Meslek Mensubuna Verilen Geçici Men Cezası Ne Zaman Başlar?
Muhasebecilik ve malî müşavirlik mesleğine aykırı fiil ve hareketlerde bulunanlarla, görevlerini yapmayan veya kusurlu olarak yapan veya görevinin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunan meslek mensupları hakkında durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre “Uyarma”, “Kınama”, “Geçici olarak meslekî faaliyetten alıkoyma”, “Yeminli sıfatını kaldırma” ve “Meslekten çıkarma” cezaları verilmektedir. Bu cezaların nasıl uygulanacağı, bu cezayı alan meslek mensubun hangi tarihten itibaren faaliyette bulunamayacağı ise 3568 sayılı Kanun ve alt mevzuatında düzenlenmektedir.
I- GİRİŞ
Bu çalışmada “Geçici olarak meslekî faaliyetten alıkoyma” cezası üzerinde durulacak ve bu cezayı alan meslek mensubunun hangi tarihten itibaren mesleki faaliyetini bırakması gerektiği açıklanmaya çalışılacaktır.
II- GEÇİCİ MEN CEZASININ VERİLMESİ VE KESİNLEŞMESİ
3568 sayılı Kanun’a göre “Geçici olarak meslekî faaliyetten alıkoyma” cezası; meslek mensubunun meslekî sıfatı saklı kalmak şartıyla altı aydan az, bir yıldan çok olmamak üzere meslekî faaliyetten alıkoyulmasıdır. Bu disiplin cezasının hangi hallerde verileceği ise 3568 sayılı Kanun’un 48. maddesinin 3 ve 4. fıkraları ile Disiplin Yönetmeliği’nin(1) 7 ve 11. maddelerinde açıklanmaktadır.
“Geçici olarak meslekî faaliyetten alıkoyma” cezası, diğer disiplin cezalarında olduğu gibi meslek mensubunun bağlı olduğu Oda Disiplin Kurulu tarafından verilir ve bu kararların onaylı birer örneği, karar tarihinden itibaren 30 gün içerisinde Birlik (TÜRMOB) Disiplin Kurulu Başkanlığı’na gönderilir. Oda Disiplin Kurulu’nun kararlarına karşı, ceza kararının meslek mensubuna tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde Birlik Disiplin Kurulu’na itiraz edilebilir(2).
Oda Disiplin Kurulu Kararlarına karşı, otuz gün içinde Birlik Disiplin Kurulu’na itiraz edilmemesi halinde, Oda Disiplin Kurulu tarafından verilen disiplin cezaları kendiliğinden kesinleşir. Süresinde itiraz edilmesi halinde, Birlik Disiplin Kurulu dosya hakkında gerekli incelemeyi yapar ve kesin kararı verir. Ancak, Birlik Disiplin Kurulu’nun “Geçici olarak meslekî faaliyetten alıkoyma”, “Yeminli sıfatını kaldırma” ve “Meslekten çıkarma” cezalarına yapılan itirazların reddine ait kararları, Maliye Bakanlığı’nın onayı ile kesinleşir(3). İlgililer bu kararlara karşı, kararların bildirim tarihinden itibaren 2577 sayılı Kanun çerçevesinde idarî yargıya başvurabilirler. Bu durumda Oda, mahkeme kararlarının icaplarına göre 30 gün içinde işlem tesis etmeye mecburdur.
Cezanın kesinleşme tarihinin doğru bir şekilde belirlenebilmesi açısından, cezanın meslek mensubuna bildirim tarihi ve usulü de oldukça önem taşımaktadır. Disiplin Kurulu tarafından verilen ceza, meslek mensubuna kural olarak yazılı şekilde ve bizzat kendisine veya bilinen en son adresine yapılır. Meslek mensubunun bilinen adresinin yanlış ve değişmiş olması veya bilinmemesi veyahut başkaca sebeplerden dolayı bildirim yapılma olanağı bulunmaması halinde, verilen ceza Disiplin Yönetmeliği’nde detaylı olarak belirtildiği üzere yerel bir gazete ve Oda panosunda ilan suretiyle meslek mensubuna bildirilir. Gazete ilanı üzerine meslek mensubu, ilan tarihinden itibaren 15 gün içerisinde bildirimi almak için ilgili odaya bizzat başvurmamış ise bildirim yapılmış sayılarak, 30 günlük itiraz süresi başlar(4). Bu 30 günlük süre sonuna kadar itiraz edilmemesi halinde ise, disiplin cezası kesinleşir.
Söz konusu disiplin kararının alternatif kesinleşme yolları aşağıda özet olarak verilmiştir.
● Cezanın Verilmesi-30 Günde İtiraz Yok-Bu Süre Sonunda Kesinleşir
● Cezanın Verilmesi-30 Günde İtiraz Var-TÜRMOB’un İtirazı Kabulü-Kesinleşme
● Cezanın Verilmesi-30 Günde İtiraz Var-TÜRMOB’un İtirazı Reddi-Maliye Bakanlığı Onayı-Kesinleşme
● Cezanın Verilmesi-İdari Yargı Yolu-Mahkeme Kararı- Kesinleşme
III- GEÇİCİ MEN CEZASININ UYGULANMASI
Oda Disiplin Kurulu tarafından verilen “Geçici olarak meslekî faaliyetten alıkoyma” cezasının yukarıdaki bölümde açıklandığı şekilde kesinleşmesinin ardından, ilgili Oda Yönetim Kurulu Başkanlığı bu cezaya ilişkin işlemleri ve bilgilendirmeleri yerine getirerek cezasının uygulanmasını sağlar. Nitekim 3568 sayılı Kanun’un 48. maddesinin son fıkrasında, disiplin cezalarının kesinleşme tarihinden itibaren uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Cezanın kesinleşmesinin ardından Oda Yönetim Kurulu Başkanlığı, kesinleşen “Geçici olarak meslekî faaliyetten alıkoyma”, “Yeminli sıfatını kaldırma” ve “Meslekten çıkarma” cezalarını; gerekli önlemlerin alınması için Maliye Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, Sanayi ve Ticaret Odaları ile diğer ilgili kurum ve kuruluşlara duyurur. Yine sadece bu cezalar; Resmî Gazete’de ve meslek mensubunun bağlı olduğu Oda ve Birlik internet sayfasında yayımlanır ve yöresinde uygun araçlarla ilan olunur(5).
Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezasını alan meslek mensubu; elindeki işlerini, cezanın kesinleşme tarihinden itibaren 60 gün içerisinde bağlı bulunduğu odaya teslim eder. Oda bu iş veya defter ve belgeleri iş sahiplerine geri verir. İş sahiplerinin isteği halinde; Oda Yönetim Kurulu’nca görevlendirilecek bir meslek mensubuna, bu iş veya defter ve belgeler teslim edilir. Bunun yanı sıra kesinleşen cezanın diğer ilgili kurum ve kuruluşlara bildirimin yapılmasının ardından yeminli mali müşavirin mühürleri, serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci mali müşavirlerin ise ruhsatları ve kaşeleri geri alınır. Bu işlemlerin yerine getirilip getirilmediği hususu ise yine Oda Yönetim Kurulu Başkanlığı tarafından takip edilir. Ayrıca cezanın kesinleşmesinden sonra, meslek mensupları iş kabul edemez, mühür ya da kaşe kullanamaz, müşterilerine ait beyanname veremez, bildirimde bulunamazlar. Elektronik ortamda verilen beyanname ve bildirimlerin için gerekli şifreler ise ilgili idarelerce iptal edilir veya dondurulur.
IV- CEZANIN RESMİ GAZETEDE İLANI
“Geçici olarak meslekî faaliyetten alıkoyma” cezasının verilmesinin ardından ilgili disiplin dosyası Birlik Disiplin Kurulu’na daha sonra Maliye Bakanlığı’na gönderilmekte, dosyanın tekrar TÜRMOB’a gelmesi ile beraber karar Resmi Gazete’de TÜRMOB tarafından yayınlanmaktadır.
Cezanın Resmi Gazete’de yayımlanması hususu, cezanın uygulanması için bir ön koşul olmayıp, bir bilgilendirme vasıtasıdır. Cezanın uygulanması için, cezanın bir önceki bölümde açıklandığı şekilde kesinleşmesi yeterlidir. Ancak birçok defa, verilen cezaların uygulanmasına (Cezanın ilgili kamu kurum ve kurumlarına bildirilmesi ve meslek mensubuna ilişkin yukarıda sayılan önlemlerin alınması işlemleri) cezanın Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından başlanmaktadır. Bu gecikme dolayısıyla, “Geçici olarak meslekî faaliyetten alıkoyma” cezasının uygulanma süresi geç başlatılmakta ve buna bağlı olarak geç sona ermektedir. Bu durumda, cezanın kesinleşme tarihi ile Resmi Gazete’de yayınlandığı tarih arasında yapılan mesleki faaliyetler tartışılır duruma düşmektedir.www.ozdogrular.com
V- SONUÇ
Yukarıda yapılan açıklamalarda da görüldüğü üzere, Oda Disiplin Kurulları tarafından “Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası” verilmesi halinde, meslek mensupları, 3568 sayılı Kanun’da belirtilen mesleki faaliyetlerini ceza süresi boyunca yerine getiremezler. Bu kapsamda Oda Yönetim Kurulu Başkanlıkları, “Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası” verilen meslek mensuplarının mesleki faaliyetlerini bu süre boyunca yürütmelerini engelleyici ve Disiplin Yönetmeliği’nde belirtilen önlemleri alır ve mesleki faaliyetlere ilişkin kamu kurum ve kuruşlarını bu konuda bilgilendirir. Cezanın uygulanması olarak tanımlanan bu işlemlere ise, cezanın kesinleşmesinin ardından başlanır. Cezanın kesinleşmesini sağlayan haller II. bölümünde detaylı olarak açıklanmış olup, cezanın Resmi Gazete’de yayınlanması cezanın kesinleşmesine ilişkin bir ön şart değildir. Bu nedenle, “Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezasının” kesinleşme tarihine dikkat edilmeli ve cezanın Resmi Gazete’de yayınlanması beklenilmeksizin ceza uygulamasına geçilmelidir. http://www.ozdogrular.com/content/view/17117/
Ali ERAY*
Yaklaşım
