Soru: Turistik tesislerin sanatçılara ödedikleri ücretlerde belge düzeni ve vergilendirmesi nasıl olacaktır?
Cevap: Yaz aylarının yaşandığı şu günlerde Turizm tesislerinin oldukça yoğun ve hareketli olduğu bilinmektedir. Birçok turistik tesis bazı sanatçılarla anlaşmakta ve bunlara belirli ödemeler yapmaktadırlar. Söz konusu ödemelerin belge düzeni ve vergilendirilmesi aşağıda etraflıca ele alınmıştır.
GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde; “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.”denilmiş ve aynı Kanunun 65.maddesinde, “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye ve ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.”hükmü getirilmiştir.
Yine aynı Kanunun 94.maddesinin 1.fıkrasında, “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernekler ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.
-Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61. maddede yazılı olup ücret sayılan ödemeler üzerinden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104. maddelere göre,
-Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden; (4369 sayılı Kanun’un 81/C-8. maddesiyle değişen ibare Yürürlük;1.1.1999) (Noterlere serbest meslek faaliyetinden dolayı yapılan ödemeler hariç);
a)18.madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden %17,
b)Diğerlerinden %20, (2006/11449 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre 01.01.2007 tarihinden itibaren yürürlüğe giren oran)” hükmü yer almaktadır.
Buna göre; Turizm şirketlerinin düzenlediği organizasyonlardaki konserleri sanatçıların kendi nam ve hesabına yapmaları halinde bu faaliyetlere ilişkin olarak elde ettikleri gelir, serbest meslek kazancı olarak değerlendirilecek olup, gelirleri yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir. Ayrıca, şirketiniz tarafından yapılan ödemelerden 94.maddenin 2/b. bendine göre tevkifat yapılması gerekmektedir.
Sanatçılar ile şirket arasında bir hizmet sözleşmesi olması halinde ise; şirket tarafından yapılan ödemelerin ücret olarak değerlendirilmesi, ücret bordrosu düzenlenmesi ve muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.
VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN (BELGE DÜZENİ YÖNÜNDEN)
213 sayılı Vergi Usul Kanununun “Gider Pusulası” başlıklı 234 maddesinde;”Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:
.......................
3-Vergiden muaf esnafa;
Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası (4369 sayılı Kanunun 81/A-7 nci maddesiyle değiştirilen ibare) vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. “hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, sanatçıların bu faaliyetleri nedeniyle vergi muafiyetinden faydalanması mümkün bulunmadığından şirket tarafından gider pusulası düzenlenmesi mümkün değildir.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN :
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 maddesinde, ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin, 1/3-c maddesinde de, profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar, yarışlar ve yarışmalar tertiplenmesi, gösterilmesi katma değer vergisine tabi tutulmuştur.
Yine aynı Kanunun 9 uncu maddesinde, gerekli görülen hallerde vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma konusunda Bakanlığımıza yetki verilmiştir.
Buna göre;
-Şirket tarafından düzenlenen organizasyonlarda profesyonel sanatçıların yer alması halinde, bu sanatçıların elde ettiği kazançlar serbest meslek kazancı olarak vergilendirileceğinden, katma değer vergisinin beyan edilip ödenmesinde sorumluluk uygulaması söz konusu olmayacak, verilen hizmet bedeline ilişkin katma değer vergisi profesyonel sanatçı tarafından beyan edilip ödenecektir.
-Söz konusu organizasyonlarda amatör sanatçıların yer alması halinde ise, verilen bu hizmet, Kanunun 1/3-c maddesi uyarınca katma değer vergisinin konusuna girmemektedir.
-Diğer taraftan, konser veren sanatçılar ile şirket arasında bir hizmet sözleşmesi var ise, elde edilen gelir ücret olarak vergilendirileceğinden, katma değer vergisi söz konusu olmayacaktır.
Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com
kaynak:http://www.muhasebetr.com/sorucevap/haber_oku.php?haber_id=737
