Boşanma sonucu mal paylaşımı ve tapu harcı
BOŞANMA sevimsiz bir olay ama hayatın da gerçeği.
Çiftlerin gözleri parlayarak mutlulukla başlayan beraberliği, zaman içinde işkenceye dönüşüyor ve bu işkence artarak devam ediyorsa “o ne der, bu ne der?” diye düşünmeden, boşanmak lazım.
BOŞANMA VE GAYRİMENKULLER
Boşanma aşamasında, kadının gerek vicdanen gerekse hukuken bazı hakları var.
Bu da çok önemli..
Boşanma olayında, mahkemenin kararı ile taraflardan birine (genellikle erkeğe) ait bazı gayrimenkullerin, “maddi tazminat” olarak eşe verilmesine hükmedilebilir.
Bu aşamada, söz konusu gayrimenkuller için tapuda yapılacak “tescil işlemleri” sırasında, harç ödenip ödenmeyeceği merak ediliyor.
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA
1 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 202’nci maddesinde;
Eşler arasında “edinilmiş mallara katılma” rejiminin uygulanmasının esas olduğu belirtilmiş, evlenmeden önce veya sonra, “malvarlığının paylaşımı” konusunda, yazılı seçimlik mal rejimlerinden birini, sözleşme yaparak seçmemiş olan eşlerin, kanunen tabi oldukları sistemin “yasal mal rejimi” hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, 4721 sayılı Medeni Kanun’un yürürlük tarihi olan 1 Ocak 2002 tarihinden önce evlenme akdi gerçekleşen eşlerden birinin, mal edinimi 1 Ocak 2002 tarihinden sonra ise, edinilen gayrimenkuller üzerinde diğer eş oranında hak sahibi olacaktır.
Aksi durumda, eşlerden birinin mal edinimi 1 Ocak 2002 tarihinden önce gerçekleşmiş ise, bu durumda eşler arasındaki mal rejimi “mal ayrılığı rejimi” olacaktır.
İLK EDİNME TARİHİ
Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde, boşanma sonucu paylaşılan gayrimenkullerin, boşanan kişilerce “bu gayrimenkulleri ilk iktisap ettikleri tarihe” bakılarak, bir ayırıma tabi tutulması gerekecek.
Bu ayırım sonucunda;
- Paylaşıma konu gayrimenkul, 1 Ocak 2002 tarihinden önce edinilmiş ise, o gayrimenkulün paylaşımı boşanma karşılığı bir “ivaz (yani karşılık) sayılacağı” için karşı tarafa devredilen gayrimenkul hissesi için “binde 16,5 oranında” harç aranılması gerekecek ( Bkz. Harçlar Kanunu,4 sayılı tarife, Md. 20/a).
- Paylaşıma konu gayrimenkul, 1 Ocak 2002 tarihinden sonra edinilmiş ise,
Medeni Kanun’a göre, “yasal mal rejimi” gereğince edinilen malların paylaşımı söz konusu olacağından, bunun bir “ivaz sayılmaması” gerekecek. Dolayısıyla, diğer eşe devredilen gayrimenkul hissesi için “her bir işlemde 55 TL harç” aranılacak (Bkz. Harçlar Kanunu, 4 sayılı tarife, Md.13/c).
Yukarıdaki açıklamalardan da fark edileceği gibi, paylaşıma tabi gayrimenkullerin ilk iktisap (edinme) tarihi önemli..
Şükrü KIZILOT
http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/21354885.asp
