Yeni TTK sisteminde Ticari Defterler ve Delil kuvveti
01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Yasası, ticari defter ve belgelerin delil kuvveti hakkında da yeni düzenleme ve tartışmaları beraberinde getirmiştir.
Yasanın 64, 83, 85 maddeleri vd. hükümleri ile yine yeni Hukuk Muhakemeleri Yasasının (HMK) 220. maddesi birlikte değerlendirildiğinde ticari defterlerin tutulması ve delil kuvveti hakkında aşağıdaki mülahazaları paylaşabiliriz.
Şöyle ki: Ticaret şirketleri ve tacir kişilerin, kanunlarda tutulması zorunlu olarak belirtilen ticari defterlerini tutmaları ve açılış/kapanış kayıtlarını yaptırmaları mutlaka gereklidir. Tutulması gereken bu kanuni defterler, tacirler arasında ihtilaf yaşanması halinde, hakimin talebi üzerine mahkemeye ibraz edilmelidir.
Ticari defterlerin tutan tacirin veya şirketin lehine, karşı tarafın da aleyhine delil teşkil etmesi için öncelik olarak taraflar arasındaki akdi ilişkinin mutlaka yazılı bir belge (protokol-sözleşme vb. adlandırılan) ile ortaya konması ya da bu hukuki ilişkinin karşı tarafın ticari defterleri ile teyit edilmiş olması gerekmektedir.
Özetle hem kendi defterinde bulunması gereken şartlar hem de karşı tarafın defterinde bulunması gereken şartların birlikte bulunması gerekir. Ticari defterler usulüne uygun tutulmamış olsa dahi defter tutan tarafın aleyhine delil olabilir. Ticari defterlerde ki kayıtlar diğer tarafın sunduğu yasalara uygun tutulmuş ticari defterlerinde yer almıyor ise mutlaka dayanak belgelerinin (imzalı irsaliye vb. gibi) ibraz edilmesi gerekir. Dayanak belgeler eksik ise bu kayıtlar sahibi lehine delil teşkil etmeyecektir. Yine tarafların defterlerinin ibraz edilmesi durumunda borçluların kendi defterindeki ödeme kayıtları da dayanak olan belgeler (imzalı irsaliye, makbuz, bono gibi) ile ispat edilmelidir. Bir taraf sadece diğer tarafın defterlerini delil olarak gösterebilir. Bu durumda diğer taraf defterlerini sunmamış ise defterlere dayanan taraf iddiasını ispat etmiş sayılır. Ancak sunulan defter incelemelerinde deftere dayanan tarafın lehine kayıtlar içermiyorsa iddiasını ispat edememiş sayılır. Saygılarımla...
Av. Öztürk Yazıcı
http://www.ekohaber.com.tr/Yeni_TTK_sisteminde_Ticari_Defterler_ve_Delil_kuvveti-ekohaber-5-haberid-15860.html
