EKİM AYI ÇALIŞANLARA ÇİFTTE BAYRAM YAŞATTI
Bu ay çalışanlar Kurban Bayramını ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramını bir arada kutladı.
Bayram nedeni ile çalışanlar ise bunun karşılığında hak ettikleri ücretlerini maaşlarına yansıtılmasını haklı olarak isteyeceklerdir.
4857 sayılı İş Yasası’nın
- Ø 44. Maddesi genel tatil günlerinde ve ulusal bayramda çalışmayı,
- Ø 47. Maddesi ise, genel tatil ücretini düzenlemiş bulunmaktadır.
2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Yasada düzenlemeye yer verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanununun 44. Maddesine göre, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya hizmet sözleşmeleri ile kararlaştırılır.
Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerine ait ücretler 4857/47. Maddesine göre ödenir.
47. Maddeye göre ise, bu yasa kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa,
- Ø Bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak,
- Ø Tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücret ödenir.
- Ø Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.
Hukuk anlamında düzenleme:
4857 sayılı İş Kanununun,
- Ø 44 ve 47’inci Maddelerinde
2429 sayılı Yasada,
2429/2. Maddesine göre,
- Ø Ulusal,
- Ø Resmi,
- Ø Dini bayram günleri ile yılbaşı günü
Resmi daire ve kuruluşlar tatil edilir.
Bu kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve genel tatil günleri Cuma günü akşamı sona erdiğinde bunu izleyen Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır.
Kanuna göre, 29 Ekim ulusal bayram günü;
ü Resmi ve özel bütün işyerlerinin kapatılması zorunludur.
ü Diğer günlerde ise, sadece resmi daire ve kuruluşlar tatil edilirler.
Özel Sektör İşyerlerinde Çalışma Esası Nasıl Düzenlenir?
İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılıp çalışılmayacağı
1.)Toplu iş sözleşmesi,
2.) İş sözleşmeleri ile kararlaştırılır.
3.) Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.
Dolayısıyla ortada sözleşme yok ise işçiden onay alınmamış ise işçi zorla ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılamaz.
Ulusal bayramın çalışma gününe denk gelmesi yada genel tatil gününün çalışma süresine denk gelmesi halinde o günün ücretini hak etmiş sayılacaktır.
Çalışması halinde bir günlük ücrette alacaktır.
Örneğin:
Yargıtay’ın bir kararına göre de, haftada beş gün çalıştırılan ve ücretini de tam alan işçi, bir genel tatil gününün çalışmadığı cumartesi gününe rastlaması halinde, o gün için ayrıca genel tatil ücreti isteyemez.
Genel tatil ve ulusal bayram gününün hafta tatiline rastlaması, işçinin çalışması ve bu çalışmanın haftalık 45 saatlik süreyi aşmasına neden olması durumunda fazla çalışma ( veya fazla sürelerle çalışma) söz konusu olup tahakkuk ve ödemenin 4857 sayılı İş Kanununun “ genel tatil ücreti” başlıklı 47. Maddesine göre değil, aynı kanununun “fazla çalışma ücreti” başlıklı 41. Maddesine göre yapılmalıdır.
Bu durumda genel tatil ve ulusal bayram günü çalışması karşılığında işçiye ek bir günlük ücret tahakkuk ve ödemesi değil, fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma söz konusu olacağından çalışılan sürenin %50 veya %25 artırımlı olarak tahakkuk ve ödemesi verilmelidir.
Örneğin:
(A)Şirketinde çalışanlardan bazıları üretim gereği Kurban Bayramı ve 29 Ekim günü toplamda Arife günleri dahil çalışmış iseler 6 günlük ekstra ödeme alacaklardır.
Şayet 45 saati aşan çalışma olması durumunda fazla mesai ücreti olarak %50 artırımlı ödeme almaya ayrıca hak kazanacaklardır.
İş Hukuku,Vergi ve SGK yönünden bu sürelere ait tahakkuk ve ödemelerin aynı ay içinde yerine getirilmesi gerekir.
Yapılan denetimlerde usulsüzlük saptandığında İPC yaptırımları uygulanarak işverenler cezalandırılmaktadır.
Gecikme faizleri alınarak işlemler yapılmaktadır.
VEDAT İLKİ
vedat.uzman@gmail.com
http://www.alitezel.com/index.php?sid=yazi&id=5766
