Balıkçıların İş Sağlığı Ve Güvenliği İle Birlikte Sosyal Güvenlikleri Nedir? / Vedat İlki

Balıkçıların İş Sağlığı Ve Güvenliği İle Birlikte Sosyal Güvenlikleri Nedir? / Vedat İlki

Balıkçı gemilerinde yapılan işlerde işçilerin sağlık ve güvenliğinin korunması için alınması gerekli önlemleri belirlemek amacıyla 4857/78’inci maddesine göre düzenlemeye gidilmiştir.

Her ne kadar 3 ay sonra 78’inci madde yürürlükten kalksa bile 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun Geçici 2.Maddesine göre 6331 sayılı Kanunda belirtilen yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar işlerliğini koruyacaktır.

Gemi Sahipleri Aşağıdaki Önlemleri Almak  Zorundadır:

a) Gemi sahibi, kaptanın sorumluluğu saklı kalmak kaydı ile geminin, özellikle öngörülebilir meteorolojik koşullarda işçilerin sağlık ve güvenliğini tehlikeye atmadan, kullanılmasını sağlar.

b) Kaptanın dışında kalan diğer işçilerin karşı karşıya kaldıkları ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlike durumunda çalışma yerini veya tehlikeli bölgeyi veya gemiyi terk eden işçilerin bu hareketleri nedeniyle dezavantajlı duruma düşmeyecekleri ve herhangi bir zarar görmeyecekleri tedbirleri alır.

c) Denizde işçilerin sağlık ve güvenliğini etkileyen veya etkileyebilecek herhangi bir olayın meydana geldiği durumlarda bu olayı ayrıntılı olarak bir rapor halinde balıkçı gemisinin işyeri olarak bağlı bulunduğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğüne ve olayın meydana geldiği mahallin bağlı bulunduğu Liman Başkanlığına bildirir. Olay gemi jurnaline yazılır, jurnal tutma mecburiyeti olmayan gemilerde ise raporun bir örneği saklanır.

Ekipmanların Bakımını Yapması Gereklidir:

Gemi sahipleri yada donatanlar, kaptanın sorumluluğu saklı kalmak kaydı ile işçilerin sağlık ve güvenliklerinin korunması için, aşağıdaki önlemleri alır;

a) Gemilerin ve bunların özellikle bütün aksam ve ekipmanının teknik bakımı yapılacak, işçilerin sağlık ve güvenliğini etkileyecek herhangi bir arıza en kısa sürede giderilir.

b) Gemiler ve bunların bütün aksam ve ekipmanı düzenli olarak temizlenir, uygun hijyen koşullarında olması sağlanır.

c) Gemide yeterli sayıda uygun acil durum ve can kurtarma ekipmanı kullanıma hazır halde bulundurulur.

d) Can kurtarma ve hayatta kalma ekipmanı ile ilgili olarak gerekli önlemler alınır.

İşçilerin sağlık ve güvenliğinin korunması ile ilgili olarak gemi sahibi kaptana, yönetmelikte belirtilen yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için, gerekli her türlü imkanı sağlar.

İşçiler Bilgilendirilip Eğitilir:

Gemi sahipleri yada donatanlar veya kaptan tarafından, gemilerde çalışan işçiler yada  temsilcileri, geminin tümü ile işçinin çalışmakta olduğu bölümde veya yaptığı her işte yürütülen faaliyetler, sağlık ve güvenlik riskleri, gemilerde alınacak sağlık ve güvenlikle ilgili tüm önlemler hakkında bilgilendirilir.

 

İşçilere, gemilerde sağlık ve güvenlik, özellikle kazaların önlenmesi konusunda uygun eğitim verilir.

Bu eğitimde verilen bilgiler ve hazırlanan talimatlar tereddüte yol açmayacak şekilde net ve kolay anlaşılır olmalıdır.

Eğitim, özellikle yangınla mücadele, can kurtarma ekipmanının kullanılması, balık avlama ve çekme ekipmanının kullanılması ve el işaretleri de dahil çeşitli işaretlerin kullanılması hususlarını kapsar.

Gemideki çalışmalarda yapılan değişikliklerin gerektirmesi durumunda, işçilere verilecek eğitim güncellenir.

 

Balıkçı Gemisini Sevk Eden Özel Eğitim Alır:

Bir gemiyi sevk ve idare edecek kişiye, aşağıdaki konularda ayrıntılı eğitim verilir.

 

a) Gemilerde meslek hastalıklarının ve iş kazalarının önlenmesi ve herhangi bir kaza olduğunda yapılması gereken işler,

b) Öngörülebilir yükleme koşullarında ve avlanma işlemleri sırasında, geminin dengesinin ve güvenli bir durumda bulunmasının sağlanması,

c) Radyo navigasyonu ve iletişimi ile bunlarla ilgili yöntem ve kurallar.

 

5510/EK MADDE:5 İLE BALIKÇI GEMİLERİNDE SÜREKSİZ ÇALIŞANLARA KOLAY SİGORTALILIK

 

Kanunun ek 5. maddesine göre tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışıp 01.03.2011 tarihinden itibaren sigortalı olmak için müracaat edenlerin bu kapsamda sigortalı sayılabilmesi için;

- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamında çalışmaması,

- İsteğe bağlı sigortalı veya isteğe bağlı iştirakçi olmaması,

- 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesi kapsamında sigortalı olmaması,

- Kendi sigortalılıklarından dolayı Kanun ile 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine göre gelir veya aylık almaması,

- 2925 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılmaması,

- 18 yaşını doldurmuş olması

şartları aranacaktır.

Yukarıdaki şartları taşıyanlardan tarım işlerinde süreksiz çalışanlar örneği ek 1’de yer alan “Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi”ni sürekli ikametlerinin bağlı bulunduğu muhtarlık ile ikamet ettikleri veya çalıştıkları il ya da ilçede bulunan tarım müdürlüklerine onaylatıp, sürekli ikametlerinin bağlı olduğu veya çalıştıkları sosyal güvenlik il müdürlüğüne yada sosyal güvenlik merkezine müracaat edecekler, sigortalılıkları da müracaat ettikleri tarih itibariyle başlatılacaktır.

Tarım işlerinde süreksiz sigortalılığın başlangıç tarihinin belirlenmesinde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin (SSİY) 124. maddesi gereğince adi posta veya kargo ile veya Kuruma doğrudan yapılan başvuru ve bildirimlerde, başvuru veya bildirimin Kurumun gelen evrak kayıtlarına intikal tarihi; taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi yolu ile yapılan başvuru ve bildirimlerde ise başvuru veya bildirimin postaya verildiği tarih başvuru veya bildirim tarihi olarak kabul edilecektir.

 

Sigortalılık statüsü 4-1(a) Kapsamında olacaktır.

Kanunun ek 5. maddesine göre tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların sigortalılığı;

- 4. maddeye istinaden sigortalı olarak çalışmaya başlamaları halinde çalışmaya başladıkları tarihten,

- Sigortalılıklarını sona erdirme talebinde bulunanların talep tarihinden,

- Prim borcu bulunanlardan talepte bulunanların primi ödenmiş son günden,

- Gelir ya da aylık talebinde bulunanların aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden,

- Ölen sigortalının ölüm tarihinden

itibaren sona erdirilecektir.

Kanunun ek 5. maddesi kapsamındaki sigortalılığı 4. maddeye göre çalışması nedeniyle sona erenlerin ek 5. maddeye tabi sigortalılığı zorunlu çalışmalarının sona erdiği tarihi takip eden günden itibaren kendiliğinden başlatılacaktır. Bunlardan ayrıca “Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi” alınmayacaktır.

Kanunun ek 5. maddesine göre tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar için ay 30 gün, yıl ise 360 gün olarak dikkate alınacaktır. Süreksiz tarım sigortasına müracaat eden sigortalılar 01.03.2011 tarihinden itibaren Kanunun 82. maddesine göre belirlenen prime esas kazancın alt ve üst sınırı arasında olmak kaydıyla sigortalı tarafından belirlenen günlük kazancın otuz katının % 34,5’i oranında prim ödeyeceklerdir. Bu primin % 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları, % 12,5’i genel sağlık sigortası, % 2’si iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası primi olacaktır.

Ancak, Kanuna 6111 sayılı Kanunun 52. maddesi ile eklenen geçici 29. madde ile Kanunun ek 5. maddesi kapsamındaki sigortalılar 01.03.2011-31.12.2011 tarihleri arasında 82. maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazancın alt sınırının on sekiz katı üzerinden başlanılarak, takip eden her yıl için bir puan artırılmak suretiyle otuz katını geçmemek üzere prim ödeyeceklerdir.

Kanunun ek 5. maddesine tabi olarak tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar;

01.07.2012-31.12.2012 tarihleri arasında;

Aylık kazanç alt sınırına göre                               : 31,35 TL x 19 x % 34,5 = 205,50 TL,

Aylık kazanç üst sınırına göre                               : 203,78 TL x 19 x % 34,5 = 1.335,78 TL,

ödeyeceklerdir.

 

Balıkçı Gemilerinde Sürekli İş Akdi ile çalışanlar için yukarıdaki sigortalılık şartı uygulanmayacaktır.

Kolay sigortalılık uygulaması ile balıkçı gemilerinde yardımcı eleman olarak günlük yevmiye ile çalışan sürekli bir hizmet akdi olmayan denizci tabiri ile paycı olan bu tip balıkçı gemilerinde çalışanlar sigortalı olabilecektir.

Ülkemizin dört tarafı denizle çevrili olduğundan Deniz Ticaret Odaları ,Liman Başkanlıkları ile koordine edilerek kayıt dışı oluşabilecek istihdam da  kayıt altına alınmalıdır.

 

Marmara,Karadeniz,Ege,Akdeniz Bölgelerindeki SGK İl yada SGM tarafından denetimler sıklaştırılarak kayıtdışılığı önleyecek çalışmalar ve bilgilendirme toplantıları yapılmalıdır.

 

Tarımsal ve Deniz Ürünleri Kooperatifleri de SGK ile birlikte hareket ederek üyelerini bilinçlendirmelidir.

http://alitezel.com/