SORU 1: Bir işyerinde emeklilikten sonra yaklaşık 8 yıldır çalışıyorum. İşveren sudan bahanelerle beni işten çıkarmaya zorluyor. Ben kendi isteğimle işten ayrılsam kıdem tazminatı alabilir miyim? Ayrıca, emekli olmayanlara verilen kıdem tazminatını emekli olduktan sonra çalışan kişiler de alabilir mi? Mustafa ÖZARI / Samsun
CEVAP 1: Değerli okur, kıdem tazminatı işçinin son aldığı ücret ile işverenin yanında çalıştığı yıl sayısı çarpılmak suretiyle işveren tarafından işçiye ödenen tazminattır. Kıdem tazminatına tabi olma şartları bakımından, emekli olmadan çalışan işçiler ile emekli olduktan sonra çalışan işçiler aynı hükümlere tabidirler. Yani, kıdem tazminatından emekli olmadan çalışan işçiler hangi şartlarda yararlanıyorsa, emekli olan kişiler de aynı şartlarda yararlanmaktadırlar. Kıdem tazminatını emekli olanlar da alabilirler. Kıdem tazminatı, işverenin yanından kendi isteğiyle ayrılan işçilere verilmemektedir.
Prim günü eksik yatan dâvâ açsın
SORU 2: Özel bir radyoda program sunuculuğu yaptım. Yaklaşık 4 yıl bu radyoda çalıştım. İşveren şirketten işten ayrılınca 4 yıl içinde toplam 390 gün adıma sigorta primi yatırıldığını öğrendim. Elimde sigortalı çalıştığımı ispatlayacak yazılı bir belge yok. Bana nasıl yardımcı olabilirsiniz?
Ümit Sakin / Malatya
SORU 3: Ümit bey, sizin gibi okurlara bizim tavsiyemiz en kısa zamanda işveren aleyhine iş mahkemelerine dâvâ açmaktır. Elinizde o işyerinde kesintisiz çalıştığınıza dair yazılı bir belge yoksa, SGK’ya veya Çalışma Bölge Müdürlüklerine müracaat etmenize gerek yok. Doğrudan iş mahkemelerine başvurup dâvâ açabilirsiniz. Ancak, dâvâyı kazanabilmeniz için sizinle aynı dönemde o işyerinde sigortalı olarak çalışan kişilerin sizin lehinizde, en azından ikisinin şahitlik etmesi gerekmektedir.
İşyerinizi kapatmadan SSK’lı olabilirsiniz
SORU 3: Öğrendiğim kadarıyla, emekliliğine 7 yıl kalan kişiler son üç buçuk yılı hangi sigortalılık kapsamında (Bağ-Kur, SSK, Emekli Sandığı) geçirirse, o şartlarda emekli oluyormuş. Ben şu anda bir şirketin ortağıyım. Şirket ortaklığından ayrılmadan SSK sigortalısı olup, son üç buçuk yılı SSK’da geçirip SSK yani yeni adıyla 4/a sigortalılığı kapsamında emekli olabilir miyim?
Mustafa Şen / Ankara
CEVAP 3: Değerli okur, 1 Ekim 2008’den önce bir gün bile olsa Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığı kapsamında sigortalılık süresi olanlar, son üç buçuk yılını SSK’ya (yeni adıyla 4/a sigortalılığına) prim ödeyerek, SSK şartlarında daha erken ve kolay emekli olup yüksek emekli aylığı alabilirler. 1 Ekim 2008’den sonra ülkemizdeki sosyal güvenlik sisteminde ilk defa prim ödeyenler ise, 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) sigortalılık statülerinden hangisine daha fazla prim öderlerse, o sigortalılık statüsü kapsamında emekli olabilirler. Ayrıca, 1 Mart 2011’den itibaren, SSK’lı çalışanların önceden devam edip gelen Bağ-Kur’u olsa bile, SSK’lı çalışmaya başladıkları günden itibaren Bağ-Kur’ları yani yeni adıyla 4/b sigortalılıkları sona ermektedir. Bu sebeple, SSK şartlarında erken ve kolay emekli olacağım diye şirket ortaklığından ayrılmanıza gerek yoktur. Zaten sizin SSK’lı olarak sigorta bildirminiz yapılmaya başladığı günden itibaren Bağ-Kur’unuz otomatikman sona erer. Ayrıca Bağ-Kur’a da prim ödemenize gerek yoktur.
|
http://www.yeniasya.com.tr/yazi_detay.asp?id=8857
