İş güvenliğinde merak edilenler
İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası'nın yürürlük tarihi yaklaştıkça işverenlerimizin soruları da yoğunlaşmaya başladı. Okurlarımızdan Sezer Bey soruyor:
"Sadettin Bey, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası 30.12.2012 tarihinde yürürlüğe girecek. Bu kanun ile beraber 50 üzeri işçisi olan işyerleri kesinlikle iş güvenliği uzmanı ile işyeri hekimi çalıştırmak zorunda mıdır? Bu kişiler kısmi süreli olarak çalışabilirler mi yoksa tam mesai zorunlu mudur? Bu 50 işçinin hesabı nasıl yapılıyor? Bir işverenin Türkiye genelindeki işçi sayısı mı yoksa aynı ildeki işçi sayısı mı dikkate alınıyor? Ayrıca devamlı 50 işçisi olmayan yani bir ay 51 diğer ay 45 gibi değişken sayıda işçi çalıştıran işyerlerinde uygulama nasıl oluyor?"
Sezer Bey, İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Yasası sadece 50 ve üzeri işçi çalıştıran işyerleri için değil, bütün işyerleri için iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma zorunluluğu getiriyor. Fakat bu zorunluluğun başlangıcını işçi sayısına ve tehlike sınıfına göre bir takvime bağlıyor. Buna göre iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma şartı;
· 50 kişi ve üzerinde çalışanı olan işyerleri için 30 Aralık 2012'de,
· 50 kişiden az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise 30 Haziran 2013'te,
· 50 kişiden az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleriyle kamu işyerleri için 30 Haziran 2014'te başlayacak.
Yasadan önce iş sağlığı ve güvenliği personeli sadece sanayiden sayılan 50 ve üzeri işçi çalıştıran işyerleri için zorunluydu. İSG Yasası ise bu zorunluluğu bütün işyerlerine teşmil ediyor. 50 işçinin hesabında bir işverenin Türkiye genelinde çalıştırdığı işçi sayısı değil, aynı ildeki çalışan sayısı dikkate alınır. Bir ilde aynı işverene bağlı birden fazla işyeri olması halinde, toplam çalışan sayısına bakılır. İşçi sayısının hesabında çırak ve stajyerler dikkate alınmaz fakat kısmi süreli çalışanlar, çalışma saatleriyle orantılı olarak hesaba katılır. 50 işçi sınırının aşılması için bir aydan fazla süreyle işçi sayısının 50 ve üzerinde seyretmesi gerekir.
İşverenlerin illa da kendi işyerlerinde sürekli olarak iş sağlığı ve güvenliği personeli istihdam etmesi gerekmiyor. İsteyen işveren bu hizmeti dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden) satın alabilecek. Fakat işyerindeki çalışan sayısı ve tehlike durumu sürekli personel istihdamını zorunlu kılıyorsa, bu işverenler ilgili personeli sürekli olarak çalıştıracak.
Diğer taraftan İSG Yasası'nın zamana yaydığı konu sadece iş sağlığı ve güvenliği personeli çalıştırma zorunluluğudur. Yasanın işverene yüklediği diğer yükümlülüklerin tamamı, bir kişi bile çalıştıran işverenler için bu yıl sonu itibariyle başlıyor.
Aylığa hak kazanmışsınız
Soru: Ben 1985 yılında Avrupa gençler karate şampiyonasında takım halinde Avrupa üçüncüsü oldum. 1985 yılından 1993 yılına kadar milli (lisanslı) sporcuydum. Buna ilişkin belgeler elimde mevcuttur. Benim sosyal güvenlik yönünden ne gibi haklarım var? Akan Ö.
Cevap: Değerli okurum, Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması Hakkındaki Kanun kapsamında 40 yaşınızı doldurduğunuzda başvurmanız halinde 204 lira aylık alabilirsiniz. Aylık bağlandığı takdirde genel sağlık sigortalısı olarak da sağlık yardımlarınızı alabilirsiniz. Yine aylığa hak kazandıktan sonra isterseniz hususi damgalı pasaport alabilirsiniz.
Sezer Bey, İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Yasası sadece 50 ve üzeri işçi çalıştıran işyerleri için değil, bütün işyerleri için iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma zorunluluğu getiriyor. Fakat bu zorunluluğun başlangıcını işçi sayısına ve tehlike sınıfına göre bir takvime bağlıyor. Buna göre iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma şartı;
· 50 kişi ve üzerinde çalışanı olan işyerleri için 30 Aralık 2012'de,
· 50 kişiden az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise 30 Haziran 2013'te,
· 50 kişiden az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleriyle kamu işyerleri için 30 Haziran 2014'te başlayacak.
Yasadan önce iş sağlığı ve güvenliği personeli sadece sanayiden sayılan 50 ve üzeri işçi çalıştıran işyerleri için zorunluydu. İSG Yasası ise bu zorunluluğu bütün işyerlerine teşmil ediyor. 50 işçinin hesabında bir işverenin Türkiye genelinde çalıştırdığı işçi sayısı değil, aynı ildeki çalışan sayısı dikkate alınır. Bir ilde aynı işverene bağlı birden fazla işyeri olması halinde, toplam çalışan sayısına bakılır. İşçi sayısının hesabında çırak ve stajyerler dikkate alınmaz fakat kısmi süreli çalışanlar, çalışma saatleriyle orantılı olarak hesaba katılır. 50 işçi sınırının aşılması için bir aydan fazla süreyle işçi sayısının 50 ve üzerinde seyretmesi gerekir.
İşverenlerin illa da kendi işyerlerinde sürekli olarak iş sağlığı ve güvenliği personeli istihdam etmesi gerekmiyor. İsteyen işveren bu hizmeti dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden) satın alabilecek. Fakat işyerindeki çalışan sayısı ve tehlike durumu sürekli personel istihdamını zorunlu kılıyorsa, bu işverenler ilgili personeli sürekli olarak çalıştıracak.
Diğer taraftan İSG Yasası'nın zamana yaydığı konu sadece iş sağlığı ve güvenliği personeli çalıştırma zorunluluğudur. Yasanın işverene yüklediği diğer yükümlülüklerin tamamı, bir kişi bile çalıştıran işverenler için bu yıl sonu itibariyle başlıyor.
Aylığa hak kazanmışsınız
Soru: Ben 1985 yılında Avrupa gençler karate şampiyonasında takım halinde Avrupa üçüncüsü oldum. 1985 yılından 1993 yılına kadar milli (lisanslı) sporcuydum. Buna ilişkin belgeler elimde mevcuttur. Benim sosyal güvenlik yönünden ne gibi haklarım var? Akan Ö.
Cevap: Değerli okurum, Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması Hakkındaki Kanun kapsamında 40 yaşınızı doldurduğunuzda başvurmanız halinde 204 lira aylık alabilirsiniz. Aylık bağlandığı takdirde genel sağlık sigortalısı olarak da sağlık yardımlarınızı alabilirsiniz. Yine aylığa hak kazandıktan sonra isterseniz hususi damgalı pasaport alabilirsiniz.
Sadettin ORHAN
