Borçlanmanın kapsamı genişliyor
Not: Yazı dizimiz, TBMM'de kabul edilen Torba Kanun maddeleriyle ilgilidir. Çalışma hayatıyla ilgisi olmayan maddelerin görülmesi Meclis açılınca devam edecektir.
SADETTİN ORHAN / BUGÜN
Yeni düzenlemeyle bayanlara üç çocuk için doğum borçlanması imkanı getiriliyor. Bu daha önce iki çocuktu. Ancak SSK'lı bayanlar, yine çalışmaya başladıktan sonraki doğumlarını borçlanabilecekler.
Torba Kanun'da en fazla merak konusu olan başlıklardan birisi, doğum borçlanmasında yeni uygulama. Özellikle medyada "bayanlar 6 yıl erken emekli olacak" şeklinde biraz da abartılı haberler yer alınca,bayan okurlarımız epey heyecanlanmış durumda.
6 yıl herkes için değil
Evet, yüz binlerce bayan için müjde sayılabilecek haberler var fakat herkes için 6 yıl erken emeklilik söz konusu değil. Öncelikle Torba Kanun, doğum borçlanmasında çocuk sayısını iki çocuktan üçe çıkarılıyor. Yani annelerimiz bugüne kadar en fazla iki doğumu borçlanabilirlerken, bundan sonra üç doğumu borçlanabilecekler.
Ayrıca şu an sadece SSK'lı ve aylıksız izin kullanan memur annelere tanınan borçlanma hakkı, tüm annelere genişletiliyor. Böylece yasa çıktıktan sonra;
*Memuriyetten ayrıldıktan sonra doğum yapan,
*Tarım SSK (2925) kapsamında prim ödeyen,
*Bağ-Kur'lu ve isteğe bağlı prim ödeyen anneler, üç çocuk için doğum borçlanması yapabilecekler.
Sigorta öncesi yok
Buraya kadarı bardağın dolu tarafı, gelelim boş tarafına. Torba Kanun'dan önce doğum borçlanması yapmak isteyen SSK'lı bayanlar, çalışmaya başladıktan sonraki doğumlarını borçlanabiliyorlardı. Torba kanun borçlanmanın kapsamını genişletirken, bu konuda değişiklik getirmiyor. Yani yasa çıktıktan sonra da annelerimiz, sadece çalışmaya veya prim ödemeye başladıkları tarihten sonra yaptıkları doğumları borçlanabilecekler.
Doğum sonrası 2 yıl çok önemli
Doğum borçlanması için gerekli şartları özetlersek;
*Doğumdan önce çalışmaya veya prim ödemeye başlamış olmak (hangi statüde başladığının önemi yok),
*Bebeğin sağ doğmuş olması ve Doğumdan sonraki iki yıllık sürenin tamamında veya bir kısmında çalışmamış/ prim ödememiş olmak, gerekiyor.
Doğumdan sonraki iki yıllık sürede ne kadar boşluk varsa o kadarı borçlanılabiliyor.
Günlük en düşük tutar 12,1 lira
Doğum borçlanması için günlük ödeyeceğiniz en düşük tutar 12,1 liradır. Örneğin bir çocuk için iki yıl (720 gün) borçlanma yapacak bir bayan, (720 x 12,1) toplamda 8 bin 712 lira ödeyecek. Yapacağınız borçlanmaya göre güncel olarak ne kadar ödeme yapmanız gerektiğini "www.sadettinorhan.net/emeklimatik" sayfasından ücretsiz olarak hesaplayabilirsiniz.
Yaşta değişiklik olmaz
Yeni yasayla getirilen borçlanmada, sigorta girişinden önceki doğumlar borçlanılamadığı için, genel olarak emeklilik yaşı da değişmiyor. Bununla birlikte eğer kişi emeklilik için yaşı doldurmuş fakat prim günü eksik ise borçlanmayla prim günü tamamlanır ve erken emekliliğe hak kazanmış olur. Dolayısıyla doğum borçlanmasıyla erken emeklilik herkese değil, sadece prim gününü bekleyenler için geçerli. Büyük çoğunluk itibariyle bayanların emeklilik yaşını beklediğini dikkate alırsak, "bayanlara 6 yıl erken emeklilik" ifadesinin biraz abartılı olduğunu söyleyebiliriz.
Süre sınırı bulunmuyor
Yasa çıktıktan sonra doğum borçlanması başvurusunda bulunmak için herhangi bir süre sınırı yok. Yani istediğiniz zaman borçlanma başvurusunda bulunabilirsiniz. Bulunduğunuz yere en yakın SGK müdürlüğüne dilekçe vererek talepte bulunabilirsiniz.
SGK, başvurunuzu inceledikten sonra talebinizi kabul ederse, size borçlanma tutarını bildiren bir yazı gönderecek. Bu yazı size ulaştıktan sonra bir ay içerisinde borçlanma tutarının tamamını bankaya yatırmanız gerekiyor.
Emeklilik tarihi değişmez
Soru: Sadettin Bey, 1994 yılında ilk çocuğumu dünyaya getirdikten sonra 1996 yılında Tarım SSK ödemeye başladım. Fakat yaklaşık bir yıl ödedikten sonra bıraktım. İkinci çocuğumu 1999'da, üçüncüyü de 2002'de dünyaya getirdim. Yani çıkan yasayla birlikte üç çocuğun borçlanılacağı söyleniyor. Üç doğumu borçlanabilir miyim? Borçlanmayla birlikte emeklilik yaşım değişir mi? Toplam ne
kadar ödeme yapmam gerekir? Feride M.
Cevap: Değerli okurum, 1994 yılındaki doğumunuz sigorta başlangıcından önce olduğu için borçlanamazsınız fakat diğer iki doğumu borçlanabilirsiniz. Yapacağınız borçlanmalar emeklilik tarihinizi değiştirmez zira her halükarda 51 yaşınızı doldurmanız gerekir. İki çocuk için dört yıl borçlanabilirsiniz ve toplam 17 bin 424 lira ödersiniz.
İki çocuk için mümkün
Soru: Sadettin Bey, ben 1991 yılında tuhafiye dükkanı işletirken 6 ay kadar Bağ-Kur primi ödedim ve daha sonra kapattım. 1988, 1992 ve 1997 yıllarında olmak üzere üç çocuğum dünyaya geldi. Yeni çıkacak olan Torba Kanun'daki doğum borçlanmasından yararlanabilir miyim? Selvi D.
Cevap: Selvi Hanım, Torba Kanun'la düzenlenen doğum borçlanması hakkından siz de yararlanabilirsiniz. 1988 yılındaki doğumunuz sigorta başlangıcınızdan önce olduğu için bunu borçlanamazsınız fakat diğer iki doğumunuzu borçlanabilirsiniz. Böylece toplam dört yıl borçlanma yaparak hizmet kazanmış olursunuz.
SADETTİN ORHAN / BUGÜN