Taksi şoförlerinin sosyal güvencesi
Bilindiği üzere ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden çok kişi tarafından çalıştırılan şoförlerin sosyal güvenliklerinin sağlanması konusunda mağduriyetler oluşmaktaydı. Bu mağduriyetler 6111 sayılı Kanun ile giderildi. Bu konuda ki düzenleme 5510 sayılı Kanuna eklenen Ek 6 ncı madde ile yapıldı. Taksi şoförlerinin sigortalılığı konusunu okuyucularımdan gelen sorular doğrultusunda soru cevap şeklinde açıklamaya çalışacağım
.
KISMI SÜRELİ
Soru: Kısmi süreli (part-time) çalışma nedir?
Cevap: Tam süreli çalışmanın üçte ikisine kadar olan çalışmalara kısmi süreli çalışma denir. Örneğin bir işyerinde haftalık çalışma 45 saat ise bu işyerinde 30 saate kadar olan çalışmalar kısmi süreli çalışma olarak değerlendirilir.
Soru: Kısmi süreli çalışma tam süreli çalışmaya nasıl çevrilir?
.
Cevap: Şoförün çalışmış olduğu süre saat olarak toplanır. Toplam çalışma süresi günlük çalışma süresi olan 7.5 saate bölünerek çalışma süresi sigorta primine esas gün olarak bulunur. Bulunun miktar tam sayı değilse bir sonraki sayıya tamamlanır. Örneğin bir işyerinde ayda 60 saat çalışan şoförün sigortalı gün sayısı ayda 8 gündür.
Soru: Bir ticari takside kısmi süreli (part-time) çalışan şoförün sigortalılığı hangi statüde değerlendirilir?
Cevap: İş sözleşmesine ile çalıştıkları takside ay içinde 10 günden az çalışmaları bulunan şoförler 01.03.2011 tarihinden itibaren 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında (eski SSK’lı olarak) sigortalı sayılacaklardır.
.
10 GÜNDEN AZ
Soru :Ay içerisinde 10 günden az sigortalılığı olan şoförler primlerini nasıl ödeyeceklerdir?
Cevap: Bu durumdaki taksi şoförleri 30 gün süre ile primlerini kendileri ödeyeceklerdir. Ancak primlerini 2012 yılında prime esas günlük kazancın 19 katı olarak %32.5 oranında ödeyecekler. 19 kat her yıl için bir puan artırılarak 30 kata çıkacak. 01.01.2012-30.06.2012 tarihleri arasında ay içerisinde 10 günden az çalışıp primlerini aylık kazanç alt sınırı üzerinden kendileri ödeyecek olan şoförler (işsizlik sigortası ödemek istemezlerse) 29,55x19x%32,5=182,47 TL prim ödeyeceklerdir. Şoförler işsizlik sigortasınıda ödemek isterlerse bu durumda 29,55x19x%35,5=199,31 TL prim ödeyeceklerdir.
.
Soru: Şoförler 30 güne tamamlanmayan sürelerin primlerini borçlanma yada isteğe bağlı olarak ödeyebilirler mi?
Cevap: Şoförler10 günden az çalıştıkları sürelere ilişkin 2012 yılı için her ay 19 gün ödeyecekleri primlerinin kalan sürelerini 30 güne tamamlamak için kalan süreyi isterlerse isteğe bağlı yada borçlanma suretiyle ödeyebilirler.
.
30 GÜN PRİM ÖDEME
Soru: Ay içerisinde birden çok takside kısmi süreli çalışan şoförlerin sigortalılığı nasıl olacaktır?
.
Cevap: Şoförler her bir araç sahibi ile yapmış oldukları kısmi süreli iş sözleşmesini SGK’ya verecekler, ancak her bir iş sözleşmesi için ayrı ayrı prim ödemeyecekler, sadece 30 gün prim ödeyeceklerdir.
Soru:Bir ay içerisinde bir ticari takside tam ay olarak çalışan taksi şoförünün primini kim ödeyecektir?
.
Cevap: Bir ay içerisinde tam olarak çalışan şoförün primleri taksi sahibi işvereni tarafından ödenecektir.
Soru:Ay içerisinde 10 günden az çalışan taksi şoförleri işsizlik sigortası ödemek zorundalar mı?
Cevap: İşsizlik sigortası ödemek zorunda değiller. Ancak isterlerse işsizlik sigortasını %3 oranında işçi ve işveren hissesi ile birlikte ödeyebileceklerdir.
.
Soru: Taksi şoförü olarak ayda 8 gün, dolmuş şoförü olarakda ayda 15 gün çalışan şoförün ay içerisindeki sigortalılığı nasıl sağlanacaktır?
.
Cevap: Şehir içinde taksi şoförü olarak ayda 8 gün, dolmuş şoförü olarakda de ayda 15 gün çalışan sigortalı15 günlük çalışması nedeniyle 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi(eski SSK’lı) kapsamında sigortalı sayıldığından taksi şoförlüğü nedeniyle 8 günlük çalışmasından dolayı ek 6 ncı madde kapsamında sigortalı olamayacaktır. Ancak, ay içinde eksik kalan 15 günün sigorta primini isteğe bağlı olarak ödeyebilecek ya da borçlanabilecek.
.
BEYANI BULUNACAK
Soru: Ay içerisinde 10 günden az çalışan şoförün sigortalılığı için gerekli olan belgeler nelerdir?
.
Cevap: Şehir İçi Toplu Taşıma Araçlarında Kısmi Süreli Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesinin düzenlenmesi gerekiyor. Bu bildirgede toplu taşıma aracı (taksi) sahibinin ay içinde 10 günden az çalıştırdığı sigortalıya ilişkin beyanı ile ek 6 ncı madde kapsamında sigortalı olacak kişinin beyanı bulunacaktır. Bu bildirge ayrıca toplu taşıma aracı sahibinin bağlı olduğu oda(şoförler odası, minibüsçüler odası, otobüsçüler odası ve diğer) ya da meslek kooperatiflerince onaylanacaktır. Aksi halde bu bildirge işleme alınmayacaktır.
http://www.gunes.com/2012/02/20/yazar/1983/arif_temir/taksi_soforlerinin_sosyal_guvencesi_.html
