Part-Time Çalışanların Yıllık İzin Hakkı
Soru: Özel bir eğitim kurumunda part time olarak öğretmenlik yapıyorum. Ücretli izin hakkım var mı? Varsa nasıl kullanacağım, çalışmadığım günlere ait maaşımı alacak mıyım? Ali K.
Ücretli hafta tatili ve bayram tatili ile ücretli izin hakları ve şartları kanunla düzenlenerek anayasal güvence altına alınmıştır.
Yıllık ücretli izin şartları, kullanma şekli ve ücretinin ödenmesi gibi hususlar 4857 sayılı İş Kanunu'nun 53, 54, 55, 56, 57, 58 ve 59. maddelerinde düzenlenmiştir.
Yıllık Ücretli İzin Hakkı ve İzin süreleri 4857 sayılı İş Kanunu'nun 53. Maddesinde belirtilmiştir. Maddeye göre; İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.
Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.
Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz.
İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,
b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,
Az olamaz.
Yıllık izin kıdem ve yaşa göre değişir. Buna göre 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.
Kısmi Süreli (Part-Time) Çalışanların yıllık izinleri
4857 sayılı İş Kanunun 5. Maddesi Eşit davranma ilkesi'ni düzenlemiştir. Maddeye göre; İşveren, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmi süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz.
Eşitlik ilkesi gereği, yıllık izin bakımından da kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar tam süreli çalışanlar gibi yararlanır ve farklı bir işleme tabi tutulamazlar.
Örneğin; kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan öğretmen Ali Bey' in sözleşmesi 01.01.2013-01.01.2014 dönemini kapsadığın ve haftada bir gün 3 saat derse gireceğini varsayalım.
Ali Bey bir yıl boyunca haftada bir gün ve 3 saat çalışmış ise yıllık ücretli izine hak kazanacaktır. Burada şuna dikkat etmek lazım. Ali bey sözleşme gereği bir hafta içinde herhangi bir gün çalışmamış ise çalışmama nedeni yasanın 55. Maddesinde belirtilen "Yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan haller" e giriyorsa yıllık izine hak kazanır, girmiyorsa hak kazanamaz. Hak kazanabilmesi için ancak çalışmadığı süre kadar daha çalışarak izine hak kazanabilir.
Kısmi Süreli Çalışanların İzin Kullanma Şekli
Kısmi süreli çalışanlar ile tam zamanlı çalışanlar arasında yıllık izin süreleri ve izin ücretleri konularında herhangi bir ayırım yapılamaz.
İşçi, iş kanununda belirtilen izin sürelerinden kıdemine uygun olan süre kadar yıllık izin kullanır. Kısmi süreli olarak bir yıldan beri haftada 3 saat çalışan işçiye 14 gün yıllık izin verilir. İzin 14 gün olmasına rağmen izin ücreti 6 saat ödenecektir. İzin süresi ve ücreti bakımından işçinin herhangi bir hak kaybı bulunmamaktadır. Eğer işçi çalışmış olsaydı 14 günlük süre içerisinde 2 gün 6 saat çalışacak ve o çalışma süresinin karşılığı olan maaşını alacaktı.
Kısmi süreli çalışanlara izin dönemine rastlayan çalışması gereken sürelere ilişkin ücretleri yıllık izin ücreti olarak peşin ödenir.
Mehmet Fatih GELERİ
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
fatihgeleri@ikplatform.com
kaynak : http://www.ikplatform.com/index.php?option=com_content&view=article&id=838:part-time-calanlarn-yllk-zin-hakk&catid=45:mehmet-fatih-geleri&Itemid=124
