Günümüzde ticari hayat içinde, işletmeler “sipariş formu” veya “sipariş mektubu” adı altında düzenledikleri belgeleri imzalayıp kaşeledikten sonra satıcılara göndererek satın alacakları malları talep etmektedirler. Söz konusu formda malı satın alacak olanın bilgileri ile satın alınacak malın cinsi, miktarı, tutarına ve diğer özelliklerine yer verilmektedir.
.
Sipariş formu veya sipariş mektubunun hangi hallerde damga vergisine tabi tutulması
gerektiği aşağıda açıklanmıştır.
.
Bir kağıdın damga vergisinin konusuna girmesi için;
- Üzerinde imza veya imza yerine geçen bir işaretin bulunması,
- Herhangi bir hususu ispat veya belli etmesi,
- Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tabloda sayılan belgelerden olması gerekir.
.
(1) sayılı tabloda vergiye tabi kağıtların sadece isimleri sayılırken, Damga Vergisi
Kanununun 4 üncü maddesinde;
.
“Bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılır ve buna göre
tabloda yazılı vergisi bulunur.
.
Kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki
adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılır.
Mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınır.”
Hükmüne yer verilmiştir.
.
Kanun hükmünden de anlaşılacağı üzere, bir kağıdın damga vergisini belirleyebilmek için öncelikli olarak kağıdın mahiyetine bakılır. Burada kağıdın üzerinde taşıdığı isim değil, kağıdın içerdiği anlam önem arz etmektedir.
.
Sipariş formu veya sipariş mektubu adı ile düzenlenen bir kağıt, alıcı ve satıcının imzasını taşıyorsa, formda veya mektupta yazılı siparişe konu mallar için karşılıklı bir sözleşme düzenlenmiş demektir. Siparişe konu edilen malların bedeli üzerinden binde 8,25 oranında damga vergisi hesaplanarak ödenmesi gerekir. Damga vergisinin tamamının ödenmesinden alıcı ve satıcının her ikisi de sorumludur.
.
Sipariş formu veya sipariş mektubu sadece alıcı tarafından imzalanıp satıcıya
gönderilmesi halinde, satıcı tarafından imzalanmadığı sürece damga vergisi
doğmayacaktır.
Ş.A. Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı
Diğer Vergiler ve Anlaşmalar Uygulama Müdürlüğü
SAYI : B.07.1.GİB.4.07.16.02/DH:2008-117/
KONU : Araç satışlarında faturadan önce düzenlenen sipariş formlarının damga vergisine tabi olup olmadığı
İLGİ : ............ tarih ve sayılı yazı.- .....Malmüdürlüğü'nün ...... vergi kimlik numaralı mükellefi ....... Ltd. Şti.'nin (....) iş yeri adresinde yapılan denetim sonucunda, ......tarihli ve ......seri-sıra nolu tutanakların düzenlendiği,
İLGİ : ............ tarih ve sayılı yazı.- .....Malmüdürlüğü'nün ...... vergi kimlik numaralı mükellefi ....... Ltd. Şti.'nin (....) iş yeri adresinde yapılan denetim sonucunda, ......tarihli ve ......seri-sıra nolu tutanakların düzenlendiği,
.
- Tutanaklarda, şirketin araç satışlarında fatura düzenlemeden önce sipariş formlarını düzenlediği ( 0 ve 2.inci el araçlar için ayrı ayrı ), ancak bu formlarla ilgili olarak damga vergisi ödenmediği,
belirtilerek, söz konusu sipariş formlarının damga vergisine tabi olup olmayacağı ile damga vergisine tabi ise hangi oranda damga vergisi alınacağı konusunda özelge talep edilmiştir.Konu ile ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığından alınan ..... tarih ve ..... sayılı yazıda;
“Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1'inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı; 4'üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı; 10'uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olduğu, belli para teriminin kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün A/1'inci fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, Borçlar Kanununun 1'inci maddesinde akdin inikadı “iki taraflı karşılıklı ve birbirine uygun surette rızalarını beyan ettikleri takdirde akid tamam olur. Rızanın beyanı sarih olabileceği gibi zımmi dahi olabilir” şeklinde tanımlanmıştır.
Buna göre, bir akdin oluşması için bir tarafın icapta (teklif) bulunması diğer tarafın ise, bu teklifi kabul etmesi gerekmektedir. İcap ve kabulün yazılı olarak yapılması ve bir kağıtta birleşmesi halinde bu kağıt mukavelenamedir. İcap'ın tek taraflı ve yazılı bir şekilde yapılması halinde bu kağıda teklifname, kabulün ayrı bir kağıtta yapılması halinde de bu kağıda ticari hayatta “akti mutazammın siparişi kabul mektubu” diğer hallerde ise “mukavelename yerine kaim mektup” denir.
İlgide kayıtlı yazınız ekinde yer alan Sipariş Formlarının incelenmesinden, alıcı ve satıcının imzalarının bulunduğu, karşılıklı edimlere yer verildiği, belli ve hesap edilebilir bir tutarın yer aldığı, mahiyeti itibariyle bir sözleşme olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca söz konusu kağıtta yer alan “Alıcı bu sözleşmede yer alan bilgilerin tümünün eksiksiz olarak doldurduğumu, ibraz ettiği belgelerin doğru ve eksiksiz olduğunu, arka yüzünde yer alan sözleşmeyi okuduktan sonra imzaladığını kabul, beyan ve taahhüt eder.” ifadesinden de anlaşılacağı gibi kağıdın sözleşme olduğu teyid edilmektedir.
Bu çerçevede, yukarıda açıklanan Kanun hükümleri ve yapılan açıklamalara göre, söz konusu Sipariş Formlarının, sözleşme olarak değerlendirilerek 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “I.Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün A/1 fıkrasına göre binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.”
denilmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
- Tutanaklarda, şirketin araç satışlarında fatura düzenlemeden önce sipariş formlarını düzenlediği ( 0 ve 2.inci el araçlar için ayrı ayrı ), ancak bu formlarla ilgili olarak damga vergisi ödenmediği,
belirtilerek, söz konusu sipariş formlarının damga vergisine tabi olup olmayacağı ile damga vergisine tabi ise hangi oranda damga vergisi alınacağı konusunda özelge talep edilmiştir.Konu ile ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığından alınan ..... tarih ve ..... sayılı yazıda;
“Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1'inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı; 4'üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı; 10'uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olduğu, belli para teriminin kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün A/1'inci fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, Borçlar Kanununun 1'inci maddesinde akdin inikadı “iki taraflı karşılıklı ve birbirine uygun surette rızalarını beyan ettikleri takdirde akid tamam olur. Rızanın beyanı sarih olabileceği gibi zımmi dahi olabilir” şeklinde tanımlanmıştır.
Buna göre, bir akdin oluşması için bir tarafın icapta (teklif) bulunması diğer tarafın ise, bu teklifi kabul etmesi gerekmektedir. İcap ve kabulün yazılı olarak yapılması ve bir kağıtta birleşmesi halinde bu kağıt mukavelenamedir. İcap'ın tek taraflı ve yazılı bir şekilde yapılması halinde bu kağıda teklifname, kabulün ayrı bir kağıtta yapılması halinde de bu kağıda ticari hayatta “akti mutazammın siparişi kabul mektubu” diğer hallerde ise “mukavelename yerine kaim mektup” denir.
İlgide kayıtlı yazınız ekinde yer alan Sipariş Formlarının incelenmesinden, alıcı ve satıcının imzalarının bulunduğu, karşılıklı edimlere yer verildiği, belli ve hesap edilebilir bir tutarın yer aldığı, mahiyeti itibariyle bir sözleşme olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca söz konusu kağıtta yer alan “Alıcı bu sözleşmede yer alan bilgilerin tümünün eksiksiz olarak doldurduğumu, ibraz ettiği belgelerin doğru ve eksiksiz olduğunu, arka yüzünde yer alan sözleşmeyi okuduktan sonra imzaladığını kabul, beyan ve taahhüt eder.” ifadesinden de anlaşılacağı gibi kağıdın sözleşme olduğu teyid edilmektedir.
Bu çerçevede, yukarıda açıklanan Kanun hükümleri ve yapılan açıklamalara göre, söz konusu Sipariş Formlarının, sözleşme olarak değerlendirilerek 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “I.Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün A/1 fıkrasına göre binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.”
denilmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
kaynak: http://yildirimercan.blogspot.com/
