Erken emeklilik kapısı açıldı
Milyonlarca kişinin beklediği son Torba Kanun'la bazı kesimlere erken emeklilik yolu açılıyor. Daha önce sadece fiilen çalıştıkları günler için yıpranma kazanan maden işçileri, artık her gün için bu hakkı kazanacak.
Türkiye uzun süredir torba kanunlarla yatıp torba kanunlarla kalkıyor. Tabiri caizse Meclis'e torbanın biri giriyor biri çıkıyor. Vatandaş artık hangi torbada ne var, takip edemez oldu. Fakat bunlardan sonuncusu var ki, milyonları ilgilendirdiği için hemen herkesin gözü kulağı bu kanunda.
Soma ile süreç hızlandı
Aslında uzun süredir çalışma hayatı ve sosyal güvenliğe dair pek çok konuda değişiklik hazırlığı yapılıyordu. Fakat geçen mayıs ayında Soma faciasının yaşanmasıyla birlikte kapsam daha da genişledi ve süreç hızlandı. Nihayet maden çalışanlarından taşeron işçilerine, kadın çalışanlardan yurtdışındaki gurbetçilere, GSS borçlularından Bağ-Kur'lulara kadar milyonlarca insanı ilgilendiren maddeler TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
Birçok konu gündemde
İşte bugün başlayan yazımı dizimizde, yeni Torba Kanun'la; kimler erken emekli olabilecek, taşeron işçilere hangi haklar geliyor, kadro bekleyen taşeron işçileri ne olacak, maden işçileri için neler değişecek, doğum borçlanmasında kapsam nasıl genişliyor gibi sorulara yanıt arayacağız. Ayrıca dizimiz boyunca, yine sizlerden gelen sorulara da cevap vereceğiz.
Torba Kanun sonrasında eskiye göre daha erken emekli olacak kişileri üç grupta toplayabiliriz;
*Yeraltı maden işçileri,
*İnfaz koruma memurları,
*Yeni doğum borçlanması hakkı verilen bayanlar.
Yeniden 50 yaş oldu
Yeraltı maden işçileri için emeklilik yaş haddi 2008 yılında 55'e yükseltilmişti. Torba kanun bunu 50'ye çekti ve yıpranma (fiili hizmet zammı) süresinin de kapsamını genişletti. Daha önce sadece fiilen çalıştıkları günler için yıpranma kazanan maden işçileri, bundan sonra yılın her günü için yıpranmaya hak kazanacak. Böylece yeraltı maden işyerlerinde çalışan işçiler, milletvekilleri için geçen yıl getirilen yıpranma hakkına yaklaşmış oldular.
Yaş haddinden indirilir
Örnek: 1 Kasım 2014 tarihinde ABC Maden İşletmesi'nde yeraltı işlerinde çalışmaya başlayan Mehmet Bey, 20 yıl yeraltı maden işyerlerinde çalışırsa, bu sürenin yarısı kadar yani 10 yıl fiili hizmet zammı alacak. Böylece toplam prim günü 30 yıl (10.800 gün) olacak. Ayrıca ilave kazandığı 10 yılın yarısı, emeklilik yaş haddi olan 50'den indirilecek ve Mehmet Bey 45 yaşında emekli olabilecek.
Gardiyanlar da faydalanacak
Eski adıyla gardiyanlar, yeni adıyla infaz koruma memurları uzun süredir özlük haklarıyla ilgili mücadele veriyorlardı. Özellikle emeklilik yönünden askerler ve polisler gibi yıpranma payı kapsamına girmek istiyorlardı.
Her yıl için 3 ay
Aslında 2006 yılında, sosyal güvenlik reformunun ilk halinde infaz koruma memurlarına da yıpranma hakkı verilmiş fakat sonradan çıkarılmıştı. Yargıyla ilgili düzenlemeleri içeren Torba Kanun kapsamında infaz koruma memurları için de erken emeklilik hakkı konuldu. Böylece bu memurlar da asker ve polisler gibi çalıştıkları her yıl için ilave üç ay hizmet kazanmış olacaklar.
Örnek: 20 yıl çalışan bir infaz koruma memuru 25 yıl çalışmış gibi kabul edilecek. Ayrıca kazandığı bu beş yıllık yıpranma süresinin yarısı emeklilik yaşından düşülecek.
Doğum borçlanması kolaylık sağlayacak
Torba Kanun sonrasında emeklilik şartları değişen bir başka kesimi de doğum borçlanması yapacak bayanlar oluşturuyor.
İlk olarak 2008 yılında uygulamaya giren doğum borçlanmanın kapsamı ve uygulaması değiştiği için, yüzbinlerce bayan borçlanma kapsamına girmiş olacak. Bu konunun tüm detaylarını örneklerle birlikte yarın ele alacağız.
Sağlıkçılar biraz daha bekleyecek
Bugünlerde yıpranma hakkı ve dolayısıyla erken emeklilik bekleyen bir diğer kesim sağlık hizmetleri personeli. Geçtiğimiz aylarda Başbakan tarafından, sağlık personeline erken emeklilik müjdesi verilmişti. Buna göre kamuda sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfında çalışan memurlar da örneğin polisler gibi yıpranma kazanacak ve erken emekli olabilecekler.
Özel sektördeki sağlık çalışanlarına aynı hakkın tanınıp tanınmayacağı ise henüz belli değil. Çünkü sağlık personeline dönük bu çalışma son torba kanuna girmedi. Yani sağlıkçılar biraz daha bekleyecekler.
Yıpranma geri yürümez
Soru: Sadettin Bey, ben 17 yıldır infaz koruma memuru olarak görev yapıyorum. Bize de polisler gibi yıpranmalı emeklilik hakkı verileceği söyleniyor. Acaba bu düzenleme bizim geçmiş çalışmalarımıza da yansıyacak mı? Yoksa sadece bundan sonrası için mi geçerli olacak? Semih U.
Cevap: Değerli okurum, yıpranma veya diğer adıyla fiili hizmet zammı uygulaması geriye yürümeyecek. Sadece yasanın yürürlük tarihinden sonraki çalışmalarınız için yıpranma kazanabileceksiniz.
SADETTİN ORAHAN / BUGÜN
Milyonlarca kişinin beklediği son Torba Kanun'la bazı kesimlere erken emeklilik yolu açılıyor. Daha önce sadece fiilen çalıştıkları günler için yıpranma kazanan maden işçileri, artık her gün için bu hakkı kazanacak.
Türkiye uzun süredir torba kanunlarla yatıp torba kanunlarla kalkıyor. Tabiri caizse Meclis'e torbanın biri giriyor biri çıkıyor. Vatandaş artık hangi torbada ne var, takip edemez oldu. Fakat bunlardan sonuncusu var ki, milyonları ilgilendirdiği için hemen herkesin gözü kulağı bu kanunda.
Soma ile süreç hızlandı
Aslında uzun süredir çalışma hayatı ve sosyal güvenliğe dair pek çok konuda değişiklik hazırlığı yapılıyordu. Fakat geçen mayıs ayında Soma faciasının yaşanmasıyla birlikte kapsam daha da genişledi ve süreç hızlandı. Nihayet maden çalışanlarından taşeron işçilerine, kadın çalışanlardan yurtdışındaki gurbetçilere, GSS borçlularından Bağ-Kur'lulara kadar milyonlarca insanı ilgilendiren maddeler TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
Birçok konu gündemde
İşte bugün başlayan yazımı dizimizde, yeni Torba Kanun'la; kimler erken emekli olabilecek, taşeron işçilere hangi haklar geliyor, kadro bekleyen taşeron işçileri ne olacak, maden işçileri için neler değişecek, doğum borçlanmasında kapsam nasıl genişliyor gibi sorulara yanıt arayacağız. Ayrıca dizimiz boyunca, yine sizlerden gelen sorulara da cevap vereceğiz.
Torba Kanun sonrasında eskiye göre daha erken emekli olacak kişileri üç grupta toplayabiliriz;
*Yeraltı maden işçileri,
*İnfaz koruma memurları,
*Yeni doğum borçlanması hakkı verilen bayanlar.
Yeniden 50 yaş oldu
Yeraltı maden işçileri için emeklilik yaş haddi 2008 yılında 55'e yükseltilmişti. Torba kanun bunu 50'ye çekti ve yıpranma (fiili hizmet zammı) süresinin de kapsamını genişletti. Daha önce sadece fiilen çalıştıkları günler için yıpranma kazanan maden işçileri, bundan sonra yılın her günü için yıpranmaya hak kazanacak. Böylece yeraltı maden işyerlerinde çalışan işçiler, milletvekilleri için geçen yıl getirilen yıpranma hakkına yaklaşmış oldular.
Yaş haddinden indirilir
Örnek: 1 Kasım 2014 tarihinde ABC Maden İşletmesi'nde yeraltı işlerinde çalışmaya başlayan Mehmet Bey, 20 yıl yeraltı maden işyerlerinde çalışırsa, bu sürenin yarısı kadar yani 10 yıl fiili hizmet zammı alacak. Böylece toplam prim günü 30 yıl (10.800 gün) olacak. Ayrıca ilave kazandığı 10 yılın yarısı, emeklilik yaş haddi olan 50'den indirilecek ve Mehmet Bey 45 yaşında emekli olabilecek.
Gardiyanlar da faydalanacak
Eski adıyla gardiyanlar, yeni adıyla infaz koruma memurları uzun süredir özlük haklarıyla ilgili mücadele veriyorlardı. Özellikle emeklilik yönünden askerler ve polisler gibi yıpranma payı kapsamına girmek istiyorlardı.
Her yıl için 3 ay
Aslında 2006 yılında, sosyal güvenlik reformunun ilk halinde infaz koruma memurlarına da yıpranma hakkı verilmiş fakat sonradan çıkarılmıştı. Yargıyla ilgili düzenlemeleri içeren Torba Kanun kapsamında infaz koruma memurları için de erken emeklilik hakkı konuldu. Böylece bu memurlar da asker ve polisler gibi çalıştıkları her yıl için ilave üç ay hizmet kazanmış olacaklar.
Örnek: 20 yıl çalışan bir infaz koruma memuru 25 yıl çalışmış gibi kabul edilecek. Ayrıca kazandığı bu beş yıllık yıpranma süresinin yarısı emeklilik yaşından düşülecek.
Doğum borçlanması kolaylık sağlayacak
Torba Kanun sonrasında emeklilik şartları değişen bir başka kesimi de doğum borçlanması yapacak bayanlar oluşturuyor.
İlk olarak 2008 yılında uygulamaya giren doğum borçlanmanın kapsamı ve uygulaması değiştiği için, yüzbinlerce bayan borçlanma kapsamına girmiş olacak. Bu konunun tüm detaylarını örneklerle birlikte yarın ele alacağız.
Sağlıkçılar biraz daha bekleyecek
Bugünlerde yıpranma hakkı ve dolayısıyla erken emeklilik bekleyen bir diğer kesim sağlık hizmetleri personeli. Geçtiğimiz aylarda Başbakan tarafından, sağlık personeline erken emeklilik müjdesi verilmişti. Buna göre kamuda sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfında çalışan memurlar da örneğin polisler gibi yıpranma kazanacak ve erken emekli olabilecekler.
Özel sektördeki sağlık çalışanlarına aynı hakkın tanınıp tanınmayacağı ise henüz belli değil. Çünkü sağlık personeline dönük bu çalışma son torba kanuna girmedi. Yani sağlıkçılar biraz daha bekleyecekler.
Yıpranma geri yürümez
Soru: Sadettin Bey, ben 17 yıldır infaz koruma memuru olarak görev yapıyorum. Bize de polisler gibi yıpranmalı emeklilik hakkı verileceği söyleniyor. Acaba bu düzenleme bizim geçmiş çalışmalarımıza da yansıyacak mı? Yoksa sadece bundan sonrası için mi geçerli olacak? Semih U.
Cevap: Değerli okurum, yıpranma veya diğer adıyla fiili hizmet zammı uygulaması geriye yürümeyecek. Sadece yasanın yürürlük tarihinden sonraki çalışmalarınız için yıpranma kazanabileceksiniz.
SADETTİN ORAHAN / BUGÜN
