Sosyal güvenlik reformundan önce yani 1.10.2008 de yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunundan önce ülkemizde üç ayrı sosyal güvenlik kuruluşu faaliyet gösteriyordu. SSK,BAĞKUR ,EMEKLİ SANDIĞI olarak sıralayacağımız bu kurumlarda geçen süreler hizmet birleştirilmesi ile birlikte değerlendiriliyordu.
Hizmet birleştirmesi kişinin çalıştığı yıllar içerisinde birden fazla sosyal güvenlik kurumuna hizmeti varsa uygulanır. 1.10.2008 tarihinden sonra sosyal güvenlik reformu ile üç ayrı kurum tek çatı altında birleştirildi. Böylece 1.10.2008 de yayınlanan 5510 sayılı kanundan sonra 2829 sayılı Hizmetlerin Birleştirilmesi Kanunu yürürlükten kaldırıldı.
Fakat 5510 sayılı kanun yürürlüğe girmeden önce sigortalı olanların veya 01.10.2008 tarihinden sonra aylık talebinde bulunanlardan , farklı sosyal güvenlik kurumlarına tabi çalışması olanlara aylık bağlanmasına esas alınacak kanunun, mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre tespit edileceği ve bunlar hakkında 5510 sayılı Kanunun geçici maddelerindeki hükümlerin uygulanacağı bilinmektedir..
Yine ,1479 ve 2926 saylı kanunlara tabi geçen hizmetler için prim borcu olmaz ise hizmetlerin diğer çalışılan kurumların hizmetleri ile birleştirileceği de hükme bağlandı.
Hizmetlerin Birleştirilmesinde ;
*T.C. Emekli Sandığına,
*Sosyal Sigortalar Kurumuna,
*Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumuna,
*506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununu geçici 20 inci maddesine göre kurulan emekli sandıklarına, tabi çalışmalar dikkate alınır.
Kanunda birleştirilemeyecek sürelerde vardır .1479 sayılı Bağ-Kur Kanunun ek geçici 4. maddesine göre isteğe bağlı sigortalıların geriye doğru yaptıkları 10 yıllık borçlanma karşılığı kazanılan hizmet süreleri diğer kurum ve sandıklardan aylık bağlanması halinde bu kurumlarda geçen hizmetlerle birleştirilmez. Ancak, Bağ-Kur’ dan aylık bağlanması halinde diğer kurum ve sandıklardaki hizmetlerle birleştirilir.
Sosyal Güvenlik Kurumlarından birine ilk defa sigortalı olunan tarih, diğer kurumlarda da sigortalılık süresinin başlama tarihi olarak kabul edilir. Emeklilik veya yaşlılık aylığına hak kazanılıp, kazanılmadığının tespitinde 18 yaşın doldurulduğu tarih sigortalılığın başlangıcı olarak esas alınır. 18 yaşından önceki sürelerin sigorta başlangıcı olarak kabul edilmesinde de istisnalar vardır..
Nisan 1981 öncesinde 18 yaşın altında geçen çalışma süreleri de emeklilik hesabında başlangıç kabul edilir.Şöyle ki, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa 1425 sayılı Kanunla eklenen Ek 7. Maddeye göre bir meslek öğrenimi görerek, meslekleri ile ilgili görevlerde mahkeme kararı ile reşit sayılarak kalanlar yani devam edenlerin 18 yaşından önceki süreleri de emeklilik başlangıcı olarak kabul edilir. Ayrıca 01.4.1981 tarihinden önce Sosyal Sigortalar Kurumunda 18 yaşın doldurmadan önce sigortalı olarak tescil edilmiş bulunanlarında başlangıcı ilk primin yattığı tarih olarak dikkate alınır.
Hizmet birleştirilmesinde ,her yıl 360 gün, her ay 30 gün olarak hesaplanır. Birleştirilen hizmet sürelerinin toplamına itibari hizmet süreleri, prim ödenmemiş süreler ve aynı tarihlere rastlayan süreler eklenmez.Görevden dolayı meydana gelen malullük ve ölüm ile iş kazaları ve meslek hastalıkları hallerinde hizmet birleştirmesi hükümleri uygulanmaz.
Hizmet birleştirmesi başvurusu sigortalının emeklilik, malullük, yaşlılık ve ölümleri halinde ve aylığa hak kazanılmış olması koşuluyla yapılır. Hizmet birleştirilmesi talebi aylığa katılacak kurumlardan herhangi birine yapılır.
Başvuruyu alan kurum, ilgilinin diğer kurumlarda geçen hizmet sürelerini ve kendi mevzuatına göre gerekli tahsis belgelerini temin eder. Ancak, aylığın diğer bir kurum tarafından bağlanması gerektiğinin anlaşılması halinde, yazılı başvurunun aslı ve o zamana kadar temin edilmiş olan tahsis belgeleri ile birlikte kendisinde geçmiş hizmet sürelerini ve gerekli ise kazanç durumunu aylığı bağlayacak Kuruma bildirir.Eğer aylık bağlanmasına hak kazanılmamışsa hizmet birleştirme talebi reddedilir ve birleştirme yapılmaz.
Sosyal Güvenlik Kurumu SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığını birleştirerek tek çatı altında topladığından artık aylığı Sosyal Güvenlik Kurumu bağlayacaktır. Ancak söz konusu kurumlar birleşmeden önce, hizmet birleştirmesi halinde aylığı bağlayacak kurum sigortalının geriye doğru prim veya kesenek ödeyerek geçirdiği son yedi yıllık fiili hizmet süresi esas alınmakta, aylığın bağlanıp ödenmesi işlemi, bu yedi yıllık süre içinde fiili hizmet süresi fazla olan Kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca ve o kurumun kendi mevzuatına göre yapılmaktaydı, Halen de böyle devam ediyor. Emeklilik dilekçenizi verdiğinizde son yedi yılın 3.5 yılı hangi kuruma prim yatıyorsa o kurumdan emekli oluyorsunuz.
Malulen emeklilik,ölüm nedeniyle dul ve yetim aylığına hak kazanma, yaş haddi sebebiyle re’sen emekliye sevk edilme ,sigortalıların bağlı oldukları sosyal güvenlik kurumlarının kanunla değiştirilmesi, hallerinde, sigortalılara ve hak sahiplerine son yedi yıllık hizmet sürelerinin sonuncusunun tabi olduğu kurumca kendi mevzuatına göre aylık bağlanır.
Son defa tabi olunan kurum dışındaki kurumlarca aylık bağlanması gerektiğinde, aylığı bağlamaya yetkili kurum mevzuatında belirtilen şartların yerine getirilmiş olması gerekiyordu. Ancak, T.C. Emekli Sandığına tabi görevlerde çalışmakta olanlardan kurumlarınca yaş haddinden, resen ve istekleri üzerine emekliye sevk edilecekler için5434 sayılı kanunun emekliye sevkle ilgili hükümleri uygulanır.
Ayrıca emeklilik dönemi geldiğinde hizmetlerini tasfiye edenler ihya yaparak günlerini canlandırıp diğer hizmetleri ile birleştirebilirler. Tüm borçlanmalar ve fiili hizmet zamları hizmet birleştirmelerinde dikkate alınır.
Hizmet süreleri birleştirilirken aynı tarihlerde çakışan süreler varsa biri dikkate alınır.İtibari hizmet süreleri ve prim ödenmemiş süreler hizmet birleştirmede dikkate alınmaz.
Emekliliğin ve emekli maaşının hesabında hizmetlerin birleştirilmesi oldukça önemlidir.
Dilek ETE
http://alitezel.com/tezel/index.php?sid=yazi&id=5735
