Yüksek maaş için emekliliğe ne zaman müracaat edilmeli?
Okurumuz Bayram Bey, bir kamu kurumunda çalıştığını, aralık ayında da çalışınca 9020 gün prim ödemesi bulunacağını, emekli maaşını SGK'nın sitesinde hesaplattığını ve kendisine 2.105 TL maaş bağlanacağını görüntülediğini, emekli müracaatını 15 Ocak 2015 tarihinden önce ya da sonra yapması hâlinde maaşında bir değişiklik olup olmayacağını sormaktadır.
Daha yüksek emekli maaşı bağlanması adına emeklilik müracaatının yılbaşından önce mi yoksa sonra mı yapılması gerektiği sorusunu Okurlarımız sene sonu yaklaşınca daha sık sormaktadır. Okurumuz Bayram Bey, kamu çalışanı olduğu için "Emeklilik müracaatımı 15 Ocak 2015 tarihinden önce mi sonra mı yapayım?" diye soruyor. Bu soru özel sektör çalışanları için "1 Ocak 2015 tarihinden önce mi emekli müracaatı yapayım yoksa sonra mı?" biçiminde olacaktır.
BU YIL EMEKLİ MÜRACAATINDA BULUNAN 2014 YILININ EMEKLİSİ OLUR
Özel sektör açısından ay kavramı ayın 1 ila 30'u arası, kamu kurumlarında çalışanlar açısından ise ayın 15 ila diğer ayın 14'ü arasını kapsamaktadır. Özel sektörde çalışıp emeklilik müracaatını 1 Ocak 2015 tarihi öncesinde, kamuda çalışıp emeklilik müracaatını 15 Ocak 2015 tarihi öncesinde yapan sigortalılar 2014 yılı emeklisi oluyorlar. Bu tarihlerden sonra emeklilik müracaatında bulunanlar ise 2015 yılı emeklisi sayılıyor...
EMEKLİ MAAŞINI BELİRLEYEN ÖNEMLİ PARAMETRELER
Bilindiği üzere SSK kapsamından emekli olacak sigortalıların emekli maaşını belirleyen önemli iki parametre var. Bunlardan biri aylık bağlama oranını tayin eden prim gün sayısıdır. Diğer parametre ise ortalama aylık kazancı belirleyen prim matrahıdır. Bu iki parametreden ayrı olarak enflasyon oranının yüzde yüzü ile büyüme hızının yüzde otuzunun toplamından oluşan ve güncelleme katsayısı olarak isimlendirdiğimiz parametre, emekli maaşının belirlenmesindeki diğer iki parametre kadar etkin olmasa da azımsanmayacak bir miktar etkiye sahip.
Belirtmeliyiz ki; her yılın ait olduğu prim matrahları emekli olunan yıla taşınırken güncelleme katsayısı ile çarpılıyor. Örneğin; 2012 yılındaki 20.000 TL prim matrahı 2014 yılına getirilirken 2012 yılı enflasyon oranı ve 2012 yılı büyüme hızının yüzde 30'u ile çarpılıyor. Daha sonra hesaplanan emekli maaşı önce Ocak emekli zam oranı sonra da Temmuz emekli zam oranı ile çarpılıyor. Bu yöntemle hem prim matrahının enflasyon karşısında erimesi önleniyor hem de emekli olacak kişilerin büyüme hızından yararlandırılması sağlanıyor.
2015 YILI EMEKLİSİNİN MAAŞI DAHA YÜKSEK OLACAK
Başbakan Yardımcımız Sayın Ali BABACAN, bu hafta içinde Orta Vadeli Ekonomik Programı açıkladı. Babacan "2014 yılı için enflasyonu yüzde 9,4 olarak öngördüklerini, bu yıl için yüzde 3,3 büyüme beklediklerini ifade etti. Ben de bu parametrelerden yola çıkarak aynı prim gün sayısı ve aynı sigorta matrahı üzerinden hesaplanacak emekli aylığının 2015 yılında emekli olacaklar için 2014 yılında emekli olacak olanlara göre daha yüksek hesaplanacağı öngörümü sizlerle paylaşmak istiyorum. Bir anlamda okurumuz Bayram Bey'e, "Bir engelin yoksa 14 Ocak 2015 tarihinden sonra emeklilik müracaatında bulun ki, sana daha yüksek emekli maaşı bağlansın" diyorum.
Son zamanlarda sosyal güvenlik alanında bilgi kirliliği oluşmaya başladığı için öngörümün gerekçesini de siz okurlarımla paylaşmam gerektiğini düşünüyorum. 2014 yılı Ocak dönemi emekli zam oranı yüzde 3,27, Temmuz dönemi emekli zam oranı yüzde 5,70 oranında oldu. Dolayısıyla kümülatif olarak yıllık emekli zam oranı yüzde 9,15 oranında gerçekleşti. Oysa 2014 yılı enflasyon oranı yüzde 9,4 olarak öngörülüyor. 2014 yılı büyüme hızının yüzde 3,3 olacağı beklendiğine göre güncelleme katsayısı 10,39 olacak. Buna göre 2015 yılı emeklileri 2014 yılında emekli olanlara göre yaklaşık olarak yüzde 1 oranında daha yüksek maaş alacak.
Okurumuz Bayram Bey, 2014 yılında emekli olursa emekli maaşı 2.139,12 TL hesaplanacak. 2015 Ocak dönemi zam oranı, beklentilere göre yüzde 4 civarında gerçekleşeceğinden 2015 yılı Ocak ayında kendisine 2.224,68 TL emekli maaşı ödenecek. Oysa 2015 yılında emekli olursa kendisine 2.154,96 TL emekli maaşı hesaplanıp hesaplanan emekli maaşı 2015 Ocak dönemi zam oranı kadar artırılarak kendisine 2.241,16 TL emekli maaşı ödenecek. Ayrıca 2015 yılında emekli olunca kıdem tazminatı tavanındaki artışa bağlı olarak daha yüksek kıdem tazminatı almaya da hak kazanacak.
Şerif Akçan
