcu zorla alacaksın, o zaman borcu olsa da sağlık yardımını ver. "Hiç gelirim yok" deme şansın yok. "Kira veriyorsun, kredi kartıyla market alışverişi yapmışsın, demek gelirin var" denecek. "Anamdan borç aldım öyle yaşıyorum" desen de "Anandan aldığın borç da gelirindir; ödediğin kira veya ödeyemediğin kira da gelirindir" denecek ve senden zorla GSS primi istenecek. Bu arada "Babanın emekli aylığı var, annenin evde bakım parası var, sana devlet öğrenci bursu veriyor, bunlar da senin gelirindir" denecek.
YEŞİL KART VİZESİ ALMAK KOLAY DEĞİL
Haberlerde görmüşsünüzdür, yeşil kartlılar yılda bir defa vize yani gelir testi yaptırmak zorunda. Ancak 1 Ocak 2012 günü gelir testi değişti. Eskiden olduğu gibi gelire göre gelir testi yok, harcamaya göre gelir testi var. Bu sebeple 1 Ocak 2012 gününden sonra kaymakamlıklara gidenlere "Bugün git 15 gün sonra gel" diyorlar. "Peki bu süre boyunca sağlık yardımı ne olacak?" sorusuna ise cevap veren yok.
EMEKLİYE DE GSS PRİMİ ÖDETECEKLER
Emekliler kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları için prim ödemeden sağlık yardımı alırlar. Ancak 18 yaşından büyük çocukları varsa bunlara sağlık yardımı verdiremezler ve zorla GSS primi ödeyecekler. Yani, emeklinin aldığı aylık gelir sayılacak ve baktıramadığı 18 yaşından büyük çocuk için emekliden zorla GSS primi alınacak. Öte yandan, devletin verdiği özürlü aylığı, 65 yaş aylığı, sosyal yardımlar ve burslar gelir sayılacak.
Ali Tezel
http://www.haberturk.com/yazarlar/ali-tezel/779758-universiteye-giremeyen-gence-prim-borcu-islemeye-basliyor
