Yeni Yasaya Göre İş Güvenliği Uzmanları Hangi Şartlarla ve Ne Kadar Süreyle İstihdam Edilecek? / Prof. Dr. Cem KILIÇ

 

Yeni Yasaya Göre İş Güvenliği Uzmanları Hangi Şartlarla ve Ne Kadar Süreyle İstihdam Edilecek?

 

İş güvenliği uzmanları hangi şartlarda istihdam edilecek?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası çalışma hayatına yeni bir boyut getirdi. Bu yasa öncesinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin müstakil bir yasa bulunmuyordu. Bu alan tamamen AB Direktifleri çerçevesinde tercüme edilmiş yönetmeliklerle düzenlenmeye çalışılıyordu. Yeni yasa bir anlamda bu dağınıklığı giderdi.
İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası kamu ve özel sektör olmak üzere her çalışanı kapsıyor
Gelişmişlik iddiasında bulunan bir ülkede, çalışanların sağlık ve güvenliklerini ilgilendiren doğrudan bir yasanın bulunmaması, aslında tam bir skandal. En azından yasanın çıkarılması bu garip ve oldukça vahim durumu ortadan kaldırdı. Ayrıca bu yasanın kapsamına sadece özel sektör çalışanlarının değil, kamu çalışanlarının da dâhil edilmesi yasanın önemini daha da arttırdı.

Yeni yasada işverene istihdam yükümlülükleri var.
Yasa çıkmasına rağmen bir takım eksikliklerin olduğu da bir gerçek. Özellikle işverenlere getirilen 'uzman personeli istihdam etme' yükümlülüğü konusunda kafalar karışık. İş güvenliği uzmanları neye göre istihdam edilecek, tam gün çalışacaklar mı gibi pek çok soru yanıt bulmamış durumda.
Ancak istihdam yükümlülüğü dâhil, yanıt bulamamış sorulara bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle çözüm bulunacağını daha önce söylemiştik. Yasadan çok bu yasaya bağlı olarak çıkarılacak yönetmelikler önemli. Bir anlamda işverenlerimize bu yönetmelikler rehberlik edecek.

Yönetmelikler yakında çıkacak
İşte bu yönetmeliklerden bir kaçı hazırlandı. Çok önem verdiğimiz iş sağlığı uzmanlarının istihdamı ve risk değerlendirmesi yönetmeliklerinde son noktaya gelindi. Bakanlık çalışmalarını tamamladı ve hazırlanan taslakları işçi ve işveren temsilcilerine, yani sosyal taraflara gönderdi. Onlardan gelecek öneriler bekleniyor.
Bu haftaki yazımızda işverenler için istihdamı zorunlu olan iş güvenliği uzmanlarına ilişkin yönetmeliği ele aldık. Önümüzdeki haftalarda da yine iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili işverenlerimizi ilgilendiren yönetmelikleri ele alacağız.

Her işveren iş güvenliği uzmanı çalıştırmak zorunda
İşverenler yeni yasaya göre, işyerlerinde çalışan sayısı ne olursa olsun iş güvenliği uzmanı bulundurmak ya da bu hizmeti almakla sorumlu. İşveren bu uzmanları eğer bu konuda belgeleri varsa kendi çalışanları arasından seçebilecek. Ayrıca çalışan sayısı ve işyerinin tehlike sınıfı dikkate alınarak tam süreli iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü olmayan işyerlerinde işveren, gerekli niteliklere sahip olan bir iş güvenliği uzmanı ile kısmi süreli iş sözleşmesi de yapabilecek.
Diğer yandan, işveren, çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirecek.
Bununla beraber, işveren, gerekli belgelere sahip olması ve çıkarılacak yönetmelikte belirtilen şartları yerine getirmesi halinde kendi işyerinde iş güvenliği uzmanlığı görevini de yapabilecek.

İş güvenliği uzmanlarından; (C) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta, (B) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda, (A) sınıfı belgeye sahip olanlar ise bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde çalışabilecek.
İş güvenliği uzmanlarının ne kadar sürelerle çalışacağı belli oldu.
İş güvenliği uzmanlarının işyerlerinde ne kadar sürelerle çalışacağı çıkan yasada bulunmuyordu. Bu konu, hazırlanan yönetmelikle açığa kavuştu. Henüz yayınlanmayan ve tarafların görüşüne sunulan yönetmeliğe göre bu uzmanların çalışma süreleri şu şekilde belirlendi:

- 1 ilâ 10 çalışanı olan işyerlerinden,
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, ayda en az 30 dakika,
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, ayda en az 60 dakika,
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, ayda en az 120 dakika,
olmak üzere her çalışan başına ilave 15 dakika.
- 10'dan fazla çalışanı olan işyerlerinden,
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika,
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda çalışan başına ayda en az 15 dakika,
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda çalışan başına ayda en az 20 dakika, süreyle istihdam edilecekler.

Yönetmelik tam gün süreyle iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğünü şu şekilde formüle etti:
Az tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için, tehlikeli sınıfta yer alan 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 750 çalışan için ve çok tehlikeli sınıfta yer alan 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 500 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilecek.
Tehlike derecesi itibariyle, her üç grupta da çalışan sayısının işyerlerinde 1000, 750 ve 500 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak çalışan başına ilave 15 dakika kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilecek.

İş güvenliği uzmanlarının görevlendirilme süreleri hem küçük ölçekli işyerlerinde hem de orta ve büyük ölçekli işyerlerinde oldukça uzun. Ancak ülkemizde yaşanan iş kazaları düşünüldüğünde bu sürelerin yerinde olduğu de bir gerçek.
Apartmanlar bir ay için en az 45 dakika iş güvenliği uzmanı çalıştıracak
Bu süreler çerçevesinde bir örnek verecek olursak; tek bir apartman görevlisinin çalıştığı apartmanlarda ay içerisinde en az 45 dakika süreyle iş güvenliği uzmanı istihdam edilmesi zorunlu olacak.

Yeni yasada sadece iş güvenliği uzmanları istihdamı değil ayrıca iş yeri hekimi ve yardımcı sağlık personeli istihdamı gibi başka yükümlülükler de var. Bu istihdam yükümlülüklerini de işverenler açısından bir sonraki yazımızda ele alacağız.

 

Prof. Dr. Cem KILIÇ

 

http://www.dunya.com/yeni-yasaya-gore-is-guvenligi-uzmanlari-hangi-sartlarla-ve-ne-kadar-sureyle-isti-149840yy.htm