Doğum borçlanmasında kamuoyunda son zamanlarda en çok tartışılan ve eleştirilen konu sigortalılar borçlanma yaparken son çalışmalarının esas alınması, borçlanmalarının 4-b (Bağ-Kur) hizmeti sayılması ve bundan dolayı mağduriyetler yaşanması idi.Yapılan yönetmelik değişikliği ile bu durum bir nebze düzeltilmiştir.
Doğum borçlanması hakkı
5510 sayılı kanunun 41. maddesi ile kadın sigortalılar için 2 çocuğa kadar her bir çocuk için 2 yıl borçlanma hakkı getirilmişti. Bu borçlanma yapılırken borçlanılan süreler son sigortalılık haline göre SSK’lı süre veya Bağ-Kur’lu süre sayılmakta idi. Eğer sigortalı borçlanma yapacağı tarihten önce 4-a (SSK)’lı çalışmışsa hizmet süreleri 4-a(SSK), eğer 4-b(Bağ-Kur)’lu çalışmışsa hizmet süreleri 4-b (Bağ-Kur) olarak sayılıyordu. Bu durumda son çalışması Bağ-Kur olmasından dolayı borçlanması Bağ-Kur’a sayılıp son 7 yılda Bağ-Kur gün sayısı daha fazla olduğu için Bağ-Kur emeklilik şartlarına tâbi olarak hem daha fazla prim yatırmak zorunda kalıyor, hem de daha az maaş alıyorlardı. 16.06.2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik ile bu mağduriyet giderilmiş oldu.Yönetmelikte ne değişti?
16.06.2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 66. maddesine şu fıkra eklenmiştir: “(11) 5510 sayılı Kanunun 41’inci maddesine göre yapılan borçlanmalarda aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı, sigortalının talebi halinde bir defaya mahsus olmak üzere iade edilir.”Yönetmelik değişikliğindeki borçlanma tutarının bir defaya mahsus iadesi, doğum borçlanmasını Bağ-Kur statüsünde yapmak istemeyenlere bir fırsat vermektedir.
Yapılan borçlanmanın iadesi istenerek borçlanma iptal edilecektir. Daha sonra ise sigortalı olarak çalışıp sigortalılık statüsünü değiştirme şansı olacaktır. Bundan sonra yapılacak doğum borçlanması ise 4-a (SSK)’ya saydırılarak mağduriyet önlenecek ve SSK’dan emekli olunabilecektir. Burada dikkat edilmesi gereken hususlar bu işlemin bir kere yapılabileceği ve aylık bağlanmamış olmasıdır.
Ayrıca ihtiyacı olan süreden fazla borçlanan kişilerde bu yönetmelik hükümlerince bir kereye mahsus borçlanmasının tamamını iade alarak ihtiyacı olan süre kadar borçlanma yoluna gidebilecektir.
Sonuç
Doğum borçlanması hakkının ilk tanınmasından itibaren kanun maddeleri sürekli güncellenerek yanlış uygulamalar düzeltilmeye çalışılmaktadır. Daha önce 300 gün şartının kaldırılması şimdi ise yanlış yapılan borçlanmalarda bir kez düzeltme hakkı tanınması çok faydalı olmuştur. İlerde de doğum borçlanması için doğum öncesinde sigortalılık şartının kaldırılması bu borçlanmayı daha anlamlı ve faydalı kılabilir. Beklenen asıl değişiklik budur. Bunun da bir süre sonra yapılması gerekecektir.Ahmet ŞERİF
Yeniçağ Gazetesi
twitter.com/vergivekanunlar
http://vergivekanunlar.blogspot.com/
