Okurumuz Arif Çiftçi soruyor: "Emekli edebiyat öğretmeniyim. Özel akşam lisesinde kadrolu olarak çalışmaktayım. Oradan devlete bir para ödeniyor. Bunun yanında aynı zamanda gene bir derneğin yine kadrolu olarak eğitim sorumluluğunu yapıyorum. Orası da benim için sigortaya mecburen para ödüyor. Çünkü her iki yerden de resmi olarak maaş alıyorum. Zaten emekliyim. Sorum şu: Bu şekilde her iki yerde de çalışabilir miyim, her iki yer de cüzi bir sigorta ödüyor, bir sorun olur mu? Birisi gündüz diğeri akşam. Gerçi akşam lisesi için ayrıca haziran sonu için ayrılma dilekçesi verdim ama bu ders yılı bitmesini bekliyorum. Teşekkür ederim."
Sayın okurumuz, birden fazla işyerinde çalışmaları olan okurlarımızdan çeşitli zamanlarda sorular geliyor. Okurlarımız birden fazla işyerinden sigortalılığın nasıl olacağını merak ediyor, açıklayalım.
Öncelikle belirtelim ki çalışanların birden fazla işyerinden sigortalı olabilmeleri mümkündür. Birden fazla işyerinde çalışılabilir, buna yasal bir engel yoktur. Hizmet akdine veya iş sözleşmesine tabi olarak birden fazla işyerinde çalışan bir kişinin her bir işyerinden ayrı ayrı sigortalı olarak bildirilmeleri gerekmektedir.
Prime Tabi Ücretin Tavanı Azami Ücrettir
Çalışma hukukunda bir asgari ücret (taban ücret) bir de azami ücret (tavan ücret) vardır. Asgari ücret her yıl Asgari Ücret Tespit Komisyonu' nca belirlenen en düşük ücrettir. Azami ücret ise asgari ücretin 6,5 katıdır. 16 yaşından büyük işçiler için 01.01.2013-30.06.2013 tarihleri arasında asgari ücret brüt 978 TL 60 Kr; azami ücret ise brüt 6360 TL 90 Kr'tur.
Birden fazla işyerinde çalışmaları geçen çalışan, işyerinden aldığı ücretin toplamı asgari ücretin tavanını geçiyorsa fazla kısmın prim tutarını geri alabilir. Çalışanın tavanı geçen ücret üzerinden alınan sigorta priminin işçinin payında düşen % 14 sigorta primi ve % 1 işsizlik sigortası primini SGK'dan talep etmesi halinde geri alması mümkündür.
Bu iadeyi alabilmek için sigortalılının SGK'dan talepte bulunması gerekir. Ödeme talep tarihini takip eden bir ay içerisinde yapılır. Geri ödenen primler için gecikme cezası veya faiz uygulanmaz.
Aldığınız Ücretten Bildirilmelisiniz
Öte yandan siz her iki işyerinden de "cüzi" bir tutarda sigortalı gösterildiğinizi söylemişsiniz. Yasal olan cüzi bir tutardan değil, ne ücret alıyorsanız o ücret üzerinden sigortalı olmanızdır. Eksik ücretle sigorta bildirimi kayıtdışılığın bir türüdür.
Aldığınız ücretten daha düşük örneğin asgari ücret üzerinden sigortalı gösterildiğiniz SGK Denetmeni/Müfettişi tarafından tespit edilecek olursa hem yüksek tutarda idari para cezası uygulanır, hem de eksik bildirilen prim gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir.
Destek Primi Ödeyenlerin Durumu Farklı
Son günlerde kamuoyunda yer alan emekli olduktan sonra çalışanların maaşlarından kesinti olacağı yönündeki haberler başka bir konu ile ilgilidir. Şöyle ki; emekli olup yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra şirket ortağı olarak kayıtları devam edenlerin maaşlarından % 15 tutarında sosyal güvenlik destek primi (SGDP) uygulanması yasal bir uygulamadır.
Kanuna göre Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları Kanundaki yeni ismiyle 4/1-(b) eski adıyla Bağ-Kur sigortalısı olmaz zorundadır. Söz konusu sigortalıların emekli olanlarının maaşından 2009 yılı için % 13, 2010 yılı için % 14, 2011 yılı ve sonrası içinse % 15 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilmektedir.
Kamuda Çalışan Emeklinin Maaşı Kesilir
Siz Emekli Sandığı'ndan devlet memuru statüsünde emekli olmuşsunuz. Emekli Sandığı'ndan emekli olduktan sonra tekrar kamuda çalışmaya başlayanların maaşları kesilir. Hem kamuda çalışıp hem emekli maaşı alma şansı yoktur. Özel sektörde çalışmaya başlayanların işe maaşı kesilmemektedir.
Öte yandan özel sektörde çalışmaları halinde ise durum farklıdır. Şöyle açıklayalım:
Özel Sektörde Çalışanların Maaşından Destek Primi Kesilmez
Hangi statüden emekli olursa olsun yeni adıyla 4/1-(a)'lı eski adıyla SSK'lı sigortalı olanlar yani özel sektörde çalışmaya başlayanların maaşlarına dokunulmaz. Ancak bunların çalıştıkları işyerinden aldığı ücretten % 30 oranında sosyal güvenlik destek primi ve yüzde 1 ile 6.5 arasında kısa vadeli sigorta kolları primi alınır.
Dolayısıyla sizin endişe etmenize, maaşım kesilir mi diye düşünmenize gerek yok. Sizin sigortalı olarak bildirildiğiniz işyerinden zaten SGDP priminiz kesiliyor, emekli maaşınıza bu yüzden dokunulmuyor. Emekli maaşınıza mevcut çalışmalarınızdan ötürü halel gelmez.
Bünyamin Esen
---
Kıssadan Hisse
"Küçük şeylere gereğinden çok önem verenler, elinden büyük iş gelmeyenlerdir."
— Eflatun
http://www.memurhaber.com/emekli-memur-calisirsa-maasi-kesilir-mi-a723.html
