Emekli Aylığı Hesabında Aylık Bağlama Oranının Etkisi
Soru: SSK emekli aylığı hesabında emeklilik oranı 2000 ile 2008 Ekim tarihleri arası yüzde 90 olabilir mi? Sami A.
Cevap: Hem tamamen 5510 sayılı Kanun kapsamında bağlanacak aylıklarda hem de SSK emekli aylığı hesaplamasında prime esas matrahlardan sonra, Bağ-Kur emekli aylığı hesaplamasında basamak sürelerinden sonra, Emekli Sandığı emekli aylıklarında da ek göstergeden sonra en önemli unsur aylık bağlama oranıdır. Aylık bağlama oranı düz olarak sigorta gün sayısı ile doğru orantılı olarak hesaplanan bir argüman olsa da karmaşıklaşmış SSK ve Bağ-Kur emekli aylık bağlama sistemlerindeki etkisi bakımından dönemlerin de büyük önemi bulunmaktadır. Zira emekli aylığı hesaplamalarında üç ayrı dönem ve üç ayrı hesaplama tarzı söz konusu olmakta, aylık bağlama oranının hesabı da bu üç döneme göre farklılık arz etmektedir. Maalesef bu farklılık hemen herkesi de etkilemektedir.
Bu üç ayrı dönemde geçerli metotlar uygulanırken tüm gün sayıları o dönemlerdeymiş gibi hesaplanır ve üç ayrı dönem için çıkan aylıklar üç ayrı dönemdeki gün sayıları oranında kıst yapılarak ortalama aylık bulunur. Bu dönemlerden 01.01.2000 – 30.09.2008 arasında hepi topu 3150 gün olsa da örneğin 9000 günü olan bir sigortalının hesabında bu 9000 gün bu dönemdeymiş gibi hesaplama yapıldığında aylık bağlama oranı yüzde 65 olur. Zira bu ikinci dönem için ilk 3600 gün için yüzde 35 sonraki 5400 gün için her 360 güne yüzde 2 oranıyla hesaplanır. Aynı 9000 gün 01.01.2000 tarihinden önceki ilk dönem için yüzde 76 aylık bağlama oranını verir. 01.10.2008’den sonraki süre için ise 9000 günün aylık bağlama oranı karşılığı her yıl için yüzde 2 hesabıyla yüzde 50 sonucunu verir. 6000 günü olan bir sigortalının ilk dönem aylık bağlama oranı yüzde 64, ikinci dönem aylık bağlama oranı yüzde 47, üçüncü dönem aylık bağlama oranı ise yüzde 33,33 olur. İkinci dönem aylık bağlama oranının yüzde 90 olması için o sigortalının gün sayısının 15 bin günü aşması gerekir. Bu da 40 yıl kadar sigortalı olmak demektir ki bu da olağan bir durum değildir.
Soru: 01.12.1968 doğumluyum. 15.06.1993 yılında polis memuru olarak göreve başladım, 14.03.1999 yılında askere gittim Askerlik dönüşü 15.08.2000 yılında başladım, 14.04.2001 tarihinden itibaren 8 ay boyunca açığa alındıktan sonra 14.02.2002 yılında ihraç oldum Bu süreler içinde 1 yıl 8 ay 15 gün fiili hizmet zammım toplamda da 8 yıl 6 ay 15 gün hizmet sürem var. Daha sonra, 29.03.2002 tarihinde SSK'lı olarak işe başladım ve 3235 gündür çalışmaktayım. Bu durumda ne zaman emekli olurum? Bundan sonra da SSK'lı olarak çalışmaya devam edersem emekli aylığım düşer mi? S.TOMAK
Cevap: Vermiş olduğunuz bilgilere göre fiili hizmet zammının etkisiyle SSK’lılıktan emeklilik bakımından 53 yaş ve 5 bin 600 güne tabisiniz. Gün şartını sağladığınıza göre 25 yılı 30.09.2016’da tamamladıktan sonra 01.12.2021’de yaş şartını tamamlayıp emekli olabilirsiniz. Bundan sonra prim ödemeye devam etmenizle birlikte ileride bağlanacak aylığınızın artacak, aynı kalacak veya düşecek olması prim ödeyeceğiniz matrahlara yani brüt ücretinize göre değişecektir. Bu bilgi olmadan sorunuz yanıtlanamaz. Prime esas brüt maaşınız 2700 – 2800 TL civarındaysa çalışmaya devam etmeniz aylığı etkilemez. Bunun altındaysa düşer, üstündeyse yükselir.
Şevket Tezel
http://www.alitezel.com/index.php?sid=yazi&id=5784
