Yeni teşvik sisteminin hedefi cari açığın kapatılması
Bir süreden beri teşvik sistemini iyileştirici çalışmalar devam ediyor.
Bu konuda detaylı çalışmalar yapıldığı bilinmekte. Hâlihazırda devam eden ve yatırımlara vergisel teşvikler de sağlayan düzenlemeler yürürlükte. 16 Temmuz 2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar" ile kısaca aşağıdaki destekler sağlanmakta.
- Vergi indirimi
- Sigorta primi işveren hissesi desteği
- Yatırım yeri tahsisi
- Faiz desteği
- Gümrük vergisi ve Katma Değer Vergisi istisnası.
Özellikle vergi indirimi birçok yatırımcı için geçmişte uygulanan "Yatırım İndirimi İstisnası" yerine uygulanma imkânı oldu. Özellikle yatırımların bölgesine ve büyüklüğüne göre değişen İndirimli Kurumlar Vergisi uygulaması büyük ilgi gördü. Birçok girişimci firma bu destek ve teşvikler nedeniyle yatırımlarını yaptı. Bu işletmelerde binlerce kişi iş imkânı buldu. Bütün dünyayı etkileyen ekonomik durgunluktan Türkiye yara almadan çıktı ise bir sebebi de bu yatırımların yapılmış olması. Bu sayede dünyanın en büyük sorunlarından biri olan işsizlik ülkemizde artış göstermedi. Bunun en önemli sebeplerinden biri de teşvik düzenlemeleri ile artan yatırımlar.
Yeni teşvik sistemi cari açığı azaltmayı hedefliyor
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, "Yeni teşvik sistemi özellikle cari açığı azaltmayı hedefleyen bir yaklaşımla yapılacak. Bununla ilgili bazı vergisel destekler başta olmak üzere yeni bir destek mekanizması oluşturulacak" açıklamasını yaptı. Son yıllarda artış gösteren cari açık anlaşılan hükümetin ilk hedefinde. Kısa vadede sorun olmasa bile orta ve uzun vadede cari açık çözüme muhtaç bir konu.
Ekonomi Bakanı'nın açıklamasından teşvik sisteminde önceliğin ihraç ağırlıklı olan yatırımlara verileceği anlaşılıyor. Hedef cari açığın azaltılması olunca bu sektörlerin iyi belirlenmesi gerekir.
Sektörler iyi belirlenmeli
Ülkemizin öncelikleri dikkate alınarak hazırlanan teşvik sisteminde döviz kazandıran ve katma değeri yüksek olan sektörlere öncelik verilmeli.
Özellikle otomotiv, madencilik, turizm, tekstil, mobilya gibi yoğun işgücü ve katma değeri yüksek olan sektörlere yapılacak yatırımlara daha cazip destek ve teşvikler sunulmalı.
Bir kısım sektörlere yatırım destekleri dışında navlun desteğinin de verilmesi yerinde olur. Saraybosna'da açılışına katıldığımız Türk mobilya markası yetkililerinin ifadesine göre en büyük sorunlarından biri yurtdışı ihracatlarına navlun desteğinin verilmeyişi. Navlun bir kısım sektörlerde ciddi maliyet oluşturmakta. Özellikle mobilya gibi sektörlere yapılacak navlun desteğinin kısa sürede ülkemize ciddi katkılar sağlayacağı kesin.
Yeni yatırımlar kadar devam edenlerin de korunması gerekir
2009 yılında yürürlüğe giren teşvik mevzuatında geçmişte yatırıma başlamış veya o tarih itibariyle yatırımını yeni tamamlamış firmalar mağdur oldu. Firmaların teşvik kararnamesinden önce başlamış yatırımları bu anlamda dikkate alınmadı. Bu haksızlığı o tarihlerde köşemizde de ele aldık. Yeni teşvik çalışmalarında firmaların daha önce yatırıma başlamalarından dolayı mağduriyet yaşamamaları gerekir.
Kaynak: Bugün Gazetesi / İsmail Kökbulut
