Çalışma Hayatında yoğunlukla soru soranların başında SSK’lılar gelmektedir.5510 sayılı SS ve GSS Kanununa göre 4-1(a)’lılar emekli olmak için yapacakları yazılı müracaatlar da Tahsis Talep Beyan ve Taahhüt Belgesindeki kurallara uymaları gerekiyor.
Yaşlılık aylığından yararlanmak için 5510 sayılı Kanunun 30.Maddesinde düzenlemeye gidilmiştir.Bu maddeye göre 4-1(a) sigortalılarının yaşlılık aylığı için yazılı istek de bulunması şartı getirilmiştir.Yazılı aylık isteği kurum kayıtlarına ulaştığı tarihi takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanır.
Özel Sektör ve Kamu Sektör İçin Aylık Başlangıç Tarihi:
Özel Sektör işyeri için aylık, tahsis talep tarihini takip eden ayın 1’inden, kamu sektörü olması halinde ise ayın 15’inden itibaren başlar.
SSİY Yaşlılık Aylığı İçin 57.Madde Yapılan Düzenleme:
1.)4-1(a) sigortalılar yaşlılık aylığına hak kazananlara, yazılı istek tarihinden sonraki, ay başından itibaren aylık bağlanır.
2.)4-1(a) kapsamında aylık bağlanacağı durumlarda olanlarda Bağ-Kur Hizmetleri birleştirildiğinde ise , 4-1(b) bendi kapsamında geçen hizmetlere ait, prim ve prime ilişkin her türlü borçların ödendiği tarih itibarıyla başvuru geçerli sayılır ve aylık bu tarihi takip eden ay başından itibaren başlar.
3.)Aylığa hak kazanma koşulları yerine gelmediği halde Kurum hatası nedeniyle yanlış aylık bağlandığının sonradan tespit edilmesi halinde, sigortalılara yersiz ödenen aylıkların tahsili yoluna gidilerek, aylığa hak kazanma koşullarının yerine geldiği tarihi takip eden aybaşından itibaren tahsis talep şartı aranmadan yeniden aylık bağlanır.
SSİY Yaşlılık Aylığı Tahsis Talep Tarihi İle İlgili 67.Madde Yapılan Düzenleme:
Posta Koşulları:
Uzun vadeli sigorta kollarından hak kazanılan yardımların yapılması veya aylıkların bağlanması için, sigortalı veya hak sahibince adi posta veya kargo ile veya Kuruma doğrudan yapılan yazılı başvurularda, tahsis talep tarihi olarak dilekçenin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih esas alınır. Taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi olarak gönderilen tahsis taleplerinde ise dilekçenin postaya verildiği tarih, Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilir.
Hak Kazanılan Tarihin Ayın Son Günü Resmî Tatil Gününe veya Hafta Sonu Tatiline Rastlaması Durumunda:
Malûllük veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazandığı tarihin ayın son günü resmî tatil gününe veya hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle taleplerini Kuruma veremeyen sigortalıların, bu resmî tatil gününü takip eden ilk iş günü mesai bitimine kadar Kuruma verilen, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi olarak gönderilen talepleri, önceki ayın son günü verilmiş gibi kabul edilir.
İşten Ayrılma Koşulları:
Sigortalının yaşlılık aylığı için öncelikle işten ayrılıp sonra tahsis talebinde bulunması esas olmakla birlikte, tahsis talep tarihinde aylığa hak kazanma koşullarının yerine gelmiş olması ve aynı ay içinde olmak kaydıyla önce tahsis talebinde bulunup sonra işten ayrılan sigortalıların aylık başlangıç tarihinde bir değişiklik olmayacağından tahsis talepleri geçerli sayılır.
Hizmet Birleştirmede Bağ-Kur Borcu Engeli Nasıl Etkiler:
Kanunun 4 -1(b) bendi kapsamında geçen hizmetlerle birlikte Kanunun 4 -1(a) bendi kapsamında yaşlılık, malûllük veya ölüm aylığı bağlanacağı durumlarda, Kanunun 4 -1(b) bendi kapsamında geçen hizmetlerle ilgili prim ve prime ilişkin her türlü borçlar ödenmeden tahsis talebinde bulunulması hâlinde, tahsis talebi borçların ödendiği tarih itibarıyla geçerli sayılır.
Bu Engel Merkezi Bütçe Kanunu İle Nasıl Aşılır?
2011 Yılı Merkezi Bütçe Kanununda belirtilen 27 Madde 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında izlenen alacakların dışında kalan ve muhasebe kayıtlarında bulunan Devlet alacaklarından tutarı 15 Türk Lirasına kadar olanların tahsili için yapılacak takibat giderlerinin asıl alacak tutarından fazla olacağının anlaşılması halinde, bu tutarların muhasebe kayıtlarından çıkarılmasına genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde Maliye Bakanı, diğer kamu idarelerinde üst yöneticiler yetkilidir.
O halde tahsis talep tarihi itibariyle 4-1(b) kapsamındaki hizmetlere ilişkin prim borç tutarının; Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile belirlenen, muhasebe kayıtlarından çıkarılacak tutarlar ve tahsil edilmeyecek alacaklara ilişkin miktar ve bu miktarın altında olması durumunda (bu miktar 2008, 2009 , 2010 ve 2011 yılları için 15 TL olarak belirlenmiştir.) yaşlılık aylığı tahsis talep tarihini takip eden aybaşından başlar ve 15 TL’ye kadar ki borçlar ilk aylıklardan kesilerek tahsil edilir
Tahsis Talebi İçin Erken Müracaatlarda Karşılaşılan Sorunun Çözümü:
Tahsis talep tarihinde Kanunda yaşlılık aylığı için belirlenen yaş ve sigortalılık süresi şartlarından birini yerine getirememiş olan, ancak yerine getirilemeyen şartı tahsis talep tarihinden itibaren bir ay içinde yerine getiren sigortalının tahsis talebi, bu şartın yerine getirildiği tarih itibarıyla geçerli sayılır.
Borçlanma ve İhya Talebine Göre Aylık Bağlama Esası:
Hizmet borçlanmaları veya tahsis talep tarihinden önce tasfiye edilen hizmetlerin ihyası ile yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıların,
1.)Tahsis talep tarihinden önce hizmet borçlanması veya ihya talebinde bulunması
2.)Borçlanma veya ihya bedelini aylık başlangıç tarihinden sonra ödemesi halinde,
Ödemeden sonra yeni bir talep alınmaksızın bağlanacak aylık,
bu ödemenin son defa yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren aylık bağlanır.
Geçici İş Görmezlik Geliri Alanda Yaşlılık Aylığını Hak Ettiğinde Müracaat Ederse:
Yaşlılık aylığı talebinde bulunmak için işten ayrılan 4-1(a )sigortalısının, hizmet akdinin feshinden sonra yaşlılık aylığının başlaması gereken tarihte hastalık sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği alması durumunda, yaşlılık aylığı geçici iş göremezlik ödeneği verilme süresinin sona erdiği tarihi takip eden aybaşından başlatılır. Bu durumda aylığın başlaması gereken tarihte, bağlanacak aylık miktarı ile geçici iş göremezlik ödeneği karşılaştırılır. Aylık miktarının ödenekten fazla olması durumunda, aylık başlangıç tarihinden itibaren hesaplanacak fark, sigortalıya ayrıca ödenir.
Sağlık Durumlarında Ortaya Çıkan Değişiklikler Nasıl Etkiler:
Sigortalılara yaşlılık sigortasından genel koşullara göre aylık bağlandığı gibi özel koşullara göre de aylık bağlanmaktadır.Sigortalıların çalıştıkları işyeri veya sağlık durumlarıyla ilgili durumları göz önüne alınarak daha kolay şartlarla erken emekli hakkı sunulmaktadır. Örneğin ilk defa sigortalı olduğu tarihte malûl olduğu tespit edilen, erken yaşlanma teşhisi konulan yada çalışma gücü kaybı %60’ın altında olan sigortalılara daha uygun şartlarda yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.
Sigortalıların durumlarını gösterir sağlık raporu almadan doğrudan yaşlılık aylığı talebinde bulunmaları durumunda.
Sağlık kurulu rapor tarihleri tahsis talep tarihlerinden sonraki bir tarih olacağından, sigortalılardan rapor tarihlerinden sonra yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmadan aylık, rapor tarihini takip eden aybaşından itibaren başlatılır.
VEDAT İLKİ
vedat.uzman@gmail.com
alitezel.com
