Emekli maaşı nasıl artırılır! / Ali TEZEL

Emekli maaşı nasıl artırılır!

Benim ismim de Ali. Size danışmak istediğim konu, ülkede pek çok çalışanın kanayan yarası düşük gösterilen bordro. Ben 20 yılı aşkın bir süredir aynı özel sektörde çalışıyorum. Emekliliğime 3 yıl kaldı. Şu an net maaşım 3.500 TL ama bordroda brüt 2.250 TL. (net 1.600 TL civarı) oda son bir senedir. Daha evvel daha da kötüydü. Hatta 5 sene önce neredeyse asgari ücretti. Korkum emekli olunca elime geçecek maaşın hak ettiğimin çok altında olacak olması. İş kaygısıyla elimiz kolumuz da bağlı. Biz aslında 3 arkadaş ortak derdimizden dolayı bu soruyu size soruyoruz. Son yıllarımızda ne yaparsak emekli maaşlarımızı yükseltebiliriz veya geçmişe dönük herhangi bir hukuki sürece girebilir miyiz? Girersek kayıp veya kazancımız neler olabilir? Ali ve iş arkadaşları

Sayın okurum, SGK'dan alacağınız emekli aylığının en basit olarak formülü; ortalama aylık kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımıdır. Aylık bağlama oranı da gün sayınıza göre belli edilir. Bu sebeple ücretiniz SGK'ya düşük bildiriliyorsa alacağınız emekli aylığı da düşük olur. Ortalama aylık kazanca bakarken son 5 veya 10 yıla bakılmaz, 1.1.1990 gününden sonraki SGK'ya bildirilen kazançlar dikkate alınır.

İHBAR VEYA DAVA GEREKİR
Geçmiş ve şimdiki ücretlerinizin SGK'ya olması gerektiği şekilde bildirilmesi için iki yolunuz var. Birincisi Alo 170 telefonuna veya yazılı bir dilekçe ile işvereni ihbar-şikâyet etmeniz gerekir. İhbar sonrasında işyerine gelecek SGK denetim elemanları işyerine gelip yerel denetim yaptıkları an ücretlerinizi doğru söylemeniz ve denetim tutanağını da imzalamanız gerekir. Ancak, denetim elemanları kayıt incelemesine girmeden sadece yerel denetim ile işi bırakırlarsa sadece son bir yılın ücretlerini düzelttirebilirler. Kayıt incelemesine girerler ve banka veya yazılı belgelerle geçmiş ücretlerinizi kanıtlayabilirlerse en fazla geriye doğru 10 yılı düzelttirebilirler. Gerek şimdi çalışırken ve gerekse de işten ayrılma yılından sonraki 5 yıl içinde iş mahkemesinde hizmet tespit davası açarsanız tüm yılların ücretlerini mahkeme aracılığıyla düzelttirebilirsiniz. Bu arada gerek denetim gerekse de hizmet tespit davası ile ücretlerinizin yükseltildiği her ay için işverene 2 asgari ücret ceza verileceği gibi alınmayan primler de gecikme zam-faizi ile SGK tarafından tahsil edilir.

BAĞ-KUR'A İB FORMU VERİNCE BORÇLARINIZ SİLİNECEK
Ali Bey, 1975 doğumluyum 1995 yılında işyeri açıp Bağ-Kur'lu oldum 2002 yılı 3. ayında Maliye'ye iş bırakma terkimi verip, Maliye'ye olan borcumu ödedim. Ancak Bağ-Kur'a iş bırakma terkimi vermedim. 2002 yılından bu güne kadar sigortalı olarak çalıştım. İşi bıraktığım tarihte 1.5 yıllık prim borcum duruyordu. Şu anda Bağ-Kur'a çok yüklü bir borcum görünüyor. Sigortam ödendiği yıllarda aynı zamanda Bağ-Kur'lu görünüyorum. Bu durumdan nasıl kurtulabilirim nasıl ve ne zaman emekli olurum? Askerliğimi yaptığım sürede esnaflığım devam ediyordu ve primlerini ödedim. Kadir BOLAT

Kadir Bey aslında sorunuzun cevabı içinde duruyor. Maliye'deki vergi kaydınızı kapatmış ama durumu Bağ-Kur'a bildirmemişsiniz bu sebeple Bağ-Kur sizi hale vergi mükellefi biliyor ve borç üretmeye devam ediyor. Şimdi yapmanız gereken İB formu alıp vergi dairesine doldurtup SGK'ya verin. Vergi kapanışı itibarıyla da Bağ-Kur'unuzu kapatın sorununuz hallolur ve Bağ-Kur borçlarınız silinir. Durumunuza göre de SSK'dan 1995 başlangıcıyla 55 yaşında en az 5750 günle emekli olacaksınız. Askerlik borçlanması da sakın yapma.

GSS BORCU İÇİN İKAMETİNİZİ YURTDIŞINA ALDIRIN
Ben 27 yaşımda (01.06.1985) yeni mezun biriyim. GSS için gelir tespiti kaydımı yaptırdım, ocak ayında ve yurtdışına çıktım eğitim amaçlı. Halen oturma iznim var (ve şu an Türkiye'deyim geleli birkaç ay oldu). Borcum 477 lira görülüyor yani aylık 36 liradan eklenmiş. Ben yurtdışına çıktığımda adresimi yurtdışı olarak göstermedim. Acaba şu an adresimi değiştirsem yurtdışı olarak çünkü hâlâ geçerli oturma iznim mevcut ve tarihleri belli yine de bu borcu ödemek zorunda mıyım? Yani yurtdışında olduğumdan dolayı borcumu silme durumları var mıdır? Herhangi bir sigorta kaydım yok, bir yerde çalışmıyorum şu an. Ertan DAĞISTANLI

Kimin nerede ikamet ettiğinin kaydı artık Nüfus Müdürlükleri'nde tutulmaktadır. Siz de aslında yurtdışında ikamet ettiğiniz halde Türkiye'de (nüfus kaydında) ikamet ediyor göründüğünüzden SGK size GSS prim borcu çıkarmış Şimdi nüfusa (veya bulunduğunuz ülkedeki Türk Konsolosluğu'na) gidip ikametinizi yurtdışına aldırtırsanız bundan sonra GSS borcunuz olmaz. Ancak, geçmiş dönemi silmezler. Geçmiş için affı beklemenizi tavsiye ederim.

Ali TEZEL

http://ekonomi.haberturk.com/is-yasam/haber/804332-emekli-maasi-nasil-artirilir