Önlemek Ödemekten Daha Ucuz ve Daha İnsancıl
İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemek için 6331 sayılı iş kanunu ve yaklaşık 35 yönetmelik ve tebliğ vs. çıkarıldı.
İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hale getiren olay olan iş kazasını engellemek için çıkarılan iş sağlığı ve güvenliği kanunun amacı neydi?
1-Çalışanların korunması,
2-İşletme güvenliğinin sağlanması
3-Üretim Güvenliğinin sağlanması
İş sağlığı ve İş güvenliğinin tarifi:
İş Güvenliği; işin yapılması sırasında çalışanların işyerinin fiziki şartları sebebiyle kaza geçirmemek için mesleki risklerin ortadan kaldırılması veya azaltılması çalışmasıdır.
İş Sağlığı; işçilerin sağlıklı bir ortamda çalışması. Dünya sağlık örgütüne göre; sağlıklı olmak sadece fiziki olarak değil, aynı zamanda sosyal, ekonomik ve psikososyal yönden tam bir iyilik içinde olmak demektir.
İşyerinde, işlerin yürütülmesi sırasında, çeşitli nedenlerden kaynaklanan, sağlığa zararlı durumlardan korunmak sağlıklı ve güvenli bir iş ortamı oluşturmak amacı ile yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır İş Sağlığı ve Güvenliği.
Doğal Afet: Büyük oranda veya tamamen insanların kontrolü dışında gerçekleşen, mal ve can kaybına neden olabilecek tehlikeli ve genellikle büyük çaplı olay. (wikipedi)
İnsan eliyle önlenemeyen sel, fırtına, deprem, dolu vb. felaketlerin her biri (TDK)
Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimali.
Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyeli.
Önleme: İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümü.
İşveren; çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
Yeni çıkan torba yasa ile; madenlerde meydana gelen/gelecek olayların sorumlusu olarak, işverenlerin "doğal afet" in arkasına sığınmamaları ve işçilerin daha sağlıklı bir ortamda çalışabilmeleri ve çalışma risklerinin karşılığı olarak -yeterli olmasa bile- işçilerin sosyal haklarında ve ücretlerinde bazı düzenlemeler yapıldı. 6552 sayılı torba kanunla ücret konusunda 3213 sayılı Maden Kanununa ek bir madde eklenerek yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarı asgari ücretin iki katından az olamaz." denildi.
İşverenlerin "daha çok" hırsı yüzünden tedbir alınması için çıkarılan yasaları uygulamamaları, bunu bir külfet olarak görmeleri, geçiştirmeleri, gelen müfettişe ibraz etmek için sadece kağıt üzerinden yapmış gibi göstermeleri… gelmesi muhtemel kazaya davetiyeden başka bir şey değildir. Ermenek'te olduğu gibi.
Karaman Ermenek ilçesindeki maden ocağında çalışan 18 işçi, su baskını nedeniyle 4 gündür yeraltında mahsur durumda bulunuyor. İşveren ise; maden ocağında tüm iş güvenliği tedbirlerinin alındığını, bu zamana kadar gerekli denetimlerin hepsinin yapıldığını, maden ocağının hukukun emredildiği şekilde işletildiğini, kurtulanların verdiği bilgiye göre ise bunun bir "doğal afet" olduğunu söylüyor. Aslında alay ediyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ise; "Bu afet değil. Deprem ve sel felaketi doğal afettir. O yüzden doğal afet olmayan yerde kusur vardır" diyerek doğru bir tespitte bulunuyor.
Tabiki, devlet yapması gerekenleri yapıyor ve yapacaktır. Bunu Soma' da gördük. Ya işverenler "doğal afet" diyerek sıyrılacaklar mı bu işlerden? Hâlbuki insan hayatını, onurunu düşünerek önlemler alınsa sonradan katlanılan bedelleri ödemekten daha ucuza gelir.
Mehmet Fatih GELERİ
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
fatihgeleri@ikplatform.com
http://www.ikplatform.com/index.php?option=com_content&view=article&id=844:oenlemek-oedemekten-daha-ucuz-ve-daha-nsancl&catid=45:mehmet-fatih-geleri&Itemid=124
