Sigorta primlerini KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödemenin avantajları
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre SSK statüsünde sigortalı çalıştıran işverenlerin, bir ay içinde çalıştırdıkları sigortalıların prime esas kazançları üzerinden hesaplanacak sigortalı ve işveren hissesi prim tutarlarını en geç takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri gerekmektedir.
Sigorta primlerinin yukarıda belirtildiği şekilde normal yolla (nakit veya banka yoluyla) ödenmesinin yanı sıra Katma Değer Vergisi (KDV) iade alacağından mahsubu suretiyle ödenmesi de mümkündür.
Sigorta primlerinin KDV iade alacağından mahsup edilmesi suretiyle ödenmesi imkânından 5510 sayılı Kanunun 4/a maddesi (SSK) kapsamında sigortalı çalıştıran işverenler yararlanabilmektedir.
Bu bağlamda, KDV iade hakkı sahibi olan işveren, kendisinin, mal veya hizmet satın aldığı ya da iştirak veya ortaklık ilişkisi içinde bulunduğu işverenlerin prim borçları için de mahsup talebinde bulunması mümkündür.
Prim borçlarını mahsup suretiyle ödemek isteyen işverenler, bu taleplerini KDV yönünden bağlı oldukları vergi dairesine bir dilekçe ekinde SGK İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkezi'nden alacakları "KDV İadesine İlişkin Borç Döküm Formu"nu vermeleri gerekmektedir.
15 günlük ilave süre kazanımı
Normalde 5510 sayılı Kanunu'na göre sigorta primlerinin ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi gerekmekle birlikte, işverenlerin sigorta primi borçlarını KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi yolunu tercih etmesi halinde, kendilerine prim ödeme süresinin sona erdiği tarihi izleyen günden itibaren 15 gün ek süre verilmektedir.
Örneğin; Özel sektöre ait X Ltd. Şti.'nin 2011 / Aralık ayında çalıştırdığı sigortalılardan kaynaklanan prim borçlarını normal yolla ödeme yolunu seçmesi halinde en geç 31 / 01 / 2012 tarihine kadar prim borçlarını ödemesi gerekmekte iken, bu işverenin bu aya ilişkin prim borçlarını KDV iade alacağından mahsup edilmesi suretiyle ödenmesi yolunu seçmesi halinde, ilgili vergi dairesince prim borcunu karşılayacak miktarda mahsup yapılıp, 15 / 02 / 2012 tarihine kadar SGK'ya aktarması kaydıyla, işverenin söz konusu cari aya ait primleri yasal sürede ödenmiş sayılmaktadır.
15 günlük ilave süre sadece cari ay prim borçları için geçerlidir
İşverenlerin daha önceki dönemlere ait ödeme vadesi dolmuş borçları için de KDV iade alacağından mahsup talebinde bulunmaları mümkün ise de, sigorta primi borçlarının KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesinde verilen 15 günlük ilave süre, sadece işverenlerin mahsup talebinde bulundukları ayda muaccel olan cari aylara ilişkin sigorta prim borçları için geçerlidir. Dolayısıyla, işverenlerin geçmiş aylarda ödeme vadesi dolan, başka bir ifadeyle gecikme cezası/gecikme zammına girmiş olan prim borçları için 15 günlük ilave süreden yararlanmaları söz konusu olmayacaktır.
Yine, işverenlerin sigorta primi borçlarının KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesindeki 15 günlük ilave süreden yararlanabilmeleri için ilgili vergi dairesine süresi içinde mahsup talebinde bulunmalarının yanı sıra, vergi dairesinin de mahsup tutarını en geç prim ödeme süresinin dolduğu ayı takip eden ayın 15'ine kadar SGK'ya aktarması şarttır. Dolayısıyla, işverenler tarafından süresinde mahsup talebinde bulunulmasına rağmen, ilgili vergi dairesince mahsup edilen tutarın takip eden ayın 15'ine kadar aktarılmamış olması halinde, bu ilave süre imkânından yararlanamayacak ve prim borçlarına normal yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten ödemenin yapıldığı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanacaktır.
Mahsup edilen tutarın prim borçlarının tamamını karşılamaması durumu
Cari aya ilişkin prim borçlarının yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihi izleyen 15 günlük süre içinde KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi sırasında, mahsup edilen tutarın prim borcunun tamamını karşılamaması durumunda, mahsup edilen kısım yasal süresi içinde ödenmiş sayılmakta, buna karşın ödenmemiş kısım, onbeş günlük süre dikkate alınmaksızın, yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten ödemenin yapılacağı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle SGK tarafından tahsil edilmektedir.
KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödenebilecek borç türleri
5510 sayılı Kanun'da ve konuya ilişkin tebliğde KDV iade alacağından işverenlerin SGK'ya hangi türdeki borçlarının mahsup edilebileceği açık olarak sayılmamış ise de, SGK uygulamasında sigorta primi kavramı geniş yorumlanarak işverenlerin sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi borçları ile varsa bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları için mahsup talebinde bulunulabilmektedir.
İdari para cezası ile geçmiş dönemlerden kaynaklanan tasarrufa teşvik kesintisi ve katkı tutarları, konut edindirme yardımı türündeki borçlar prim borcu olarak kabul edilmediğinden, bu tür borçların KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi mümkün değildir.
İstihdam teşviklerinden yararlananlar da cari ay borçlarını KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödeyebilir.
5510 sayılı Kanun'un 81'inci maddesinde düzenlenmiş olan "5 puanlık prim indirimi" ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'nun Geçici 10'uncu maddesinde düzenlenmiş "ilave istihdam teşviki" başta olmak üzere bazı teşvik ve desteklerden yararlanabilmek için diğer şartların yanı sıra cari ay prim borçlarının da süresi içinde ödenmesi gerekmektedir.
Bu bağlamda, istihdam teşviklerinden yararlanan işverenlerin cari ay prim borçlarının normal ödeme süresinin bitimini takip eden ayın 15'ine kadar KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi halinde de, prim borçlarının yasal süresi içinde ödendiği kabul edilerek istihdam teşvik ve desteklerinden yararlanabileceklerdir.
Ancak, sigorta primi alacaklarının KDV iade alacaklarından mahsup suretiyle ödendiği durumlarda, söz konusu paralar Ziraat Bankası tarafından on-line olarak SGK hesaplarına aktarılmakta ise de, Kurum içindeki işveren cari hesap kartlarına yapılan aktarma işlemlerinin manuel olarak yürütülmesinden dolayı, istihdam teşviklerinden yararlanamama gibi bir durumla karşılaşmamak için SGK'nın kendi içindeki bu aktarma işlemini zamanında (her ayın 23'üne kadar) yapıp yapmadığının işverenlerce takip edilmesi gerekmektedir.
Vergi Portalı /
30.12.2011 - 07:36
VERGİ PORTALI / Celal ÖZCAN
celal.ozcan@tr.pwc.com
http://www.dunya.com/vergi-portal%C4%B1_161_0_yazar.html
