Soru: Avukatlık ücretinde KDV ve stopaj uygulaması nasıldır?
Cevap: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 65. maddesinde; "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan islerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır..." hükmü yer almıştır.
1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun 164-166. maddeleri avukatlık ücretini tanımlamakta ve kaynaklan itibariyle, sözleşmeye bağlı olarak iş sahibinden sağlanan vekalet ücreti ile dava sonunda kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenilecek vekalet ücreti olmak üzere iki ayrı -vekalet ücretinden söz edilmektedir.
Aynı Kanununun 4667 sayılı Kanunla değişik 164. maddesinin son fıkrasında "… Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata aittir. Bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez.", 168/3. maddesinde "Avukatlık ücretinin takdirinde, hukuki yardımın tamamlandığı veya dava sonunda hüküm verildiği tarihte yürürlükte olan tarife esas alınır.", 169. maddesinde de "Yargı mercilerince karşı tarafa yükletilecek avukatlık ücreti, avukatlık ücret tarifesinde yazılı miktardan az ve üç katından fazla olamaz." denilmiştir.
Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karsı/alacaklı taraf avukatına ödenen vekalet ücreti;
-Mahkeme veya icra veznesinin düzenlediği makbuz imzalanarak nakden,
-Bizzat karşı/borçlu tarafın mahkeme veya icra dairesinin tespit ettiği vekalet ücretini elden(nakden) veya banka havalesi ile ödemesi,
-Mahkeme veya icra dairesinin yargılama giderleri ile birlikte davayı kazanan müvekkile herhangi bir şekilde ödeme yapması ve müvekkilin de karşı/borçlu taraftan alınan vekalet ücretini avukata ödemesi şekillerinde tahsil edilebilmektedir.
Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinde ise; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi isletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai isletme hesabi esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar..." hükmü yer almaktadır.
Buna göre, dava sonunda kararla tarifeye dayanılarak karsı tarafa yüklenilecek vekalet ücretinin Gelir Vergisi Kanunu'nun 65 ve 66. maddelerine göre serbest meslek erbabı olan avukatlara ödenmesi halinde, Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesi uyarınca, sorumlularca yüzde 20 oranında gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1/1. maddesi ile serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabi olduğundan, karşı taraf avukatına ödenen ve serbest meslek kazancı niteliğinde olan söz konusu vekalet ücreti katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.
Mahkeme ilamına göre karşı taraf avukatına ödenen veya icra dairelerince alacaklı taraf avukatına ödenmesine karar verilen vekalet ücretini tahsil eden avukatın Vergi Usul Kanunu'nun 236. maddesi hükmü uyarınca ödemeyi yapan adına serbest meslek makbuzu düzenlemesi ve düzenlenen bu belgede ayrıca katma değer vergisinin de hesaplanıp gösterilmesi gerekmektedir.
Buna göre, avukatlık hizmeti karşılığında tahsil edilen avukatlık ücreti için serbest meslek makbuzu düzenlenmesi ve düzenlenen serbest meslek makbuzunda katma değer vergisinin gösterilmesi, gelir vergisi tevkifatının yapılması gerekmektedir.
Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com
http://www.muhasebetr.com/sorucevap/haber_oku.php?haber_id=739
