Bilindiği 5510 sayılı sosyal güvenlik reform yasasının yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008’den sonra askerlik borçlanması şartları değişti. 1 Ekim 2008’den sonra kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar, (4/b sigortalıları) hizmet akdi ile bir işveren emrinde çalışan işçiler ve 1 Ekim 2008’den sonra ilk kez memur olanlar askerlik borçlanmalarını 5510 sayılı kanunun 41'inci maddesi hükümlerine göre yapmaya başladılar
1 Ekim 2008’den sonra Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığı sigortalısı ayrımı kalkmasına rağmen sigortalılık statüsü denilen yeni bir kavram getirildi. Yani, sigortalı olan kişiler, 1 Ekim 2008’den sonra bulundukları sigortalılık statüsüne göre emeklilik şartlarına tabi tutuldular.
İşte kişilerin sigortalılık sürelerini veya başka bir söylemle hizmet sürelerini etkileyen faktörlerden birisi de askerlik borçlanmasıdır. Vatandaşlarımız arasında sonra zamanlarda askerlik borçlanması yapıldığı takdirde bu borçlanma sürelerinin hangi sigortalılık hali kapsamında değerlendirildiği konusunda yoğun tereddütler yaşanmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu 2010/106 sayılı genelgesi ile bu soruna çözüm getirmiştir. Buna göre, sigortalılığı ona erdikten sonra askerlik borçlanması yapan kişilerin yapmış oldukları askerlik borçlanması süreleri en son sigortalılık hali/statüsüne göre değerlendirilmektedir. Meselâ, son olarak SSK sigortalısı (yeni adıyla 4/a sigortalısı) olan ve sigortalılığı sona eren bir kişi, askerlik borçlanması yaparsa yapmış olduğu askerlik borçlanmasına ilişkin hizmet süreleri 4/a sigortalılığı kapsamında geçmiş gibi kabul edilir.
Sigortalılık sona ermeden yani sigortalılığı devam ederken yapılan askerlik borçlanmaları ise, borçlandığı tarihteki sigortalılık statüsü kapsamında değerlendirilmektedir. Meselâ; vergi mükellefiyetinden dolayı 4/b sigortalısı olan bir kişi askerlik borçlanmasını 4/b sigortalılığı devam ederken yaparsa, borçlanılan süreler 4/b sigortalılık hali kapsamında geçmiş kabul edilir.
1 Ekim 2008’den önce bir gün bile kamu görevliliği olanların askerlik borçlanması işlemleri ise, 5434 sayılı kanunun ek madde 8’deki hükümlere göre yapılmakta olup bu kişiler hakkında 5510 sayılı kanunun askerlik borçlanmasıyla ilgili 41'inci maddesi hükümleri uygulanmamaktadır. 5434 sayılı kanunun ek madde 8’deki hükme göre ise, memurlar askerlik borçlanmasını ancak görevde oldukları süre içinde yapabilirler. Açıkta iken askerlik borçlanması yapamazlar. Yaptıkları askerlik borçlanması ise aynen memuriyet hizmetinde geçmiş süreler gibi değerlendirilir.
Bu itibarla, bu hususlar göz önüne alınarak askerlik borçlanması hangi sigortalılık statüsü kapsamında emekli olunmak isteniyorsa, ona göre yapılmalıdır. Çünkü, SGK’daki emeklilik koşulları sigortalılık statüsüne göre değişmekte ve farklılaşmaktadır.
Sorularınız için e-posta:
sosyalguvenlik@yeniasya.com.tr
ahmetarican34@gmail.com
