KOBİ (Küçük ve Orta ölçekli işletme) deyimi, daha çok ekonomik bir anlam taşımaktadır. Dolayısıyla farklı ekonomik yapıya sahip farklı ülkelerde, KOBİ’leri belirleyici ölçütlerde değişmektedir. Bu ölçütlerin başında çalışan işçi sayısı,ciro,sermaye gibi nicel ölçütler yer almaktadır.Genel olarak belirleyici ölçüt çalışan işçi sayısı olmakla beraber,ülkemizde net olmasa da 1 ila 50 işçi çalıştıran işletmeler küçük ölçekli,51 ila 200 arasında işçi çalıştıran işletmeler orta ölçekli,200’den çok işçi çalıştıran işletmeleri ise büyük ölçekli işletme olarak tanımlamak mümkündür.
Ülkemiz ekonomisinde ciddi bir paya sahip olan KOBİ’lerimizin karşılaştığı en büyük zorluk finansman teminidir. Genel olarak sermaye yetersizliği, likitide problemi ve vade uyumsuzluğu gibi belirli ekonomik sıkıntılardan dolayı,KOBİ’ler hem yatırım faaliyetlerini yürütmekte hem de günlük faaliyetlerini sürdürmekte ciddi sıkıntılar yaşamaktadır.KOBİ’lerin finansman sıkıntıları ve alternatif finansman kaynaklarını kısaca açıklamaya çalışalım.
KOBİ’ler ve Banka Kredileri
Sınırlı finansal kaynakların reel ekonomiye aktarılması konusunda ciddi sıkıntılar devam etmektedir. KOBİ’lerin yaşadığı bu sıkıntının nedeni teminatlandırmadır. Maliyetlerin yüksekliği, başvurudaki prosedürlerin fazlalığı, KOBİ’lerin özsermayelerinin yetersizliği, mali tablolarının tam olarak gerçeği yansıtmaması diğer önemli sebeplerdir. Peki teminat konusunda yaşanan sıkıntının giderilebilmesinde alternatif kaynak nedir?
KGF (Kredi Garanti Fonu)
KGF kar amacı gütmeyen bir anonim şirket olup, küçük ve orta ölçekli işletmelere kefalet sağlayarak, yatırım ve işletmelerin finansmanında kredi kullanımının kolaylaştırılmasını amaçlıyor. KGF’nin amacı banka kredisi olanaklarına büyük işletmeler kadar kolay ulaşamayan küçük işletmelerin teminat problemini kefalet vererek ortadan kaldırmak.
Çalışan sayısı 250′den az olan işletmeler KOBİ olarak kabul ediliyor. İmalat, sanayi yanında hizmetler ve madencilik sektöründeki girişimcilerin de talepleri karşılanıyor.Bir KOBİ için kefalet üst limiti 750.000 TL, bu KOBİ’nin doğrudan ya da dolaylı olarak risk grubu oluşturduğu işletmeler için ise kefalet üst limiti 1.000.000 TL. Riskin paylaşımı ilkesine göre çalışan Kredi Garanti Fonu, kredinin en çok %80′ine kadar kefalet veriyor.
KOBİ’ler ve Sermaye Piyasası
KOSGEB, İMKB, TSPAKB ve SPK arasında imzalanan protokol ile artık KOBİ‘ler de borsaya açılabilecek. Halka arz çalışmaları maliyet itibariyle diğer şirketlere göre yüzde 90 azalacak ve maliyetin yüzde 10′luk kısmını karşılamaları için de KOBİ’lere KOSGEB olarak destek verilecek.
KOBİ’lerin faydası ne olacak?
Ülkemiz ekonomisinde ciddi bir paya sahip olan KOBİ’lerimizin karşılaştığı en büyük zorluk finansman teminidir. Genel olarak sermaye yetersizliği, likitide problemi ve vade uyumsuzluğu gibi belirli ekonomik sıkıntılardan dolayı,KOBİ’ler hem yatırım faaliyetlerini yürütmekte hem de günlük faaliyetlerini sürdürmekte ciddi sıkıntılar yaşamaktadır.KOBİ’lerin finansman sıkıntıları ve alternatif finansman kaynaklarını kısaca açıklamaya çalışalım.
KOBİ’ler ve Banka Kredileri
Sınırlı finansal kaynakların reel ekonomiye aktarılması konusunda ciddi sıkıntılar devam etmektedir. KOBİ’lerin yaşadığı bu sıkıntının nedeni teminatlandırmadır. Maliyetlerin yüksekliği, başvurudaki prosedürlerin fazlalığı, KOBİ’lerin özsermayelerinin yetersizliği, mali tablolarının tam olarak gerçeği yansıtmaması diğer önemli sebeplerdir. Peki teminat konusunda yaşanan sıkıntının giderilebilmesinde alternatif kaynak nedir?
KGF (Kredi Garanti Fonu)
KGF kar amacı gütmeyen bir anonim şirket olup, küçük ve orta ölçekli işletmelere kefalet sağlayarak, yatırım ve işletmelerin finansmanında kredi kullanımının kolaylaştırılmasını amaçlıyor. KGF’nin amacı banka kredisi olanaklarına büyük işletmeler kadar kolay ulaşamayan küçük işletmelerin teminat problemini kefalet vererek ortadan kaldırmak.
Çalışan sayısı 250′den az olan işletmeler KOBİ olarak kabul ediliyor. İmalat, sanayi yanında hizmetler ve madencilik sektöründeki girişimcilerin de talepleri karşılanıyor.Bir KOBİ için kefalet üst limiti 750.000 TL, bu KOBİ’nin doğrudan ya da dolaylı olarak risk grubu oluşturduğu işletmeler için ise kefalet üst limiti 1.000.000 TL. Riskin paylaşımı ilkesine göre çalışan Kredi Garanti Fonu, kredinin en çok %80′ine kadar kefalet veriyor.
KOBİ’ler ve Sermaye Piyasası
KOSGEB, İMKB, TSPAKB ve SPK arasında imzalanan protokol ile artık KOBİ‘ler de borsaya açılabilecek. Halka arz çalışmaları maliyet itibariyle diğer şirketlere göre yüzde 90 azalacak ve maliyetin yüzde 10′luk kısmını karşılamaları için de KOBİ’lere KOSGEB olarak destek verilecek.
KOBİ’lerin faydası ne olacak?
- Her şeyden önce Kalıcı nitelikte ve yeteri büyüklükte finansman kaynağı sağlanacak.
- Ortaklara likitide sağlanacak.
- Kurumsal yönetim sağlanacak.
- Güven verici bir görünüm arz edilecek, şeffaflık sağlanacak.
Yeni Türk Ticaret Kanununda KOBİ’lere özel madde
‘’Sözleşmede öngörülen ödeme süresi, faturanın veya eş değer ödeme talebinin veya mal veya hizmetin alındığı veya mal veya hizmetin gözden geçirme ve kabul usulünün tamamlandığı tarihten itibaren en fazla altmış gün olabilir. Şu kadar ki, alacaklı aleyhine ağır bir haksız durum yaratmamak koşuluyla ve açıkça anlaşmak suretiyle taraflar daha uzun bir süre öngörebilirler. Ancak alacaklının küçük yahut orta ölçekli işletme (KOBİ) veya tarımsal ya da hayvansal üretici olduğu veya borçlunun büyük ölçekli işletme sıfatını taşıdığı hâllerde, ödeme süresi, altmış günü aşamaz.’’
KOBİ’ler ve Risk Sermayesi
Risk sermayesi, yaratıcı ve yeni fikirleri olan girişimciler ile risk almaya hazır sermayedarların (finansörlerin) buluştukları bir sistemdir.Risk sermayesinde temel amaç, yüksek gelişme potansiyeline sahip ve rekabet üstünlüğü olan işletmelere uzun vadeli yatırım yapmaktır.Yatırımcılar genellikle KOBİ niteliğinde olan bu şirketlere belirli bir hisse karşılığında kazanç sağlamak için hisse senetlerine yatırım yaparlar. Bu yatırım süresi ilk yatırım tarihinden itibaren 5–10 yıl sonra likidite edilebilen uzun süreli yatırımlardır.
Diğer alternatif finansman kaynakları
Satıcı Kredileri:
İşletmelerin en çok kullandıkları fon kaynaklarından biridir. Diğer finansman kaynaklarına nazaran formaliteleri daha azdır dolayısıyla sağlanması daha kolaydır. Açık hesap şeklinde veya borç senedi karşılığında kullandırılabilir. Genellikle yeni kurulan işletmelerin veya diğer finansman kaynaklarından yararlanma imkanı olmayan işletmelerin sıkça kullandıkları kredi türüdür.
Alınan Avanslar:
İşletmeler, mal ve hizmet sözleşmeleri karşılığında müşterilerinden avans adı altında toplam mal ve hizmet bedelinin bir kısmını peşin olarak alabilirler.
Faktoring:
Mal ve hizmet satışlarından doğan vadeli alacakların temlik yolu ile bir faktoring kuruluşuna devredilmesi ve bu alacakların faktoring kuruluşu tarafından yönetilmesidir. Faktoring ile sunulan hizmetlerin en önemlileri, alacağın tahsili ve yönetimi, ticari riskin üstlenilmesi ve ön ödeme yaparak finansman sağlanmasıdır.
Diğer Finansman Kaynakları:
- Menkulleştirme
- Ödenecek Giderler
- Ödenecek Vergi ve Sigorta Primleri
- Teşvik fonlarından sağlanan işletme kredileri
- Depozito ve teminatların alınması
- Leasing
- Tahvil ihracı
- Yurtdışından sağlanan krediler
- Forfaiting
KOBİ’ler neler yapmalı
- Yenilikçi olmalı, AR-GE faaliyetlerine önem vermeli.
- İstihdam koşullarını tatmin edici noktaya çekip, fark yaratabilecek insan kaynağını çekebilmelidir.
- Eğitim, danışmanlık faaliyetlerine yeterli bütçe ayrılmalıdır.
- Kayıtdışılıktan kesinlikle çıkılmalıdır.
- Finansman biriminin başına ayrı bir sorumlu atanmalı.
- Sağlıklı ortaklıklar kurup, büyüme vizyonuna erişmeli.
- Emre Özerçen
SMMM
emreozercen@hotmail.com
(28.06.2011) muhasebevergi
twitter.com/vergivekanunla
http://vergikanunhaberleri.blogspot.com/
