Doğru borçlanma yapsaydınız az para ödeyip çok aylık alırdınızYurtdışı borçlanması ile emekliliğim çok sayıda püf noktası var. Borçlanmayı bir bilenle yaparsanız az para ödeyip çok emekli aylığı alırsınız. Borçlanmayı bilmeden yaparsanız çok ödeyip az emekli aylığı alırsınız… Borçlandıktan sonra geriye dönüş var ama emekli aylığı bağlandıktan sonra geriye dönüş yok…
Danışmak istediğim konu 27.01.2010 tarihi ile yurtdışı borçlanma ile bağlanan emeklilik aylığımla ilgili olmaktadır. 27.05.1961 doğumluyum, 18.04.1984 günü SSK’lı olmuştum 2457 gün prim ödedikten sonra 1991 yılında Avusturya’ya gittim. 2009 yılı Kasım ayında da kesin dönüş yaptım. Yurtdışı borçlanması için SGK’ya müracaat ettim. Maalesef ilk başvuruyu yaptığımda formları doldururken tam olarak ne yazmam gerektiğini bilmiyordum ve ödenecek gün sayısını sanırım, en yüksek seçtim ve günlük borçlanma miktarını da daha yüksek maaş bağlanma umudu ile 15 lira olarak seçtim çünkü eşimi 2000 yılında kaybettim ve 15 ve 18 yaşında iki oğlumu bakmakla yükümlüyüm. Bunun sonucunda, 98,115.00 lira ödeme çıktı. Hepsini ödeme imkanım yoktu ve ben de 2610 günün karşılığını 39150 lira ödedim. En düşük olan 7,5 lira değil de 15 lira ödediğimden, en düşük yerine daha yüksek bir maaş bağlanması umudum vardı ama bana 762 lira aylık bağlandı. Şimdi bunu düzeltme şansım var mı? Hilal Hürriyet
Yurtdışı borçlanma süresi emekliliğin iki aşaması vardır. Birincisi borçlanmak ve ikincisi de emeklilik. Emekli aylığını ise borçlanma belgesinde doldurduğunuz alanlar belirler. Bu sebeple keşke borçlanmayı bir bilen ile yani bir sosyal güvenlik uzmanı ile birlikte yapsaydınız. Belki danışmanlık veya işinizi yapması için bir miktar para verirdiniz ama en optimum para ile alınabilecek en yüksek emekli aylığını alırdınız. Şimdi gereğinden çok para vermişsiniz ama az emekli aylığı almışsınız.
***BORÇLANMADA TARİHLER ÇOK ÖNEMLİ
Yurtdışı borçlanmasında esas düşünülmesi gereken emekli aylığıdır ve emekli aylığının hesaplanmasında da üç dönem vardır. Birincisi 31.12.1999 öncesi dönem, ikincisi 1.1.2000 ile 30.09.2008 arası dönem ve üçüncüsü de 1.10.2008 gününden sonraki dönem. Borçlanma talep dilekçesinde sadece gün sayısı yazarsanız ödeme günlerinizi ödeme yaptığınız günden geriye doğru sayarlar. Siz tarih belirtmeden borçlanma talep dilekçesi doldurmuşsunuz bu durumda da ödeme yaptığınız 2610 günü, ödeme gününüz olan 2009 Kasımdan geriye doğru saymışlar.
Şayet borçlanma talep dilekçesinde 31.12.1999 öncesini seçseydiniz ve 31.12.1999 gününden geriye doğru 2610 günlük hem de günlük 7,5 liradan ödeseydiniz ödeme rakamınız 19575 lira olacaktı ve alacağınız emekli aylığı da 995 lira olacaktı. Bu sizin için en optimum borçlanma olurdu.
Sizin cebinizden, 39150 lira çıkmış ya 1.1.2000 tarihinden sonraki dönemlerden de 490 günü de günlüğüne 40 liradan ödeseydiniz ödeme rakamınız olan 39150 liraya ulaşırdınız ama bu kere 995 liraya ilaveten 300 lira daha fazla aylık ile emekli aylığınız 1295 liraya ulaşırdı.
***3600 GÜNLE DE 995 LİRA AYLIK ALABİLİRDİNİZ
SGK’nın hangi birimine giderseniz gidin kaç para ve kaç gün borçlandığınızda elinize kaç para emekli aylığı geçeceğiniz öğreneceğiniz bir birim yoktur. Sadece, ben ve benim yetiştirdiğim “sosyal güvenlik uzmanları” size bu bilgiyi verebilirler. Zira, kurslarımdan yetişenler emekli aylığı hesaplamasını bilirler. Sizin için en uygunu var olan 2457 günü 3600 güne tamamlayacak 1143 günlük bir borçlanmayı en düşük rakamdan yapmak ama bunu yaparken de 31.12.1999 öncesini işaretlemekti. Bu şekilde cebinizden 8572 lira çıkacaktı ve alacağınız emekli aylığı da yine 995 lira olacaktı. Fakat bu halde 56 yaşında yani 2017 yılında emekli olacaktınız.
***BORÇLANMA PARASI EMEKLİ OLANA İADE EDİLMEZ
Yurtdışı borçlanması işlemini yaptıran, parasını ödeyen hatta emeklilik dilekçesi veren ama emekli aylığını hiç almamış olanlara isterlerse işlemleri iptal edilip ödedikleri iade edilir. Fakat bir kere emekli aylığını çekenlerin parası iade edilmez, işlemleri de iptal edilmez. Bu sebeple sizin için yapacak bir şey kalmamış.
Bulgaristan Göçmeni ve Askerlik Borçlanması
Bulgaristan’dan gelen soydaşların askerlik borçlanması konusunda son günlerde aşırı sayıda SGK’yı şikayet eden mesajlar yapmaya başladı. Aslında konu gerek eski SSK Genel Müdürlüğü’nün 12-10 ve 12-18 Ek Sayılı iki genelgesi ile SGK Başkanlığı’nın 2008/111 sayılı genelgesi ile o kadar net ama maalesef SGK’da bu konu halen hatalı işlemler yapılıyor. Söz konusu SSK genelgelerine göre; Bulgaristan’dan gelenlerden askerlik borçlanması yapmak isteyenler belge getirmek zorunda değildir ve bu durumda 2 yıllık bir sürenin askerlik borçlanmasını yapabilirler. Belge getirirlerse bu kere belgede daha fazla süre kayıtlı ise o süre kadar borçlanabilirler.
SGK’nın son 2008/111 sayılı genelgesi bu durumu biraz daha değiştirdi, genelgeye göre elinde askerlik sürelerini gösterir belgesi olanlar belgede ne kadar süre yazıyorsa hepsini borçlanmak hakkına sahiptir. Elinde askerlik belgesi olmayanlar ise;
“Türk vatandaşlığına alınanlardan vatandaşlığa alındıkları tarihte 22 yaşını doldurmuş
olanlardan geldikleri ülkelerde yaptıkları askerlik sürelerini belgeleyenler belgede kayıtlı
süreyi, belgede kayıtlı sürenin olmaması veya Türkiye’deki emsallerinin yaptığı askerlik
süresinden fazla olması hallerinde emsalleri kadar borçlandırılacaklardır…” denildiğinden, belgesi olan belgedeki süre kadar belgesi olmayanlar da 2 yıl değil de doğum tarihlerine göre Türk’ler Türkiye’de 18 ay veya 20 ay askerlik yapma dönemlerine göre emsal doğum tarihli Türkler ne kadar askerlik yapıyorlarsa o kadar süre borçlanabileceklerdir.
ALİ TEZEL
http://alitezel.com/tezel/index.php?sid=yazi&id=5093
