1981 yılında getirilen vergi levhası asma zorunluluğu, 6111 sayılı Kanunla kaldırıldı. Zorunluluğun getirilmesindeki temel amaç, mükellef üzerinde psikolojik baskı yaratarak yüksek vergi ödemesinin sağlanmasıydı.Vergi levhası işletmenin görünür yerine asılacak, işletmeye girenler de vergi levhasını rahatlıkla görebilecekler. Böylece, az vergi ödeyen ya da hiç vergi ödemeyenler üzerinde baskı oluşacak ve daha yüksek matrah beyan etmeye yönelecekler. Beklenti buydu.
O dönemin değer yargılarına göre, az vergi ödenmeye çalışılması genel olarak hoş karşılanmıyordu. Böyle bir ortamda az vergi ödeyen ya da zarar beyan eden işletmenin müşterileri ve ilişkide bulunduğu diğer kimseler tarafından ayıplanması, hatta boykot edilmesi söz konusu olabilirdi...
DEĞER YARGILARI DEĞİŞTİ
Türkiye 80'li yıllarda ciddi bir değişim ve dönüşüm sürecine girildi. Bu süreçte, değişim sadece ekonomik model konusunda gerçekleşmedi. Topluma sürekli tüketim yapması, amaca ulaşmak için her yolun mübah olduğu yönünde görüşler pompalandı. Öyle bir noktaya gelindi ki, yetkililerin ağzından 'benim memurum işini bilir' tarzı vecizeler duyduk. Bütün bunların sonucunda değer yargılarında da değişiklikler ortaya çıktı.Dolayısıyla, bir işletmenin vergi levhasını görenler, az vergi ödendiğini ya da hiç vergi ödenmediğini gördüklerinde, artık ayıplamıyorlar. Tersine, 'işini biliyor' veya 'uyanık adam vesselam' benzeri nitelemelerde bulunuyorlar.
LEVHA ÇEKMECEYE GİRDİ
Vergi levhasının, ödenen verginin teşhir edilmesi işlevi sona erince, duvara asma zorunluluğu kaldırıldı. Ancak vergi levhasının alınması zorunluluğu devam ediyor. Yani vergi levhasının alınıp çekmecede saklanması gerekiyor. Çekmecedeki vergi levhası ne işe yarayacaksa...Vergi levhası, mükellefin gelir/kurumlar vergisi beyannamesinde yer alan bilgilerine göre, Gelir İdaresinin bilgi işlem sistemi tarafından elektronik ortamda oluşturulacak ve mükellefin internet vergi dairesi hesabına aktarılacak. Mükellefler de internet vergi dairesinden bizzat kendileri veya mali müşavirleri aracılığıyla vergi levhalarını yazdıracaklar.
Bu şekilde alınan vergi levhaları ayrıca vergi dairesine veya meslek mensuplarına imzalattırılmayacak veya tasdik ettirilmeyecek. Meslek mensupları da vergi levhalarının tasdikine dair herhangi bir bildirimde bulunmayacaklar.
VERGİ LEVHASININ ALINMA ZAMANI
Gelir vergisi mükellefleri (Kazancı basit usulde tespit edilenler dahil) 1 Nisandan itibaren, kurumlar vergisi mükellefleri ise 1 Mayıstan itibaren, 31 Mayıs günü sonuna kadar vergi levhalarını yazdıracaklar. Ancak, 2010 yılına münhasır olarak, vergi levhaları 1 Haziran ile 30 Haziran 2011 tarihleri arasında yazdırabilecek.Özel hesap dönemine tabi mükellefler vergi levhalarını beyanname verme sürelerinin son gününden itibaren bir ay içinde yazdıracaklar.
Yıl içinde işe yeni başlayan mükelleflerin vergi levhaları, mükellefiyet tesisini müteakip, sistem tarafından internet vergi dairesi hesaplarına aktarılacak. Bu mükellefler vergi levhalarını mükellefiyet tesisinden itibaren bir ay içinde internet vergi dairesinden yazdırmak suretiyle veya bağlı oldukları vergi dairesi aracılığıyla alacaklar.
Vergi levhası bulundurmamanın cezası
VERGİ levhası almak mecburiyetinde olan mükelleflerin vergi levhalarını iş yerlerinin; merkezlerinde, şubelerinde, satış mağazalarında, çiftçilerin doğrudan doğruya zirai faaliyetleri ile ilgili alım satım işlerinin tedviri için açtıkları yazıhanelerinde, taşıt işletmelerinin ayrıca taşıtlarında, yetkililerce istenildiğinde ibraz etmek üzere bulundurmaları gerekiyor. Bu nedenle internet vergi dairesinden ihtiyaç duyulan adet kadar vergi levhası çıktısı alınabilecek.İşyerinde birden fazla kat veya reyon olması halinde ise her kat veya reyon için ayrı birer levha alma ve bulundurma zorunluluğu bulunmuyor.
Vergi levhası almak ve bulundurmak mecburiyetinde olan mükelleflerin vergi levhasını bulundurmak mecburiyetinde oldukları yerlerde yapılan denetimlerde bulundurma mecburiyetine uyulmadığının tespit edilmesi halinde her bir tespit için Vergi Usul Kanununun 353. maddesinin (4) numaralı bendine istinaden 170 lira (2011 yılı için) özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Metin Taş-Sezgin Özcan
AKŞAM
twitter.com/vergivekanunlar
http://vergivekanunlar.blogspot.com/
