Çalışanları ilgilendiren RÖPORTAJ :
-Kıdem Tazminatı Fonu Bireysel Hesap Şeklinde Olmalı
-Teşviklerle ilgili yeni düzenleme yolda-
Bulgaristan göçmenlerinin borçlanma sorunu-Kadınların doğum borçlanması hakkı genişleyecek mi?-
Emeklilerin intibakında çalışma başladı mı?
Çalışmaya devam ettikçe düşen emekli aylıkları sorunu?İş kazaları öncelikli hedefimiz?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’da ve kamu bir ilke imza atan ve tam 12 yıldır aynı bakanlığın basın müşavirliğini yürüten Kayhan Ünal, Bakan ile iftar yemeği organize etti ve kafamdaki ve kafanızdaki soruları bakana sorduk.
İkinci kez aynı koltuğa oturan Bakan Çelik, gerçekten dobra, özgüveni yüksek ve konuşmaktan tartılmaktan kaçması bir yana seven birisi…
-Örgütlenmenin önündeki engeller kalkacak.
-Özel hastanelerin fark isteme hakkı yüzde 100 e çıkabilir.
-İlaç sağlayıcıların şikayetleri ve sorunları var.
-Bakanlık teşkilat kanununu KHK ile değiştiriyor
-Özel de 320 bin, kamu da 429 bin kayıtlı taşaron işçisi var.
-TİSGLK yüzde 10 barajı sıfıra doğru gidiyor sendikalar bin 1 veya yüzde1 olsun diyor
-Sendiklar kanunun değişiyor
-4688 de memur sendikalarında kanun değişiyor 16 da evet 10 konuda tartışma var
EKK
-Kıdem tazminatı fonu tartışılmadan uzlaşılmadan çıkmaz.
-Kıdem tazminatı fonu bireysel fon gibi olacak.
-İstihdama teşvikler düzenleniyor
-Mevcut teşviklerin aksayan yönleri yeniden değerlendirilecek
-2023 hedefi işsizlik oranı yüzde 5-6
-SGK eğitim tesisleri uzun yıllığına kiralanmış bu doğru değil, iptal edilmeli
-Sigara içenlere 5 lira sağlık sorunu yaratma cezası gelebilir paketlere 5 lira zam…
-Sağlıkta sağlık kriteri uygun olanlara özel hastanelerde fark indirimi gelebilir.
Soru: Aynı bakanlığa ikinci kez geldiniz ilk geldiğinizde ne hissettiniz nerde kalmıştık dediniz mi?
Bakan- Şimdi ben doğrusu bakanlığa tekrar geri dönmeyi hiç aklımdan geçmiyordu yani şöyle ben ilk bakanlığımda size de çok anlatamadığım zor bir süreç yaşadım reform süreci yani ben geldiğim gün sosyal güvenliğin içine girdim 6 ay 7 ay çıkamadım hatta çıktıktan sonra sosyal taraflarla buluştum yani sosyal güvenlik reformunun çatısını çattıktan sonra sosyal taraflarla o arada birde eczacılar sorunu çıktı karşımıza hatırlayın eczacılarla da 2,3 ay uğraştık sözleşme anlaşma yaptık bir protokol yaptık sosyal güvenlik reformunu meclise taşıdık ve ondan sonra sosyal taraflarla oturup 50 tarafla yani en iyi 50 sosyal taraf ile ve onlarla yüzde 80-90 hep beraber televizyonlarda uzlaştık. Bu bir ömür törpüsü size söyleyeyim ama bu olmasaydı 2,5 günü mecliste geçiremezdik 200 küsür maddelik bir yasayı 2,5 güne TBMM’den geçirdik ve Fransa’da bir maddesi grevlere neden oldu. Biz en ağır maddeleri de içeren en hafif maddeleri de içeren yasayı uzlaşma ile genel kuruldan da geçirdik ben hala o parlementoyu teşekkür ediyorum çünkü gidip ben kendilerine grup başkan vekillerine anlattığım zaman çok anlayışla karşıladılar dedim. Bugün bize yarın siz iktidar olabilirsiniz bu iş çok ciddi bir iştir onlarda usulen kabul ettiler arkasından istihdam paketi geldi ve arkasından da küresel kriz geldi.
-- Teşviklerle ilgili yeni düzenleme yolda
Soru—İstihdam teşvikleri ile ilgili yeni düzenlemeler yapmayı düşünüyor musunuz?
Bakan- Şu an bu düşüncedeyiz elimizde hazır bir metin yok ama biz diyoruz ki bu parçalı bulutlu durumda daha anlaşılır ilgilinin çok daha rahat istifade edinebileceği anlayabileceği ve hemen uygulamaya koyabileceği bir sistem olsun diyoruz istihdamla ilgili ama.
Soru---İstihdamı artırıcı özellikle güneydoğuda takim bölgesi dengelerinden dolayı sizde orda bölge milletvekili olduğunuz için üçüncü dördüncü bölgeden dolayı bir takım sıkıntılar yaşanmıştı. İnşallah bu sıkıntılara bir düzenleme olur.
Bakan- Yani şu anda sarsıcı bir şey söz konusu değil ama aksayan yönleri teşviklerdeki aksayan yönleri dikkate alan bir bakış açısı istihdamdır ama diğer alanda evet.ya mesela genç ve kadın istihdam teşviğine bakıyorsunuz en son 90 bine çıkmış şimdi tabi teşvik oranı azaldıkça puanlar düştükçe teşvik kapsamında yararlanan sayısı düşmeye başladı. Düşünebiliyor musunuz işverene ben ödeyeceğim diyorum ve genç delikanlı al çalıştır diyorsunuz ama sonrası gelmiyor.
Bulgaristan göçmenlerinin borçlanma sorunu
Soru: Sayın bakanım siz Bursa’lısınız Bulgaristan göçmeni de çok Orada Bulgaristan göçmenlerinin zorunlu göç yapanlara yurtdışı borçlanması hakkı tanımıştınız ama 89’dan sonra gelen yani aslında zorunlu göçle gelmiş ve tekrar geri dönmüşler bu konuda kendilerine de böyle bir hak tanınıp tanınmayacak mı diye merak ediyorlar böyle bir düşünceniz olur mu?
Bakan-1989’dan gelenlerle ilgili zorunlu göçe tabi tutulanlarla ilgili bu düzenlemeyi yaptık orada bize iletilen talep şöyle bir talep var deniliyor ki bizde zorunlu göçe tabi olarak geldik ama biz diyor şuralara gittikten sonra buraya geldik diyor bu tür dört beş bini geçmeyen bir taleple karşı karşıyayız.
Soru: Bu talepleri uygun görüyor musunuz?
Bakan- Prensip olarak uygun bakıyorum bütün şeyleri yasallaştırmak çok kolay değil Ali bey.
Soru:Siz o işi iyi biliyorsunuz yasalaştırma da üstünüze yok.
Bakan- Ya biliyoruz da
Soru: Grup başkan vekilliği yaptınız çok iyi sizin bakanlığınız zamanında çıkan yasa kadar yasa çıkmadı.
Bakan- Geçen dönem ben Ağıskalı’ları bin Ağıskalı’yı vatandaş yaptık ve zor bir iştir yani şimdi herkes başka bir şey anlıyor burada Bulgaristan’dan zorunlu göçe tabi tutulan insanların halini herkes bilmiyor Jivkov döneminde çekilen zulümleri herkes bilmiyor o süreç aşıldı bunun gibi çok riskli kanunlar meclise geçmesi grup başkan vekilliği döneminde çok oldu böyle onbeş tane yasa vardır.
Soru: Sayın bakanım sizin kafanızda varsa geçirirsiniz var mı böyle bir düşünce?
Bakan- Oradaki gerçekten 1989 kayıtlı varsa onlara çok olumlu bakıyoruz ama gerçekleştirmek sözünü vermek yapmak demektir niyetimiz o mağduriyeti gidermek ama nasıl gerçekleşir bilemem.
-Kadınların doğum borçlanması hakkı genişleyecek mi?
Soru: Biliyorsunuz siz kürsüde yine söylemiştiniz demiştiniz ki reform zamanında kadınların doğum borçlanması askerlik borçlanması gibi olacak ve onlar doğum borcunu yapacak ama maalesef kurum genelgesi kadınların doğumların borçlanmasına izin vermiyor madem askerlik borçlanması var erkeklere veriyoruz askerlik borçlanmasını sigortalı olmadan öncekilere kadınlara doğumlarını vermeyi düşünüyor musunuz?
Bakan - Geriye dönük borçlanmayı yani.
Soru: 1 yıl, 2 yıl, 3 yıl, 4 yıl gibi. Erkeklere verdiğimiz askerlik borçlanması hakkı gibi kadınlara da verelim mi yani?
Bakan- Genelde sizin taleplerinizle bizim yaptıklarımız sosyal güvenlikte vatandaşın talepleri doğrultusunda bu güzel bir şey eksiklikleri gideririz ama sosyal güvenlik olarak da bir mali boyutu finans boyutu var tabi bakmak gerekiyor ve oradaki açıklarımız ne ise o konuda tavsiyelerinizi bekliyoruz.
Soru: O zaman şöyle bir soru gelecek sayın bakanım şimdi deminden beri teşvikleri konuşuyoruz sosyal güvenlikte açık var dedik açık iki şekilde giderilebilir bir işverenlerden daha çok prim alırsınız ya da emekli maaşını azaltırsınız emeklilik maaşlarını kenara bırakalım iş verenlerin yüzde beş primlerini tanıyorsak vatandaşlarında bu konuda açıkları düşünmeden çünkü işverenlere teşvik verirken açıkları düşünmüyoruz bakın yani birden bire yüzde 25 indirim yapıyoruz yani 100 lira değil de 75 lira öde diyoruz açık daha çok artıyor.
Kıdem Tazminatı Fonu Kişisel hesap şeklinde olacak
Soru:Kıdem Tazminatı Fonu gelecek mi?
Bakan- Kıdem tazminatı programımızda var bizde kıdem tazminatı ile ilgili kendi mutfağımızda çalışmaya başladık yani şundan dolayı biraz belki bu günlerde önümüze gelmeyeceği düşüncesindeydim ben ama bu alt iş veren meselesi baktığınız zaman çözüm olarak kıdem tazminatı fonu alt işveren için yani taşeron işçiler için ciddi bir çıkış yolu olarak görülüyor bu konudaki kayıt dışılığı önleme oradaki haksızlığı ortadan kaldırmak açısından fon ciddi işler görecek.
Soru: Hastalığı yani bataklığı yok etsek taşeronluğu kaldırsak hastalığın kendisi o zaten.
Bakan- Şimdi şöyle diyelim ki kamu için böyle bir şey düşünsek özel sektör için bu mümkün değil kaldı ki kamuda bugün sağlık açısından bakarsanız bir anlamda özel hastaneler gelecek dönemde rekabet etmek durumda kalacak yani bu böyle gitmez sürekli değişiyor bu rekabet ortamında her kurum veya her birey rekabet edebilir ve maliyetleri mümkün mertebe aşağıya çekecek tüm enstrümanları kullanacaktır yani bu ezme ezilmeye dönüşmediği sürece asıl işverenin işlerini alt işverene yaptırmasında bir mahsur yok dünya gerçeği de bu. Buradaki esas çalışan açısından emekçi açısından oluşan yanlışlıklar ve işi sıkıntıya sokan alanlar nelerdir bunları belirlemek gerekir şimdi mesela diyor ki taşeron işçisi diyor ki tatil yok diyor yani biz 1 yıl çalışıyoruz arkasından yeni bir işveren ile yeni bir ihaleye gidiyoruz yıl 2 yıl 1 gün tatil yok diyor bu önemli izin tatil.
Bu tazminatlardan yararlanma şansları hiç yok çalışma saatleri çok berbat insafına kalmış artık beyefendilerin 12 saat midir 14 saat midir kaç saattir oda acımasız bu ve benzer sosyal haklar bunlarla ilgili sağlıklı bir düzenleme kamu açısından bakarsanız kamuyu ihale kurumundan ihale şartnamelerinde ve bu tarafta işte kıdem tazminatı fonu içerisinde bu tazminatların elde edilmesi gibi konularda hak kayıpları ortadan kalkarsa yani gerisi artık sorun kalkıyor. Ücretlerde belki farklılıklar olabilir artık kişinin şeyi ne olur bilemem örgütlenme şeyi de geliyor örgütlenme hakları da nasıl sağlanır bunun üzerinde de çalışıyoruz.
Soru: Fon gelecek mi Bakanım.
Bakan- Çalışma hayatıyla ilgili atılması gereken adımlar neyse bu dönemde cesaretle atılacağını söyleyebilirim. Yaptıklarım yapacaklarımın teminatıdır. Yani bunlar olacak tabi ama şunu da taraflar bilsinler ki onlarla konuşmadan onlarla mümkün mertebe uzlaşmadan ama bu uzlaşı yüzde yüz değil yüzde 80,90,85 kiminle yüzde 65. Yüzde 50 üzerinde olmak kaydıyla bazı maddelerde yüzde 60 olur bazı maddelerde yüzde 90 olur bazı maddelerde yüzde 100 olur ama bunu zorlayacağız yani uzlaşma noktalarını bulmaya çalışacağız yani ben geçmişte daha zor konularda uzlaştık mesela kıdem tazminatı konusunda hepiniz yazıyorsunuz çok doğru yazıyorsunuz yani bundan istifade edenlere bakıyorsunuz kamudakilerin dışında kim yararlanıyor belli firmalarda çalışanlar.
Soru: Kamudaki taşeronları kaldırmayı düşünüyor musunuz sayın bakanım.
Bakan- Kamuda 429 bin taşeron var mesela özel sektörde de 320 bin civarında eğer yanılmıyorsam şu anda SGK kayıtlarına göre ya Allah aşkına Türkiye’de 730-750 bin mi taşeron sayısı taşeronda çalışan işçi sayısı?
Soru: Taşeronluğu kaldırsak kayıtdışılığı da kaldırırız sayın bakanım. Kayıtdışılığın yatağı sorunların yatağı.
Bakan- Yani o kadar çok bağlantılı olduğunu zannetmiyorum yani taşeronluğu kaldırdığın zaman bunlar kayıt altına girecek diye. Bir şey tam tersine az önce saydığım uygulamaları koyarsanız ben bu işlerin kayıt altına daha kolay gireceğine inanıyorum bizim işimiz burada şu işvereni korumak gerekiyor? İşçi için işçiyi korumak gerekiyor işveren için de işçiyi korumak gerekiyor yani bu mantığı iyice oturtmamız gerekiyor.
Soru: Bu uzun çalışma saatlerinden bahsettiniz özellikle büyük marketlerde filan 10-12 saati buluyor bununla ilgili spesifik bir şey olacak mı? Yani nasıl engelleyeceksiniz?
Bakan- Denetim yani kurallar belli müfettişlerin sayısı gittikçe artıyor. Müfettişi sayımızı arttırıyoruz.
Soru: Kıdem tazminatı konusuna dönelim mi?
Bakan- Hayır onla bağlantılı diyorum ben şimdi taşeran işçilerle durumu değerlendirirken 1 yıl çalıştırılmayan işçinin kıdem tazminatını nasıl karşılarsınız aylık ödeme yaparsanız karşılarsınız aylık ödemeyi fonun dışında yapamazsınız ki.
Soru:Fonun oranı nasıl olacak sayın bakanım SSK matrahı üzerine mi olacak yüzde kaç olacak? Mesela yirmi yıla 6 brüt maaş mı verilecek yeni uygulamada?
Bakan- Fonda öyle bir şey ki çatıyı çakıyorsunuz yandan yıkılıyor bir daha başka türlü çakıyoruz yani baya bir çatı yapılacak gibi görünüyor.
Soru: Sayın bakanım işsizlik sigortasında yüzde 4 bir ödeme yapılıyor 1 devlet payı 2 işveren birde işçi burada zaten işsizlik formunda çok büyük bir rakam var biriken bir miktar var. Yani işsizlik formunu biraz düşürülüp o şekilde bir katkı sağlayabilir mi en azından çatının ayaklarından birini dik tutabilmek için.
Bakan- Yani bilemiyorum da o görüşe paralel olarak çok daha uç şeyler söyleyenler var diyorlar ki 50 katrilyonu geçti fon herkesinde gözü burada bunu donduralım bunun gelirlerini sonraki fona çevirelim verelim diyorlar bu kendi nemasıyla takip edilir bakılır gidişata göre nedir falan diye çok uç görüşü olanlar var tabi, görüşler serbest herkes birşeyler söylüyor kimiside böyle diyor.
Fon çıkacaksa fon kurulacaksa bu işverenden çıkacak zaten başka bir tarafı yok yani bu işin.yani buradaki hesaplamalar tabi ki çok yönlü yapılıyor şu anda kaç yüzde 8,1. Şimdi bir yıllık kıdem tazminatı tutarı aylık maaşın yüzde 8,1’i kadar işveren maliyeti var. Yani 12 maaşta bir maaş. Burada bir mağduriyet kazanılmış bir haklar açısından oluşturmamak gerekiyor. Geleceğe yönelikte bir mağduriyet oluşturmayacak şekilde Türkiye işverenler içerisinde rahatlatması gerekiyor.
Soru: Hep söyleniyor ya 12 yıla bir brüt olacak veya 12’ye 6 gibi, 20’ye 6 gibi bir sürü şey var böyle bir çıkış noktası mıdır yani asıl mesele bu kıdem tazminatında olmalı bir maaşa bir maaş gibi…
Bakan- Yani bence artık yeni bir sisteme geçtiğiniz zaman eskisiyle mukayese etmemek gerekiyor ama eskisiyle mukayese mağduriyet veya kar ve zarar açısından bakılabilir çok artık yeni sistem 70’li yıllardan beri Türkiye’nin gündeminde olsun diye ifade edilen bir sistem buna artık Türkiye geçmedi tabi geçerken de hak hukuk dikkate alınacak yani ne kazanılmış haklara nede önümüzdeki süreçle ilgili en büyük bizi memnun edecek olan şudur binlerce milyonlarca kıdem tazminatından yoksun kayıtlı çalışmasına rağmen yoksun insan bu şekilde bu tazminattan bu fondan yararlanabilme hakkını elde eder bunlar tabi sosyal taraflarla konuşucağızz kim ne nasıl bakıyor zor bir şey tabi efendim
Soru: Türk-İş’in kıdem tazminatı konusunda genel kurul kararı var genel grev sebebi sayarız diye.
Bakan- Şimdi hayat risk ben Urfa’da çalışırken diyor ki abi ya o köye gitmeyelim diyor yol toprak zaten gitmeyelim diyor o bölgeye gitmeyelim diyor ne olacak dedim ee şöyle olur böyle olur bir sürü şeyler gerçekten de yıllar vardır hiç siyasetçinin gitmediği. Karacadağ bölgesine gittim ben Diyarbakır sınırında orda 25 köyü gezdim hep yol toprak herkes Bir şey söylüyor işte oylar şuraya verildi onlar var bunlar var milletvekilleri adaylarının köyleri var yani çok şeyler söylendi gitik vatandaş çok güzel karşıladı oy versin vermesin önemli değil az versin çok versin çok güzel bir seyahatti yorucu bir seyahatti ama güzel bir seyahatti risk alacaksınız gideceksiniz siyaset yapıyorsanız şimdi burada da bir görüntüde bir kampanya yürütülüyor çalışama hayatıyla ilgili konularda bide verimsel bir veriye dayalı bir kampanya mesela ikincisine çok saygı duymak gerekiyor diğerini de hoş görü ile karşılamak gerekiyor hani herkesin bir taraftarı var taraftarına söylemesi gerekenler var o da çok doğal bir şey ama bilimsel bir veriye rağmen birşey yapılıyorsa bunu ben yaparım gibi bir risk almaya falan gerek yok orda teslim olacaksınız.
Soru: Sizin kafanızdaki fon nasıl?
Bakan- Biz fonun kişisel hesap şeklinde olmasını düşünüyoruz, yani İşsizlik Sigortası gibi ortak hesap gibi değil de her işçinin hesabında ayrı ayrı paranın birikmesi şeklinde ama daha net değil. Sosyal taraflarla asgari şartlarda uzlaşmadan bir sonuç ortaya çıkarmam.
***Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlik mesleği
Ali Tezel: Denetim anlamında sorumluluk yüklenebilecek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği Meslek Kanunu çıkarılması konusunda kayıtdışılığı azaltmayi düşünüyor musunuz?
Bakan- İşyeri güvenliği temsilcisi bu uygulamalar diğer alanlarda da yaygınlaştırılabilir yani.
Ali Tezel: Hayır çalışma sosyal güvenlik müşavirliği tıpkı maliyedeki o benzeri olacağı için özel sektörde kamuyu denetleme için imza sorumluluğu vereceksiniz, yetki vereceksiniz?
Ben mesela 23 yıl müfettişlik yaptım bilgi birikimim var bu bilgi birikimim hadi gideyim toprak yapayım demek var birde kullanmak var.Yasası olur veya olmaz farketmez ama yasası olursa en azından bu alan bir sorumluluk bir ahlak gibi kriter edinmiş olur.
Bakan- Bizim bakanlığın bu teşkilat yapısıyla ilgili bir çalışmamız var yani orada düşünülebilir.
***Bakan yardımcılığı
Soru: Sizin görüşünüze göre bakan yardımcılığına ihtiyaç var mıydı çalışma bakanlığı için?
Bakan- Ya şimdi böyle bir şey prensip kararı ve ilgili yasal düzenleme olduğu için var demek ya da yok demenin anlamı yok, faydası olabilirde yani şu anlamda söylüyorum, ben halkla da diyoloğu bire biri seven bir siyasetçiyim yalnız araziye gittiğim zaman değil Bakanlıkta da öyle geldiğim saatten gecenin geç saatine kadar randevulu gelen randevusuz gelen farketmez yani bir çok insanda randevusuz geliyor yani adam geliyor napıcaksın geliyor.
Ben kişisel olarak bu yoğunluğu yaşayan birisiyim ve bundan da rahatsızlık duymadım yapı böyle şimdi bu yoğunluğu benim çalışmaya dönük ana konulara dönük zamanımı alan bu konuları hafifletecekse son derece iyi bir şey. Ben daha çok ana konulara yoğunlaşacaksam bu mekanizma çok iyi iş görür diyeceğiz yani bu yoğunluk devam eder bu mekanizmada burada durursa hiçbir anlamı yok.
Soru:Bakan yardımcısı ile bakan çatışması olur mu?
Yani çift başlılık bakan düzeyinde olmaz müsteşar bürokrat arasında olur bilemiyorum ama yine bakanın yükünü alması çercevesinde bu yapıldı çünkü parlementoda yoğun talepler geliyor yani 550 milletvekili var herkes bir şey söylüyor haklı haksız herkes bir şey iletiyor ille de tayin işi değil bu elde ettiği bir veri var,şikayet şu bu bunları dizayn eden bir anlayış oturursa çok isabetli olur
***Emeklilerin intibakında çalışma başladı
Soru: Programda intibak yasası var mı?
Bakan- Şimdi bu intibak, aylık bağlama sistemlerinde çok oynanmış Türkiye’de işte yüzde 5 benim en son bildiğim 81,82,87,2000,2008 yani intibak dediğiniz zaman böyle adresi belli bir şey değil yani öteden beri bir intibak sorunu var yani bütün emekliler için geçerli fakat bizim hükümet olarak uygulamalarımızda bir şey yaptık alt gelir gruplarına alt ücret gruplarına birazda gelirlerini daha arttırıcı uygulamalarda ben rakamlara bir ara bakmıştım 5 bin gün, 6 bin gün,7 bin gün bölümlerinde 2000’den bugüne ne olmuş diye baktığımız zaman ciddi bir şekilde yakınlaşma olduğunu görüyoruz yani 1982 yılında emekli olan ile 2008de emekli olan arasında bir fark ama uçurum yok ama yani bu şey bende var bu anlamda hükümet programda dikkat ederseniz daha bir zamana yayıcı bir kavram var orda diyor ki kademeli olarak düzeltilecek ben şu talimatı verdim şu işi 1980 ise 1980’den bugüne iyi bir çalışalım nedir ya intibakta yaşanan sorunlar hangi alanlarda nedir biz nerelerde bu kademeli iyileştirmeleri yapabiliriz programlı çerçeve içerisinde arkadaşlarımız güzel bir çalışma yapıyorlar
Soru: Ne kadar sürer sayın bakanım?
Bakan- Yani çözümüyle ilgili süreyi vermeyelim ama şöyle diyelim; birkaç ay içerisinde fotoğrafı önümüze koyacaklar yani.
***2003-2007 eksik zamları tereddütlü
Soru: Peki 2003-2007 zamları konusunda sayın bakanım?
Bakan- Şu anda çalışmadım ama konuyu değerlendiririz.
***Memur sendikalarında aciliyet var
Soru: Peki memurların Toplu Sözleşmesi konusunda bir çalışma var mı sayın bakanım?
Bakan- Memurlarla ilgili çok acil bir durum var şu anda işte memurlarla ilgili bir araya geldik. Bu 4688 ile ilgili güzel bir çalışma yapmış, Onlar da biz de arkadaşlarla biraraya geldik geneli itibari ile 16 madde uzlaşma sağladık, 10 madde civarında da işte ihtilaflarımız oldu. Şimdi yeniden biraraya geleceğiz bu bir araya gelişte bu 10 ihtilaf ettiğimiz madde de hangi maddelerde uzlaştıysak onları da çözeceğiz kalan maddelerde uzlaşmadık diyeceğiz. Ya da bir toplantı daha yapalım diyeceğiz sona gelmiş bulunuyoruz o konuda ekim ayında da bu yasayı çıkartıp toplu sözleşmeyi artık yeni yasa çerçevesinde yapmayı düşünüyoruz
Soru: Sayın bakanım emekliler masaya oturabilecek mi?
Bakan- Nasıl oturacak yani mevzuatımızda emekliler Toplu Sözleşmeden yararlanır diyor zaten. Herkes masaya oturabilir ama yasaya uygun değil memur emeklilerinin masaya oturması.
Soru: Bakanım memur toplu sözleşme yasasında en önemli nokta zannediyorum uzlaşma olamaması halinde nasıl bir mekanizmanın devreye gireceği? Oradaki yapı nasıl olacak yani kamunun ağırlığı olursa orda belirleyici siz olacaksınız sendikaların ağırlığı olursa bu sefer istediklerini alacaklar hükümet istenilen her zammı vermek gibi bir durumda kalacak orda nasıl bir formül düşünüyorsunuz
Bakan-Şimdi orda bizim görüşümüz henüz taraflara iletilmedi ama tarafların bize ilettiği görüşler var mesela deniliyor ki uzlaştırma kurulunda 4 kamudan 4 sendikalardan 2 üniversitelerden yargıdan gibi farklı teklifleri var biz onları önümüze aldık biz bu çerçevede değerlendirmeyi de biz yapıcaz. Mesela 4 – 4’e sıcak bakıyoruz yani kamunun 4 temsilcisinin yanında sendikaların 4 temsilcisi uygun bunu 9’a tamamlarsak 9’su kim olacak 11’e tamamlarsak 3’ü nerden olacak bu konuda mesela üniversite öğretim üyesi üniversite öğretim üyesinin sendikalı olma imkanı var yani sendikalı olan birisinin.
***Eski memurların ikramiye sorunu
Soru: Eski memurların ikramiyesi konusunda bir gelişme olacak mı sayın bakanım 2 defa anayasa mahkemesi iptal etti şuanda yeni bir yasa düşünüyor musunuz yoksa anayasa mahkemesi kararları doğrultusunda ödemeyi düşünüyorsunuz?
Bakan- Şimdi o konuda önümüzde olan bir konu ikinci iptalle ilgili süreç devam ediyor biliyorsunuz bunların ödenmesi ile ilgili karar kesinleşti.
Ali Tezel: 9 temmuzdan sonra emekli olanlar sorunsuz olacak sorum 9 temmuzdan önce emekli olanlar ne olacak? Yani anayasaya aykırılık var eşitliğe aykırılık var 8 temmuzdan sonra emekli olsa alamayacak 9 temmuzda emekli olsa mahkemeye gitmeden doğrudan alabilecek.
Bakan- Bu konuda da önümüzde, geçen SGK’da da önümüze aldık bu konuyu biz şöyle güzel bir söz söyledik dedik ki bu mali boyutu ağırlıklı olan bir konudur yani dolayısıyla biz aracı kurum olarak kuruluş olarak ağırlıklı maliyeyi ilgilendiren bir bölüm dedik ve birlikte görüşmemizde yarar var dedik birlikte görüştük 293 bin kişi bugune kadar alma hakkı olan.
Ali Tezel: Dava açanlar mı 293 bin kişi?
Bakan- Yok, dava açan son 14 bin kişi yanılmıyorsam yani yaklaşık rakamlar yapılıyor da yani süreç devam ediyor. Biliyorsunuz bu ödemeleri SGK yaptı ama o yılın emekli olduğu yılların ödemeleri oldu onlar çok düşük. Bu arada mahkemelerin eski rakamlardan değil de güncel rakamlardan ödenmesi konusundaki kararı temyizde biz de temyiz sonucunu bekleyeceğiz gibi görünüyor. Bu alacakların güncellenmesi ile ilgili davayı mahkeme reddediyor şimdi bu temize gidiyor temize çıkacak olan bu karardan sonra tablo netleşecek artık ya yasama bir düzenleme yapacak düzenleme yapsa bile biraz karışık halde.
***Emeklilikte yaşı bekleyenlerin umudu
Soru: Emeklilikte yaşı bekleyenler konusunda bir çalışma var mı? Bana diyorlar ki sayın bakan bir metin imzalamış bu metini göndermiş bu metine göre bir defalık emeklilik hakkı verecekler demiş.
Bakan-Öyle bir şey hazırlanmadığını söyleyebilirsiniz.
Soru: Sağlık yardımı vardı sayın bakanım yani emeklilik yaşını bekliyor çalışmaya ara vermiş sağlıktan da yararlanabilsin diye bir düzenleme yapılacaktı.
Bakan- Şimdi öyle bir düzenleme olsa bu artık çok hakkaniyetli bir düzenleme olmaz herhalde.
Soru: Sizden önceki bakanın televizyonlarda basın açıklaması oldu. Emekliliği bekleyenler çalışmıyorlarsa sağlıktan bedava yararlanacaklar diye.
Bakan-Yani şimdi devlet çalışabilecek yaşta birisi hiçbir sorun yok sosyal güvenlik açısından veya genel sağlık sigortalar açısından bu kriterlerde bir sorun yaşamıyorsa prim ödemeden sağlıktan yararlanmasını nasıl yapacağız?
***Çalışmaya devam ettikçe düşen emekli aylıkları sorunu
Soru: Çalışmaya devam ettikçe aylıkların düşmesi konusunda bir çalışma düşünüyor musunuz?
Bakan- Bu konu sosyal güvenlik reformunun bir sonucu ve değişme ihtimali de şu an yok gibi.
***İşçi sendikaların baraj sorunu yakında biter
Soru:Bu sendikaların işçi sendikaları için söylüyorum sayın bakanım biliyorsunuz bir yetki sorunu var. Bir kaç defa uzattık 2008’den beri uzatıyoruz yeni yasada yüzde 10’luk barajın kalkması ya da yüzde bire düşmesi gibi bir ihtimal var mı?
Bakan- Biz tabi kesin baraj kalkıyor tamamen kalkmasından yanayız fakat şöyle endişeler var orada, konfederasyona hak vermemek mümkün değil yani burada sıfırladığınız zaman oluşacak olan yeni yapıda farklı unsurlar yani amacı sendikacılık olmayan unsurların yer alması gibi duruma da fırsat vermemek gerekir geçişli yapmakta yarar var diyorlar bunu yine kendileri konuştular biz sıfırlamasından yanayız ama onlar binde 5 falan diyorlar yüzde bir diyorlar onu işte bizim partnerlerimizle oturup çözeceğiz yani bizde sıfır olabilir.
Soru- Yeni bir uzatma yapmadan çözeceksiniz?
Bakan-Yani 17 aralık yahut ocak ayında istatistiklerin yayınlanması gerekiyor bizde o süre oraya varıncaya kadar sendika mevzuatı bitireceğiz. Uzamayacak inşallah bilemiyorum yani onu parlamento bilir yani biz bakanlık bizim irademiz belli biz bu işi uzatmama kararlılığındayız.
***Örgütlenmenin önündeki engeller kalkacak
Soru: Bir de sendikaların örgütlenmelerindeki engel kalkacak diye konuşulmuştu. Brezilya örneği gibi bütün iş yerlerinde sendikalı olmak zorunlu diye bir ibare getirebilecek misiniz yani bütün işler sendikalı olacak mı?
Bakan- Destekleme aidatı ödeyenlerle birlikte sendikalı işçi sayımız yüzde 9. Mesela basına ayrı bir iş kolu olarak ele alıyoruz yani müstakil iş kolu olarak aldığımız için basına zaten daha önceki çalışmalarımızda bu sözü vermiştik zaten yani iletişim ve basın diye kolu vardı dediğimiz zaman araya Telekom falan giriyor basın kayboluyor ortadan şimdi basın iş kolu olunca örgütlenmek imkanı olacak.
Soru—Örgütlenmenin yanına basının yıpranması ne olacak?
Bakan- İşte bu tartışma çıkmıştı yıpranmadan ziyade örgütlenme ile hak arayışı daha doğru olacak. Yıpranma gelmez ama örgütlenme gelir.
***İşçilerle TİS 8 günümü aldı
Soru:Uzun yıllardan beri ilk defa işçi sendikaları ile yapılan TİS sorunsuz halloldu nasıl oldu?
Bakan-Gidişat nasıl gider bilmiyorum ama şu son işçilerle yaptığımız toplu sözleşme 8 günümü 8 gecemi aldı hiç medyaya da yansımadı.
Soru: Peki nasıl hızlı yaptınız? Şimdiye kadar kavgasız gürültüsüz olmazdı.
Bakan- Şimdi gece biraraya geldik bakanlıkta biraraya geldik evde biraraya geldik lokalde biraraya geldik yani gelinmesi gereken yerlerde biraraya geldik enine boyuna konuştuk yani şimdi bakalım bu dediğiniz gibi birşey olsaydı işçi kesinlikle memnun olmazdı yani biz çalışma bakanıyız işçiden yana hep olduk işçiden emekten yana olma durumumuz var ama bir taraftan da kamu maliyesi kamu dengelerini bozucu bir şey içerisinde olamazsınız ama ne yaptık mesela orda 4+4 dedik sonra işçi ile memura baktık memurun bu sosyal yardımlar 137 işçininki 81,82 dedik ya arkadaş biz bunu 5-5 yapma şansımız yok 6-6 yapma şansımız yok doğruda değil. Mantığı oturmuyor ama biz burada yapılması gereken işi zorlarız dedik 145’e çıkardık sosyal yardımları bu işçi için yani bu pazarlık iyi kazanıldı yani onun için orada herkes aslan kesiliyor bunu bilmeniz gerekir bugune kadar ben bütün kesimlerle biraraya geldim diş hekimlerinden eczacılara doktorlardan işte tüm sendikacılara varıncaya kadar hiç kimse alttan almadı işi hükümet falan yok yani bunu bilmenizi istiyorum yani.
***Özel hastanelerin katkı payı yüzde 100’e gidiyor
Soru: Sayın bakanım bu özel hastanelerin vatandaştan aldığı katkı payı yüzde yüzde çıkacak deniliyor?
Bakan- Şimdi yasa yapılırken takip etmişsinizdir yüzde 30 idi onu biz o gün hatta uzun bir tartışma sonrasında bir katına kadar artırabilir şeyini son anda bakanlar kuruluna yetki verdik nitekim daha sonra bu konuda haklılığımız göründü yüzde 70’e çıkartıldı bu yani sağlık hizmeti nitelikli verilsin veya sağlık hizmetinin nitelikli verildiği yerlerde ben istifada etmek istiyorum diyen insan bu hakkı kullanabilmeli. Bu hakkı kullanırken de bir bedel söz konusu ise onu da ödemeli veya bu hizmet kalitesinden kaynaklanan veya bu maliyet kalitesinden kaynaklanan tabloları mutlaka dikkate alınması gerekiyor onun için yasada bir katına kadar olması yeni bir düzenlemedir ihtiyaç duyuldu getirilmiş ihtiyaç duyulursa 1 katına kadar olabilir yani biz şuanda her hafta düzenli görüşüyoruz düzenli görüşmelerimizde önümüzde süreç içerisinde gerek ilaç gerekse sağlık uygulama tebliği ile ilgili alacağımız kararlar olacak o kararlarla ilgili çalışmalarımızda tüm enstrümanlar devrede.
Soru: İlaçta sorun var mı?
Bakan- Tabi ilaç eczacılar ilaçta sorunlarımız yani bizim kamu olarak da var sektöründe dillendirdiği geçenlerde bir görüşme yaptık daha detaylı görüşme yapacağız üniversite hastanelerin işte fakültelerin bazı sorunları var onlarla biraraya geleceğiz, konuşacağız inşallah.
***İş kazaları öncelikli hedefimiz
Soru:İş sağlığı ve güvenliğinde yetki karmaşası var. Bakanlık iş sağlığı ile ilgili biraz zayıf kaldı mı?
Bakan- Ayın 11nde dünya iş sağlığı kongremiz var.
Ali Tezel: İşsağlığı ve güvenliği konusunda Tuzla’dan sonra iyi bir şey yapmıştınız mesleki eğitim zorunluluğu bunun devamının gelmesi gerekir.
Bakan- Evet o süreçte 17 bin işçimizi biz eğitimden geçirdik kısa bir süre içinde güzel bir eğitimdi yani o.
Ali Tezel: Ama sayın bakanım bir eksik var başladınız ama şirketlerin işçilerini eğitmesi konusunda denetim yok yani yasa var mevzuat çok harika.
Bakan- Şöyle bir şey çıkardık hatırlıyorsunuz ağır ve tehlikeli işlerde sertifika zorunluluğu getirdik.
Ali Tezel: İşte denetim yok denetim olmadığı için uygulanmıyor çünkü o işçi sayısı 1 buçuk milyon civarında var ama 100 bini geçmemiş daha ikinci dönem sayısı mevcut işler için söylüyorum yenileri için evet ama eskiler için hayır.son çıkan 6111’deki teşvik mesleki eğitim olursa 4 yıl boyunca istediğinden yararlanacaksın diyince iyi oldu teşvikler ama bir de denetim yapılması gerekiyor. Bir mesleki eğitimler ilgili kaynak zorunu var mı?
Bakan- Mesleki eğitimle ilgili kaynak sürekli düzenli aktarılıyor şu anda 1.4 milyar bir kaynak var bu 200’ü ancak kullanılabildi herhalde. Şimdi biz toplum yararına çalışma konusunda 23 il belirledik sosyal ekonomik gelişmişlik açısından bu illerde 50 bine kadar daha da fazla olursa onada açığız yani işkura kayıtlı işsizlerimizi işe başlatacağız
Soru:Ne zamana kadar bunu başlatacaksınız?
Bakan- Yani biz bayramdan sonra bazı illerde başlıyor ekim kasımda rayına girmiş olur kasımda çünkü biz proje üretimi şeklinde bir takıntımız olmuş yani bence bunu aşmamız gerekiyor bu işin projesi yok toplum yararına diyoruz biz buna yani ben birçok ilimize gidiyorum veya uçağa binin Ankara'dan Kars'a kadar ağaç gördüğünüz yok insan kadar oluyor yani biz anadoluda bu ağaç dikme seferberliğini başlatsak ülkemizin geleceği açısından çok önemli bir hadise bu Elazığ gözümün önüne geliyor keban yan tarafta ya şehirde karşı tepeyi görüyorsunuz bir tane ağaç yok ya. Van içinde Van’ın arka tarafının bir ormanlık olduğunu düşün evliya çelebi bile ormanlık olduğunu söylüyor sırf ormanlardan geçemediğini yazıyor
Soru: Ağaçlandırma dışında başka proje var mı?
Bakan- Valilik, İŞKUR müdürlüğümüz bakanlığımız direk bir müsteşarımızı görevlendirdi şu anda.
***İşsizlik ödenekleri artmayacak
Soru: İşsizlik sigortası fonunda artışlar var sayın bakanım geçen 2 hafta önce gündeme geldi işsizlik sigortası fonu rakamları artırılacak diye.
Bakan- Ya şimdi bunun amacı işsizliğe çare olmak işsizliğe teşvik etmek değil fonun amacı oradaki fon ödemelerinin amacı o.
Soru: Ödemelerde hakkaniyet yok ki bakanım aylık 5500 kazanan da 2000 lira kazanan da fondan aynı işsizlik ödeneğini alıyor.
Bakan- Kademelendirme yapılabilir bunlara çalışacağız bunlar bizim önümüzde bunlara çalışabiliriz.
Bu arada, biz düşünüyoruz ki çalışma hayatıyla ilgili derli toplu bir paket getirelim artılarıyla eksileriyle tarafı da tarafsızı da olan ama her maddesi her satırı tartışılabilen bir noktada uzlaşma sağlanmış bir çalışmayı derli toplu şekilde parlementonun önüne getirebilsin niyetindeyiz yani bütün bu konuları bütün bu konuşulanların hepsi birbirine bağlantılı sendika memurlarla ilgili toplu sözleşme vs.
Soru: Sendikalar yasası 1 ekime yetişmeyecek mi?
Bakan- Ekimde işte yavaş yavaş işte, meclise komisyonlara sevk etmeye başlayacağız.
Soru: Sayın bakanım bir yasa çıkacak o bir süre alacak toplu sözleşme bir süre alacak memur maaşının 15 ocağa yetiştirilmesi sorunu var mı?
Bakan- Yani bu sene bir sıkışıklık olacak geneli itibariyle de bizim görüşümüz bu sözleşmelerin artık 2 yılda bir olması şimdi işçilerle ilgili biliyorsunuz 2 yılda bir acaba memurlarla da 2 yılda bir olsa çünkü bu ileride çalışanlarla ilgili olarak bir düzenleme niyetimiz var ama belki o boyutta olamayacağızz ama bir çok noktada paralelliği sağlaması gerekiyor bu sözleşmeler bu yıl itibariyle bütçeyi çok etkilemeyecek şekilde o alt yapıyı da bilerek maliye çalışmalarını yapıyor yani
Soru-- 15 ocağa kadar maaşlar yetişecek yani?
Bakan- Şimdi tabi ekim ayında yasa çıkınca hemen toplu sözleşmeler gündeme gelecek böylece de bütçede zaten aralıka yetişecek bu memurla ilgili bir düzenleme acileyeti var yani tartışılsın bende gerçekten kıdem tazminatı önümüze almış değiliz geçenlerde televizyonlarda da söyledim ben yani aldığımız zamanda kimseden çekinicek değiliz bütün açıklığıyla konuşulmasında yarar var yani sanki bir şey kaçırıyormuşuz gibi bir izlenim vermenin anlamı yok yani kaldı ki hükümet programına koymuş bunu zaten
alitezel.com
