.
.
.
SİGORTALILIK HAKKINDA KISA PAYLAŞIMLAR
.
.
1.10.2008 Öncesi Bağ-Kur Tescili Yapılmayan Süreler Borçlanılmıyor:
Örneğin:A Ticaret işyerini açan Mükellef Hasan Bey ticari faaliyetine 1 Şubat 2006 tarihinde başlamış olsa da Bağ-Kur’a kayıt ve tescil için o tarihte başvurusu olmadığından, 5510 sayılı Kanun esaslarına tabi olduğu kayıt ve tescilinin zorunlu olarak 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren başlatılıyor. 1 Şubat 2006 tarihine kadar olan süreyi Bağ-Kur’a borçlanabilme imkanı da artık bulunmuyor.
65 Yaşını dolduran Tarım Bağ-Kur’lular Sigortalılıklarını Sonlandırabilir:
25 Şubat 2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 Sayılı Torba Yasa ile 65 yaşını doldurmuş bulunan BAĞ-KUR Tarım sigortalıları talepte bulunma halinde tarım sigortalılıklarına son verebileceklerdir.
Bakıma Muhtaç Engelli Çocuğu Olan Annelere Yaştan İndirim:
Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunanların, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.
Stajyer Sigortalılığı Emekli Etmiyor:
Staj gören öğrencilerin sigortalarında sigortalıların emekli olmasına neden olan Uzun Vadeli Sigorta Kollarına(malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları) primi ödenmediğinden, emeklilik için aranan başlangıç sayılmamaktadır.Bu dönemde verilen sigorta sicil numarası ve sicil kartı ise emekli olana kadar kullanılır.
.
Staj sigortasında öğrenciler için Kısa Vadeli Sigorta Kollarına ait prim ödenerek, stajyer öğrencinin İş Kazası- Meslek Hastalığı ve Hastalık riskleri güvence altına alınır.
.
Emeklilik açısından sigorta başlangıç tarihi, sigortalı adına ilk defa Uzun Vadeli Sigorta kollarına prim ödenen gündür.
4-1(a)(SSK’lı) 900 Günün Yoksa Ölme:
5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün prim ödemesi varsa Dul eşe,yetim çocuklara emekli aylığı verilir.
4-1(a) Eski Sigortalılarda 3600 Gün de Kademeli Yaş Vardır:
8 Eylül 1999 tarihinden önce ilk defa sigortalı olanlar yaş haddinden emekli olmak için;
15 yıl sigortalılık süresi,
3600 gün prim ödeme
Erkek sigortalı için 56-60 yaş,
Kadın sigortalı için 52-58
yaş şartları aranıyor.
Kullanılmayan Yıllık İzin Paralarını Almak İçin Zaman Aşımı 5 Yıldır:
İş akdinin sona ermesinden itibaren kullanılmayan izin sürelerine ait ücretinin ödenmesinde zamanaşımı süresi 5 yıl olduğunu unutmayınız.
Malulen Emekli Olmak İçin Şart:
Malulen emekli olmak için 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve yüzde 60 işgücü kaybı şartları aranıyor. 10 yıllık süre aranmama hali ise sürekli başkasının bakımına muhtaç ve 1800 gün olması durumudur.
SGK Doğum Borçlanmasında Sigortalı Olmadan Öncesi Doğumları Kabul Etmiyor:
Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumları borçlandırmıyor.
Fazla Mesai Ücretini Ödemem Konusunda İşveren Israr Ederse İşçi Haklı Nedenle İş akdini Fesh Eder:
Fazla çalışma ücretinin ödenmemesi işçiye haklı nedenle iş akdini fesih hakkı verir. Haklı nedenle iş akdini fesih eden işçi kıdem tazminatını ücret ve fazla çalışma ücretlerini alarak işinden ayrılabilir.
Kıdem Tazminatı Alma Yazısında 08.09.1999 Öncesi ve Sonrası Durumuna Göre Değerlendirme:
8 Eylül 1999 dan önce sigortalı olanlar, yaş haddinden emekli olmak için aranan şartlardan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını sağlayan sigortalılar kıdem tazminatını alarak işyerinden ayrılabilir.
8 Eylül 1999 dan sonra ilk defa sigortalı olanlar, yaş haddinden emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeyerek kadın 58, erkek 60 yaş şartlarına tabi olduklarından dolayı 8 Eylül 1999 dan sonra sigortalı olanlar için 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeyerek kıdem tazminatını alma hakları ortadan kalkmıştır.
Anonim Şirketlerde Bağ-Kur’lu Nasıl Olunur?
Anonim Şirket ortakları Bağ-Kur kapsamında değildir. Anonim şirket ortaklığı Bağ-Kur’lu olmayı gerektirmiyor. Anonim Şirketlerin Yönetim Kurulu Üyeleri ve Yönetim Kurulu Başkanları Bağ-Kurlu olmak zorundadır.
İş Kazası Bildirimi ve Bildirim Süresi:
Sigortalıların iş kazası geçirmeleri halinde işverenleri tarafından kazanın olduğu yerdeki yetkili kolluk kuvvetlerine derhal, Kuruma kazadan sonraki üç işgünü içinde bildirilmesi gerekmektedir. Bildirim süreleri işgünü olarak belirlendiğinden cumartesi, pazar ile ulusal bayram ve genel tatil günleri hesaba katılmayacak, bu günlere rastlayan günleri takip eden günden itibaren üç günün hesabına devam edilecektir.
.
Mücbir sebebe bağlı olarak süresinde bildirim yapamayan işverenler, mücbir sebebi belgelemeleri şartıyla, mücbir sebebin ortadan kalktığı tarihten sonraki üç işgünü içinde Kuruma iş kazasını bildirecektir.
4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar için işverenlerinceYönetmelik Ek-7’de yer alan “İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu” ile yapılacaktır.
.
Bildirge e-Sigorta ile Kuruma bildirilebileceği gibi, doğrudan ya da posta yoluyla da ilgili üniteye gönderilebilir. Adi posta ile yapılan bildirimlerde Kurum kayıtlarına intikal tarihi, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta ile yapılan bildirimlerde postaya veriliş tarihi esas alınır.
Doğum Borçlanması :
5510 sayılı Kanunun 41. maddesinin (a) bendine göre kadın sigortalıların doğum nedeniyle çalışamadıkları en fazla iki defa olmak üzere ikişer yıllık sürelerinin borçlandırılmasında sigortalının doğumdan önce 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında tescil edilmiş olması ve adına kısa ya da uzun vadeli sigorta kolları yönünden prim ödenmiş olması yeterli sayılacaktır. Doğumun çalıştığı işinden ayrıldıktan sonra 300 gün içinde gerçekleşmesi şartı aranmayacaktır. Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalının işvereninden belge istenilmeksizin Kurum hizmet kayıtlarından tespiti yapılarak sonuçlandırılacaktır.
Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalıların doğum yaptığı tarihten sonra adına primi ödenmiş süreler borçlanma hesabında dikkate alınmayacak, doğum borçlanması yapılacak sürede çocuğun vefat etmesi halinde vefat tarihine kadar olan süreler borçlandırılacaktır. İlk doğumunu yaptıktan sonra iki yıl dolmadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilecektir.
Emekli Sandığı İkramiyesinde Son Gelişme :
Memuriyetten sonra SSK veya Bağ-Kurdan emekli olanların, emekli ikramiyesi ödenmesine engel olan 2829 sayılı kanunun 12 nci maddesindeki ibare, Anayasa mahkemesince, Anayasa’ya aykırı bulunarak ikinci kez iptal edildi. İptale ilişkin 12 Mayıs 2011 tarih ve Esas:2010/81 ve Karar: 2011 /78 sayılı karar 9 Temmuz 2011 tarihli Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Söz konusu karara göre: 9 Temmuz 2011 tarihinden itibaren emekli olanların son çalıştığı kurum, Emekli Sandığına tabi olmasa da, yani; SSK, Bağ-Kur veya Özel Banka veya Sigorta şirketlerinin emekli sandıkları da olsa, memuriyette geçen hizmet sürelerinin emekli ikramiyelerini alabilecekler.
9.Temmuz 2011 Tarihine Dikkat:
9 Temmuz 2011 tarihinden önce emekli olup emekli ikramiyesini alamayanlardan 9 Temmuz 2011 tarihinden önce dava açanlarda emekli ikramiyesini alabilecekler. Fakat 9.07.2011 tarihine kadar dava açmayanların durumu belirsizliğini koruyor. 09.07.2011 tarihine göre dava açmayanların Emekli ikramiyesi alabilmesi için, TBMM'ince yeni bir düzenleme yapılması gerekiyor. Bu konuda düzenlemeye gidilmediği taktirde, emekli ikramiyesini almak için açılacak davalar mahkemeleri kilitler. Bu konuda düzenleme yapılmazsa mahkeme yolunudenemek ile karşı karşıya kalanlar için,. önce Sosyal Güvenlik Kurumu Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığından emekli ikramiyesini talep edecek, talep reddedildiğinde 60 gün içinde İdare Mahkemesine dava açarak, emekli ikramiyesini yargı yoluyla almaya çalışacaktır.
Sosyal Güvenlik Destek Primi Emekli Maaşına Etkisi Olmaz :
Emekli aylığını kestirmeden çalışanların için ücretinden Sosyal Güvenlik Destek Primi kesiliyor.Destek primin emekliye hiçbir yararı bulunmuyor. Yatan destek primleri emekli aylığını yüksetmez. İş akdi sona erdiğinde bu primler iade edilmez.
Emekli olup çalışan tek faydası kayıt altında çalıştığının ispatı olarak İş Kanununu hükümlerine göre Yıllık izin,ihbar,kıdem ve iş güvencesi yasasından yararlanırken,uğrayacağı iş kazası ve meslek hastalıkları açısından güvence sağlar.
01.Mart .2011 Bağ-Kur'lu Esnafa Önemli Bir Miad Oldu :
Torba yasa ile 1 Mart 2011 tarihinden itibaren Bağ-Kurlulara sigortalı çalışma imkânı sağlandığından, vergi mükellefi olup kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmaya başlandığında, sigortalı çalışarak 4-1(a) sigortasına(SSK' ya) prim ödeyebilir. Sigortalının istek yapması durumunda; hem 4-1(a ) sigortasına(SSK' ya), hem de 4-1(b) sigortasına(Bağ-Kur'a) prim ödeyebilir. Bu takdirde, ödediğiniz sigorta primlerinin kazançları, uzun vadeli sigorta kolları açısından 4-1(a) sigortasında(SSK' da) birleşir. Bu birleşen primler ayrıca sigortalının prime esas kazanç tutarını yükseltir. Kısa vadeli sigorta kolları açısından da 4-1(b) sigortasında değerlendirilir. Kendi nam ve hesabınıza çalışacağınız işte, iş kazası geçirmesi veya meslek hastalığına yakalanması durumunda, sürekli iş göremezlik geliri alma hakkı olacaktır.
Yıllık Ücretli İzni Hesaplanırken Doğum İzinleri Dikkate alınır mı?
Kadın işçilerin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesi hükümleri uyarınca doğumdan önce ve sonra çalışmalarının yasak olduğu sekizer haftalık (çoğul gebeliklerde doğumdan önce on, doğumdan sonra sekiz haftalık) süreler, yıllık izin haklarının hesabında çalışılmış gibi sayılır. Örneğin; 01.02.2009 tarihinde işe giren ve 01. 06.2010 tarihinden itibaren toplam onaltı hafta doğum öncesi ve sonrası izin kullanan kadın işçi, bu süreler çalışılmış gibi sayılacağından 01.02.2010 tarihinde yıllık ücretli izne hak kazanacak, doğum izninden dolayı yıllık izne hak kazanma tarihi bakımından herhangi bir kaybı olmayacaktır.
İş Kazalarında İşverenin Tazminat Ödeme Sorumluluğunda Zamanaşımı Süresi Nedir?
Gerek Borçlar Kanununda ve gerekse İş Kanununda, bir iş kazası sonucunda, işverenin kazaya uğrayan işçisine karşı, ne kadar süre ile sorumlu kalacağına dair özel bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, Yeni Borçlar Kanunu’nun 146 ıncı maddesi hükmü çerçevesinde, bu tip davaların 10 yıllık zamanaşımına tabi olduğu sonucuna varılmaktadır.
Sayın Okurlarım yaklaşan Zafer Bayramı ile Birlikte Ramazan Bayramınızı Kutlar,Sağlıklı ve Esenlikli Günler Diliyorum.
Yazılarıma 05.Eylül.2011 gününe kadar ara vereceğim,bu arada boş durmayacağım boşlukta gelişmeleri takip ederek siz okurlarımla paylaşacağım.
Sorularınızı da bekliyorum.
Vedat İlki
alitezel.com
