Bilgi verme ve mükellef bilgileri bildirimiMaliye Bakanlığı Gelir İdaresi Bakanlığı'nca 20.01.2012 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 413 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile mükelleflere yeni bir bildirim "Mükellef Bilgileri Bildirimi'' verme zorunluluğu getirilmiştir.
Bu bildirimin amacı tebliğde, "Maliye Bakanlığı tarafından uygulanmakta olan gelir politikası, verimlilik, etkililik ve mükellef odaklılık ilkelerine sıkı sıkıya bağlı kalınarak adalet ve tarafsızlık içerisinde yürütülmektedir. Gelir politikasının uygulaması sırasında ekonomik faaliyetlerin daha iyi kavranabilmesi için mükelleflerin mükellefiyetlerine ait çeşitli bilgiler bakanlıkça tutulmaktadır.
Bu kapsamda mükelleflere ait verilerde meydana gelen değişikliklerin güncel olarak takip edilememesi nedeniyle çeşitli aksaklıklar yaşanmaktadır. Söz konusu verilerin güncellenmesi, eksikliklerin giderilmesi, doğruluklarının teyidiÖ''olarak açıklanmıştır
Mevcut mevzuata göre vergi mükelleflerinin bilgi verme yükümlülüğü ve genel tebliğin getirdikleri bu gün yazımızda kısaca ele alınacaktır.
Bilgi verme yükümlülüğü
Vergi Usul Kanunu'nun 148'inci maddesi bütün gerçek ve tüzel kişileri, Maliye Bakanlığı veya vergi incelemesine yetkili olanların isteyecekleri bilgileri vermekle yükümlü tutmuştur. Burada sorulan konu ile doğrudan ilgili olmak şart değildir. Hesapları incelenmekte olan bir mükellefle ilişkide, örneğin mal alımında bulunmuş olmak bile yeterlidir.
Yaptıkları vergi incelemeleriyle ilgili olmak şartıyla vergi incelemesine yetkili olanlar gerçek ve tüzel kişilerle kamu idare ve müesseselerinden doğrudan bilgi isteyebilirler. Bunun için, bağlı oldukları birimler aracılığıyla yazışmaları gerekmez. Kamu idare ve müesseseleri istenen bilgiyi vermekten kaçınamazlar.
Bilgi istemek için şekil şartı bulunmamaktadır. Yazılı veya sözlü olarak bilgi istenebilir. Ancak bilgi verilmemesi veya eksik ya da yanlış verilmesi halinde ceza uygulayabilmek için bilginin yazılı olarak istenmiş olması ve uygun bir süre verilmesi gerekir. Diplomat niteliği bulunan kişiler bilgi vermek zorunda değildir.
Vergi Usul Kanunu'nun 148'inci maddesi münferit olarak verilecek bilgileri düzenlerken 149' uncu maddesi devamlı olarak verilecek bilgileri düzenlemektedir. Devamlı olarak verilecek bilgiler, bir istatistik oluşturma ve bu istatistikleri kullanarak vergi politikaları üretmeye yarar. Bu nedenle devamlı bilgi isteme yetkisi inceleme elemanlarına verilmemiştir. Bu bilgiyi Maliye Bakanlığı veya vergi dairesi isteyebilir. Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 257'nci maddesinde yapılan değişiklikle bilginin elektronik ortamda istenmesi de mümkün hale gelmiştir.
Münferit bilgi verme
Maliye Bakanlığı ve özellikle inceleme elemanları tarafından, belli bir mükellef hakkında yapılan inceleme dolayısı ile mükellefle muamelede bulunanlardan veya kamu idare ve müesseselerinden bilgi istenir. Bu hallerde bilgi verme, sorulan hususla sınırlıdır. Bilgi isteme yazısında tespit edilen süre içinde, cevap verilir.
Devamlı bilgi verme
Devamlı bilgi verme, talep üzerine veya kanun hükmü icabı olur. Vergi Usul Kanunu'nun 149'uncu maddesine göre, kamu idare ve müesseseleri (kamu hizmeti ifa eden kurum ve kuruluşlar dahil)'ile gerçek ve tüzel kişiler vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak Maliye Bakanlığı ve vergi dairesince, kendilerinden yazı ile istenecek hususları, belli dönemler itibariyle devamlı olarak bildirmek zorundadırlar. Sulh hakimleri, icra, nüfus ve tapu memurları, mahalle ve köy muhtarları, banka ve bankerler ile emanet kabul eden gerçek ve tüzel kişiler bilgilerine giren her ölüm ve intikali ertesi ayın 15'inci günü akşamına kadar vergi dairesine bildirmek zorundadırlar.
Elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında bilgi verme durumu
Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 257'inci maddesinde Maliye Bakanlığı'na vergi beyannameleri ile bu kanunun 149'uncu maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenen bilgilerin internet de dahil olmak üzere, her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi hususunda izin verme veya zorunluluk getirme hususunda yetki verilmiştir.
Mükellef bilgileri bildirimi
Vergi Usul Kanunu'nun Maliye Bakanlığı'na verilen yetkiye dayanılarak anılan Genel Tebliğ'le mükellef bilgileri bildiriminin, elektronik ortamda verilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
Bildirim zorunluluğu getirilen mükelleflerin kapsamı, bildirimin şekli, bildirimde bulunulacak dönem, bildirim verme zamanı ve diğer hususlara ilişkin açıklamalar ayrıntılı olarak Tebliğ'de yer almıştır.
Mükellef bilgileri bildirimi verme zorunluluğu getirilen mükellefler:
Mükellef bilgileri bildirimini, bildirim verme süresinin başladığı gün olan 1 Nisan tarihi itibariyle faal olan (tasfiye işlemi devam edenler dahil) tüm;
- Kurumlar vergisi mükellefler ile
- Ticari kazanç (kazancı basit usulde tespit edilenler hariç), zirai kazanç ve serbest meslek kazancı elde eden gelir vergisi mükellefleri vermek zorundadırlar. Söz konusu bildirimin merkez ve her bir şube için ayrı ayrı verilmesi zorunludur.
Verilecek bilgiler
Faaliyet konuları itibariyle farklı muhasebe tekniğini kullanmak durumunda bulunan mükellefler, Mükellef Bilgileri Bildiriminin "Brüt Satışlar/Gayri Safi Hasılat" alanına, kendi muhasebe tekniklerine göre bu alana karşılık gelen gelir tablosu bilgilerini dolduracaklardır.
Mükellef bilgileri bildiriminde iş yeri adres bilgileri alanları doldurulurken iş yerlerine ait Ulusal adres Veri Tabanına uygun adres bilgileri ile adres numaralarını İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nün https://adres.nvi.gov.tr internet adresinden, belediyelerden, il/ilçe özel idarelerinden veya bağlı olunan il/ilçe nüfus müdürlüklerinden öğrenilebilir. Bu kuruluşlarda mevcut değilse Ulusal Adres Veri Tabanına uygun adres bilgileri ile adres numaralarının tespit edilmesinin sağlanması gerekmektedir.
Bildirim şekli
Tebliğin üçüncü bölümünde bildirim verme zorunluluğu getirilen mükellefler, https://intvd.gib.gdv.tr/internetvd adresinde bulunan bildirim ekranlarındaki alanları aynı adreste yer alan kılavuzda belirtilen açıklamaları göz önünde bulundurarak eksiksiz olarak dolduracaklardır.
Söz konusu bildirimin nasıl doldurulacağına ilişkin açıklamalara www.gib.gov.tr adresinden de ulaşılabilecektir
Bildirimin dönemi ve verilme zamanı
Bildirim verme yükümlülüğü getirilen tüm mükellefler, bildirimlerini her yıl 1 Nisan-31 Mayıs tarih aralığında elektronik ortamda vereceklerdir.
Bildirimin elektronik ortamda verilmiş sayılabilmesi için onaylama işleminin yapılması zorunludur. Onaylama işleminin ise en geç, bildirimin verilmesi gereken son gün olan 31 Mayıs günü saat 24.00'e kadar tamamlanması gerekmektedir.
Bildirimin elektronik ortamda gönderilmesi zorunlu olduğundan vergi dairesi müdürlükleri/malmüdürlükleri, bildirimi kâğıt ortamında hiçbir şekilde kabul etmeyecektir.
Elektronik ortam dışında gönderilen bildirim verilmemiş sayılacaktır.
Bildirimin elektronik ortamda gönderilmesine ilişkin esaslar
Mükellef bilgileri bildiriminin düzenlenmesi ve onaylanmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulacaktır.
Kendi adına kullanıcı kodu, parola ve şifre almış mükelleflerce gönderiliyorsa, mükellefe ilişkin bilgiler bildirimin hem diğer alanlarına hem de bildirimi düzenleyen kısmına,
Serbest muhasebeci / serbest muhasebeci mali müşavir tarafından gönderiliyorsa, bildirimi gönderene ilişkin bilgiler bildirimi düzenleyen kısmına,
3568 sayılı Kanun uyarınca yetki almış olup bağımsız çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirler (meslek mensupları) tarafından gönderiliyorsa, bildirimi gönderene ilişkin bilgiler bildirimi düzenleyen kısmına yazılacaktır.
Düzeltme işlemleri
Elektronik ortamda bildirimin onaylanmasından sonra, hatalı verildiği anlaşılan bildirim için düzeltme bildirimi verilmesi gerekmektedir. Düzeltme bildiriminin elektronik ortamda, mükellef bilgileri bildiriminin verilme süresinden sonra verilmesi durumunda 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 355'inci maddesinin düzeltme bildirimlerine ilişkin hükümleri dikkate alınarak işlem yapılacak; özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Düzeltme işleminde ilk bildirim tamamen iptal edilmekte ve ikinci defa verilen bildirim geçerli kabul edilmektedir. Bu sebeple düzeltme yapması gereken mükelleflerin, yeni bildirimi, daha önce bildirimde bulunulmamış gibi tüm bilgileri içerecek şekilde doldurmaları gerekmektedir.
Diğer hususlar ve cezai yaptırım
Bildirimin verileceği tarihten önce bağlı oldukları vergi dairesi değişen mükellefler bildirimlerini, halen bağlı oldukları vergi dairesinin mükellefi olarak göndereceklerdir.
Bildirimini elektronik ortamda belirlenen süre içinde vermeyen veya eksik ya da yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 355'inci maddesi hükmü uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Bilgi verme ve mükellef bilgileri bildirimi
Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK / Verginin Gündemi
