Okurlarımız hatırlayacaktır, bu köşemizden 05.02.2014 tarihinde ve 12.02.2014 tarihinde iki defa SGK'nın yurtdışında çalışanların aylıklarını hukuksuz olarak kestiğini, bu uygulamanın hatalı olduğuna dair yazılar yazarak yaşanan hukuksuz uygulamayı eleştirmiştik. (http://www.dunya.com/ sgk-emekli-ayligini-hukuksuz-kesiyor- 154740yy.htm ; http://www. dunya.com/sgk-ne-yapmak-istiyor- 154831yy.htm)
Yaptığımız uyarılar SGK tarafından dikkate alınarak hukuksuz uygulama sona erdirildi. Yapılan değişiklikle yurtdışı borçlanması yapmadan ve 01.10.2008 tarihinden önce sigortalı olanların yurtdışında çalışmaları durumunda aylıkları kesilmeyecek.
Buna göre artık SGK'nın yurt dışında emekli olduktan sonra çalışanların emekli aylığını kesip kesmeyeceği kişilerin sosyal güvenlik anlaşmamız olan ülkede çalışılması ve ilk defa hangi tarihte sigortalı olunduğuna göre belirlenecektir.
1- 5510 Sayılı Kanun'un yürürlük tarihinden önce aylık bağlananlar
5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önceki sosyal güvenlik kanunlarının mülga hükümlerine göre aylık bağlandıktan sonra ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerde çalışılmaya başlanması halinde, bağlanan aylıkların doğrudan kesileceğine ilişkin anılan kanunlarda açık hüküm bulunmadığından; 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önceki sosyal güvenlik kanunlarının mülga hükümlerine göre malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların sözleşmeli bir ülkede çalışılmaya başlamaları halinde aylıkları kesilmeyecektir.
2-5510 Sayılı Kanun'un yürürlük tarihinden sonra aylık bağlananlar (yurtdışı borçlanması yapmadan aylık bağlananlar)
5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olup, 2008/ Ekim ayından sonra tarafına 5510 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesine göre malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerde çalışmaya başlamaları halinde aylıkları ödenmeye devam edilecektir.
3- Sözleşmesiz ülkelerde çalışmaya başlayanlar (yurtdışı borçlanması yapmadan aylık bağlananlar) 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önceki sosyal güvenlik Kanunlarının mülga hükümlerine ya da 2008/Ekim ayından sonra 5510 sayılı Kanunun geçici 2. maddesine göre malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış olan ülkelerde çalışmaya başlamaları halinde eskiden olduğu gibi aylıkları kesilmeyecektir.
4- 5510 Sayılı Kanun'a göre aylık bağlananlar
5510 sayılı Kanunda, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden malullük veya yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra yabancı ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların aylıklarının kesileceğine dair açık hüküm bulunmaktadır. Buna göre, yabancı ülke ile sosyal güvenlik sözleşmesi olup olmadığına bakılmaksızın, bu Kanun hükümlerine göre ilk defa sigortalı olduktan sonra malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların yabancı ülkelerde çalışmaları durumunda aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren kesilecektir.
5- Sözleşmelerde aylık bağlandıktan sonra diğer ülkelerde çalışmaya başlanılması halinde aylıkların kesileceğine ilişkin hüküm bulunması
Sözleşmeli ülkede çalışılmaya başlanması halinde aylıkların kesileceğine ilişkin mevcut sosyal güvenlik sözleşmelerinde hüküm bulunmamakla birlikte, bu konuda bir hüküm konulması halinde tadil sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten sonra, yeni imzalanacak sosyal güvenlik sözleşmelerinde bu hükmün bulunması halinde ise sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra çalışmaya başlayanların aylıkları kesilecektir. Bu hükmü içeren bir sosyal güvenlik sözleşmenin yürürlüğe girmesi veya mevcut sözleşmelerde bu yönde bir tadil yapılması halinde SGK tarafından bu durum ayrıca duyurulacaktır.
Yayınlanan genelge hükümleri sosyal güvenlik sözleşmelerine göre kısmi ya da müstakil malullük veya yaşlılık aylığı bağlanmış olanlar hariç olmak üzere, sadece ülkemizdeki hizmetlere istinaden 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önceki sosyal güvenlik kanunlarının mülga hükümlerine ya da 2008/Ekim ayından sonra 5510 sayılı Kanunun geçici 2. maddesine göre malullük veya yaşlılık aylığı bağladıktan sonra sözleşmeli bir ülkede çalıştıkları gerekçesiyle aylıkları kesilenler hakkında uygulanacak olup, bu yönde bir tespit veya müracaat olması halinde aylıkların ödenmesine, aylığın kesildiği tarih itibariyle başlanacaktır.
Bu nedenle yurtdışında çalıştığı gerekçesi ile aylıkları kesilen vatandaşlarımızın Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurmaları ve kesilen aylıklarının kesilme tarihinden itibaren ödenmesini talep etmeleri gerekmektedir. Eğer müracaat olmaz ise kesilen aylıklar SGK tarafından re'sen bağlanmayacaktır. Keşke bu hususta da mağduriyet yaşanmaması için hatalı uygulamanın yapıldığı tarih itibariyle resen aylık bağlansaydı. Daha güzel ve şık olurdu.
İbrahim IŞIKLI / SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ
http://www.dunya.com/yurtdisinda-calisanlarin-ayliklari-kesilmeyecek-156887yy.htm
