Satışların kargo aracılığı ile yapılması durumunda belge düzeni nasıl olacaktır?

 

Soru: Satışların kargo aracılığı ile yapılması durumunda belge düzeni nasıl olacaktır?


Cevap: Günümüzde birçok işletme satışlarının bir kısmını kargo aracılığıyla yapmaktadır. Peki böyle bir durumda belge düzeni nasıl olacaktır. Fatura ve sevk irsaliyesi ne şekilde düzenlenecektir? Konu bu yönüyle vergi kanunları ışığında aşağıdaki gibidir.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıştır.

Mezkur Kanunun 230 uncu maddesinin (5) numaralı bendinde, malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulmasının şart olduğu; 231 inci maddesinin (5) numaralı bendinde faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı; 232 nci maddesinde, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek, satın aldıkları emtia ve hizmetler için de fatura istemek ve almak zorunda oldukları; 233 üncü maddesinde ise birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin fatura vermek mecburiyetinde olmadıkları satışların ve yaptıkları işlerin bedellerinin perakende satış fişleri, makineli kasaların kayıt ruloları veya giriş ve yolcu taşıma biletlerinden biri ile tevsik olunacağı hüküm altına alınmıştır.

Buna ilaveten, 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkındaki Kanun ile birinci ve ikinci sınıf tacirlere, Vergi Usul Kanununa göre fatura vermek zorunda olmadıkları mal satışları veya hizmet ifaları için ödeme kaydedici cihaz fişi kullanma zorunluluğu getirilmiştir.

Öte yandan, kredi kartlarının genel işleyiş sisteminde, bankalar tarafından üye işyerlerine sözleşme karşılığı verilen elektronik ya da mekanik (POS veya ımprinter cihazları) cihazlar kullanılarak, harcama belgesi (kredi kartı ile yapılan işlemler ile ilgili olarak üye işyeri tarafından düzenlenen, kart hamilinin işlemden doğan borcu ile diğer bilgileri gösteren ve kart hamili tarafından imzalanan belge) düzenlenmekte ve kart hamiline (kredi kartı hizmetlerinden yararlanan gerçek veya tüzel kişi) Vergi Usul Kanununun 229 ve müteakip maddelerinde yazılı belgelerden biri verilmektedir.

POS cihazları ile düzenlenen harcama belgeleri, ödeme karşılığında bir mal tesliminin veya hizmet ifasının bulunduğunu tevsik etmektedir. Üye işyerleri, mal ve hizmet bedellerinin kredi kartı ile ödenmesi halinde, POS cihazlarını kullanarak harcama belgesi düzenlemek, aslını sözleşmelerinde belirtilen süre içerisinde muhafaza etmek ve bir nüshayı da kart hamiline vermek zorundadırlar. Bu hükme aykırılık halinde, satılan hizmet veya mal bedeli üye işyeri anlaşması yapan kuruluştan talep edilememektedir.
Kredi kartlarının üye işyerlerindeki POS cihazlarında kullanımı sonucu düzenlenen ve üzerinde “…………. Tutarında mal veya hizmeti teslim aldım” ibaresinin yer aldığı harcama belgelerinin kredi kartı hamilleri tarafından imzalanması, üye işyerlerince bu belgelerde yazılı tutar kadar malın teslim edildiğini veya hizmetin ifa edildiğini göstermektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalara göre; mal veya hizmet bedelinin tamamının veya bir kısmının malın tesliminden veya hizmetin ifasından önce kredi kartı ile tahsil edilmesi halinde, kredi kartı hamilince imzalanan harcama belgesinde yazılı tutar kadar Vergi Usul Kanununun 229 ve müteakip maddelerinde yazılı belgelerin düzenlenmesi, firmanın internet sitesinden yapılan ve bedeli sipariş anında kredi kartı ile ödenen satışların kargo aracılığıyla müşterilere gönderilmesinde ise sevk irsaliyesi ve fatura veya irsaliyeli fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com
http://www.muhasebetr.com/sorucevap/haber_oku.php?haber_id=705