BAZI GİDERLERİN GRUP FİRMALARINA YANSITILMASI VE KDV
Günümüzde işletmeler artan rekabet ve düşen kâr oranları nedeniyle büyük bir maliyet baskısı altında ticari faaliyetlerini sürdürmeye çalışmaktadır.
.
Bu çerçevede özellikle aynı gruba bağlı şirketlerde grup şirketlerinin sahip oldukları varlıkların ve işgücünün ortak kullanılması gündeme gelmektedir. Örneğin aynı gruba bağlı iki ayrı şirket aynı üretim tesisinde faaliyette bulunuyorsa ve faaliyet alanları da çok farklı değilse iki ayrı fabrika müdürü yerine tek fabrika müdürü ile üretim tesislerinin yönetilmesi veya aynı üretim tesisinde faaliyette bulunan iki firmanın aynı yemekhaneyi, atölyeyi veya ithalat bölümlerini kullanması önemli ölçüde tasarruf sağlamaktadır. Buna karşın grup şirketi olmayan şirketler arasında söz konusu varlıkların ortak kullanımına çok nadir rastlandığını söyleyebiliriz.
.
Kurumlar vergisi kanunu uyarınca söz konusu varlık veya işgücünün diğer grup şirketlerine bedelsiz kullandırılması mümkün değildir. Kanunda yer alan transfer fiyatlandırması uygulaması gereği söz konusu hizmetlerin ortak kullanıma katılan diğer firmalara belirli bir kâr marjını içerecek şekilde emsallere uygun bir fiyatla faturalanması gerekmektedir. Emsallere uygun fiyatı, kısaca, hizmetin ilişkili olmayan üçüncü bir kişiye verilmesi halinde olması gereken fiyat, ya da piyasa fiyatı olarak tanımlayabiliriz.
.
Piyasa fiyatının bulunması için öncelikle satılan hizmetin maliyetinin tespit edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle de gerek işgücü gerekse diğer varlıklarının ne kadarlık kısmının hangi grup şirketine kullandırıldığına ilişkin dağıtım anahtarının tespit edilmesi gerekmektedir. Söz konusu dağıtım anahtarı çerçevesinde tespit edilen hizmet maliyeti belirli bir kâr ilavesi ve yüzde 18 KDV oranı ile diğer grup firmalarına faturalanır. Faturayı düzenleyen firma söz konusu KDV’yi hesaplanan KDV olarak beyan ederken, varlıkları ve işgücünü kullanan firma ise söz konusu KDV’yi indirim KDV olarak dikkate alacaktır. Eğer hizmeti alan firma ihracat yapan bir firma ise, ihraç edilen malın maliyetine gireceğinden, bu hizmete ait KDV’nin iade alınması mümkün olacaktır.
.
Maliye Bakanlığı söz konusu uygulamada bugüne kadar herhangi bir sorun olduğunu düşünmüyordu. Ancak yapılan son uygulamalardan anlaşıldığı kadarıyla bakanlık işgücünün KDV’ye tabi olmadığı, bu nedenle işgücünün ortak kullanımı için diğer grup firmalarına düzenlenecek hizmet faturalarında da işgücüne isabet eden tutar üzerinden KDV hesaplanmaması gerektiği görüşündedir. Başka bir ifade ile bakanlık işgücünün diğer grup firmalarına kullandırılan kısmını KDV açısından yansıtma, kurumlar vergisi açısından ise hizmet satışı olarak değerlendirmektedir.
.
Bu çerçevede bazı vergi daireleri geçmişe yönelik KDV iade taleplerinde, grup firmalarınca işgücü kullandırılmasına ilişkin hizmet satış faturalarında yer alan KDV’nin, hizmeti alan firma tarafından indirim ve iade konusu yapılmasına izin vermemektedir. Böyle bir durumda, hizmeti alan firmanın ilgili dönemlerde yeteri kadar devreden KDV’nin bulunması halinde KDV beyannamelerinde gerekli düzeltmeleri yapması ve söz konusu KDV tutarını fazla ve yersiz KDV olarak vergi dairesinden iade olarak talep etmesi gerekmektedir. Ancak bazı vergi daireleri bakanlığın bu yöndeki görüşüne katılmamakta ve böyle bir hizmete ilişkin fatura için KDV hesaplanması gerektiğini, bu nedenle fazla ve yersiz iadenin mümkün olmadığını öne sürmektedirler. Sonuçta bakanlığın görüşü ile bazı vergi dairelerinin uygulamaları birbirinden farklıdır. Bu farklılık, hizmet faturalarında işgücüne isabet eden kısım için KDV hesaplanmaması halinde, ilerde bir KDV tarhiyatı riski ile karşı karşıya kalınması olasılığını gündeme getirmektedir. Olayın diğer bir yönü de böyle bir tarhiyat olması halinde tarh edilen KDV’nin hizmeti alan diğer firma tarafından indirim konusu yapma imkanının olmamasıdır.
.
Maliye Bakanlığı’nın uygulamaya açıklık kazandırmak ve mükelleflerin daha fazla mağdur olmalarını engellemek üzere gerekli tedbirleri almasında fayda görmekteyiz.
.
Aslan Leon COŞKUN
Mazars&Denge Yönetim Kurulu Başkanı
