Bavul ticaretinde uygulama kolaylığı
24 Haziran 2010 tarihinde DÜNYA Gazetesi'nde yayımlanan "Özel Fatura (Bavul Ticaret)" başlıklı makalemizde Katma Değer Vergisi Kanunu'nun "İstisnalar" başlığını taşıyan ikinci kısmındaki 11. maddede; ihracat istisnası kapsamında "Türkiye'de ikamet etmeyen yolcuların satın alarak Türkiye dışına götürdükleri mallara ilişkin katma değer vergisi istisnası" uygulamaları hakkındaki açıklamalarımız yer almıştı. Anılan makalemizde açıklandığı üzere; Maliye Bakanlığı'nca yayımlanan 61 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile mükellefl erin bu tür satışlarını KDV tahsil etmeksizin "Özel Fatura" ile yapabilmesine imkan tanınmıştı. Söz konusu Tebliğ düzenlemeleri uyarınca; vergi dairesine başvurarak "Türkiye'de İkamet Etmeyenlere Döviz Karşılığı Satışlarda Katma Değer Vergisi İhracat İstisnası İzin Belgesi" alan mükellefl er Tebliğde öngörülen diğer koşullara da uymak kaydıyla bu tür satışlarını katma değer vergisi tahsil etmeden yapabilmekteydiler. Anılan mükellefl erin bu kapsamda satış yapabilmeleri için aranan diğer koşullardan biri satış bedeline ait dövizin, bankalara veya Özel Finans Kurumlarına satılarak, buna ilişkin olarak düzenlenecek döviz alım belgesinin aslı veya noter onaylı örneğinin, ilgili döneme ait katma değer vergisi beyannamesine eklenmesiydi.
26 Nisan 2014 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan ve önceki tüm tebliğleri ortadan kaldıran ve daha önceki düzenlemeleri tek bir Tebliğ şeklinde toplayan "KDV Genel Uygulama Tebliği" ile "Türkiye'de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Satışlar (Bavul Ticareti)" konusunda da bazı değişiklikler yapılmış ve bu kapsamdaki istisnanın tevsikinde "döviz alım belgesi ibraz zorunluluğu" kaldırılmıştır.
Keza, anılan Tebliğle;
- İstisna uygulamasındaki beyan sistemi değiştirilmiş, onaylı özel faturanın satıcı mükellefe intikal ettiği dönem beyannamesinde tam istisnalar tablosunda beyan edilmesi usulü benimsenmiştir.
- Bavul ticareti kapsamındaki satışlarda daha önce uygulanan 600 TL'lik alt limit 2 bin TL'ye yükseltilmiştir.
- Özel fatura içeriği malların yurtdışına çıkarılması için daha önce fatura tarihinden itibaren başlayan üç aylık sürenin, fatura tarihini izleyen aybaşından başlaması öngörülmüştür. - Bu kapsamda satış yapılabilecek mallara sınırlama getirilmiş ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listede yer alan mallar (akaryakıt ve benzeri mallar) için bu kapsamda işlem yapılmaması öngörülmüştür.
- İstisna uygulamasındaki beyan sistemi değiştirilmiş, onaylı özel faturanın satıcı mükellefe intikal ettiği dönem beyannamesinde tam istisnalar tablosunda beyan edilmesi usulü benimsenmiştir.
- Bavul ticareti kapsamındaki satışlarda daha önce uygulanan 600 TL'lik alt limit 2 bin TL'ye yükseltilmiştir.
- Özel fatura içeriği malların yurtdışına çıkarılması için daha önce fatura tarihinden itibaren başlayan üç aylık sürenin, fatura tarihini izleyen aybaşından başlaması öngörülmüştür. - Bu kapsamda satış yapılabilecek mallara sınırlama getirilmiş ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listede yer alan mallar (akaryakıt ve benzeri mallar) için bu kapsamda işlem yapılmaması öngörülmüştür.
Yeni uygulama
Yukarıda açıklanan değişiklikler çerçevesinde uygulama şöyle olacaktır:
- İstisna izin belgesine sahip mükellefl er, Türkiye'de ikamet etmeyen yabancı uyruklu alıcılara veya yurtdışında ikamet eden ve buna dair ilgili ülke resmi makamlarından alınmış ikamet tezkeresi veya bu mahiyette bir belgeye sahip olan Türk uyruklu alıcılara satılan ve bedelleri toplamı 2 bin TL'nin üzerinde olan satışlarında KDV hesaplamadan işlem yapacaklardır.
- Bu kapsamdaki satışlarda, şekil ve muhtevası Gelir İdaresi Başkanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen Tebliğ ekinde yer alan "Özel Fatura" kullanılacak ve özel fatura beş nüsha olarak düzenlenecektir.. Birinci nüshası alıcıya verilecek, iki, üç ve dördüncü nüshalar malın gümrükten çıkışı sırasında onaylatılacak ve beşinci nüsha ise satıcıda kalacaktır.
- Satın alınan mallar, özel fatura tarihini izleyen aybaşından itibaren üç ay içinde gümrük kapılarından yurtdışına çıkarılacak ve bu malların gümrük bölgesinden çıktığını gösteren bu gümrük kapılarında onaylatılmış özel faturanın bir nüshası çıkış tarihinden itibaren en geç bir ay içinde satıcıya intikal etmiş olacaktır. (Özel faturanın gümrükte satıcılar tarafından onaylatılması mümkün olduğu gibi, alıcılar tarafından veya kargo ile yapılan ihracatta taşıyıcı firma tarafından onaylatılması da mümkündür. Dolayısıyla Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satışlar nedeniyle ihraç edilen malların bizzat alıcı beraberinde Türkiye'den çıkış zorunluluğu bulunmamaktadır.)
- Bu kapsamda yapılan satışlar, onaylı özel faturanın satıcı firmaya intikal ettiği tarihi kapsayan vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesi ile tam istisna kapsamında beyan edilecektir. Söz konusu beyannameye onaylı özel faturanın bir nüshası veya firma yetkililerince onaylı örneği ya da onaylı özel faturaların muhtevasını içerecek şekilde hazırlanan liste eklenecektir. (Beyan, ilgili dönem beyannamesinin "İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığında "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 322 kod numaralı işlem türü satırı kullanılmak suretiyle yapılacaktır. "Yüklenilen KDV" sütununa ise istisna kapsamındaki teslimin bünyesine giren KDV tutarı yazılacaktır. İade talep edilmemesi halinde "Yüklenilen KDV" alanına "0" yazılacaktır.)
- Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satışlardan doğan iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranacaktır:
a- Standart iade talep dilekçesi,
b- Onaylı özel faturanın aslı veya firma yetkililerince onaylı örneği ya da onaylı özel faturaların muhtevasını içerecek şekilde hazırlanan liste,
c- İhracatın beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi,
d- Yüklenilen KDV listesi,
e- İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu.
- Özel fatura ile yapılan satışlardan kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir.
- Özel fatura ile yapılan satışlardan kaynaklanan ve 5 bin TL'yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir. İade talebinin 5 bin TL'yi aşması halinde ise aşan kısmın iadesi vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilecektir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilecek ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülecektir. - İstisna izin belgesine sahip mükellefl er, Türkiye'de ikamet etmeyen yabancı uyruklu alıcılara veya yurtdışında ikamet eden ve buna dair ilgili ülke resmi makamlarından alınmış ikamet tezkeresi veya bu mahiyette bir belgeye sahip olan Türk uyruklu alıcılara satılan ve bedelleri toplamı 2 bin TL'nin üzerinde olan satışlarında KDV hesaplamadan işlem yapacaklardır.
- Bu kapsamdaki satışlarda, şekil ve muhtevası Gelir İdaresi Başkanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen Tebliğ ekinde yer alan "Özel Fatura" kullanılacak ve özel fatura beş nüsha olarak düzenlenecektir.. Birinci nüshası alıcıya verilecek, iki, üç ve dördüncü nüshalar malın gümrükten çıkışı sırasında onaylatılacak ve beşinci nüsha ise satıcıda kalacaktır.
- Satın alınan mallar, özel fatura tarihini izleyen aybaşından itibaren üç ay içinde gümrük kapılarından yurtdışına çıkarılacak ve bu malların gümrük bölgesinden çıktığını gösteren bu gümrük kapılarında onaylatılmış özel faturanın bir nüshası çıkış tarihinden itibaren en geç bir ay içinde satıcıya intikal etmiş olacaktır. (Özel faturanın gümrükte satıcılar tarafından onaylatılması mümkün olduğu gibi, alıcılar tarafından veya kargo ile yapılan ihracatta taşıyıcı firma tarafından onaylatılması da mümkündür. Dolayısıyla Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satışlar nedeniyle ihraç edilen malların bizzat alıcı beraberinde Türkiye'den çıkış zorunluluğu bulunmamaktadır.)
- Bu kapsamda yapılan satışlar, onaylı özel faturanın satıcı firmaya intikal ettiği tarihi kapsayan vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesi ile tam istisna kapsamında beyan edilecektir. Söz konusu beyannameye onaylı özel faturanın bir nüshası veya firma yetkililerince onaylı örneği ya da onaylı özel faturaların muhtevasını içerecek şekilde hazırlanan liste eklenecektir. (Beyan, ilgili dönem beyannamesinin "İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığında "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 322 kod numaralı işlem türü satırı kullanılmak suretiyle yapılacaktır. "Yüklenilen KDV" sütununa ise istisna kapsamındaki teslimin bünyesine giren KDV tutarı yazılacaktır. İade talep edilmemesi halinde "Yüklenilen KDV" alanına "0" yazılacaktır.)
- Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satışlardan doğan iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranacaktır:
a- Standart iade talep dilekçesi,
b- Onaylı özel faturanın aslı veya firma yetkililerince onaylı örneği ya da onaylı özel faturaların muhtevasını içerecek şekilde hazırlanan liste,
c- İhracatın beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi,
d- Yüklenilen KDV listesi,
e- İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu.
- Özel fatura ile yapılan satışlardan kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir.
Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK / DÜNYA