Yabancı doktor-hemşire gelir mi? Ücreti beğenir mi?
Sağlık Bakanımız, halen mevzuatımıza göre çalışması yasak olan yabancı uyruklu hemşire ve yabancı uyruklu doktorların Türkiye’de çalıştırılabilmesi için yasal değişiklikler yapacağını ifade etti ama bunun gerçekliği ne kadar var inceleyelim….
***Bazı işler sadece Türklere aittir
4817 Sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun 35 inci maddesi ile 11.06.1932 tarihli ve 2007 sayılı Türkiye’de Türk Vatandaşlarına Tahsis Edilen Sanat ve Hizmetler Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır ve 2007 sayılı yasada yer alan mesleklerin yabancılar tarafından icra edilebilmesi mümkün hale gelmiş olmakla birlikte bazı özel yasalarda bu yasaklar aynen durmaktadır.
Yabancılara Yasaklanmış Bazı Meslekler :
1- 815 sayılı Kabotaj Kanunu uyarınca; kara suları dahilinde balık, istiridye, midye, sünger, inci, mercan, sedef, kum, ve çakıl ihracı, denizde kazaya uğrayan deniz araçları ile terkedilmiş enkazın kaldırılması, dalgıçlık, arayıcılık, kılavuzluk, deniz bakkallığı, deniz araçlarında; kaptanlık, çarkçılık, katiplik, tayfalık, amelelik, iskele rıhtım hamallığı, deniz esnaflığı.
2- 2920 sayılı Sivil Havacılık Kanunu uyarınca; Türkiye sınırları içerisinde hava yolu ile yük ve yolcu taşıma.
3- 3213 sayılı Maden Kanunu uyarınca; maden hakkı.
4- 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca; gümrük müşavirliği.
5- 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun uyarınca; doktorluk, hemşirelik, dişçilik, ebelik, hastabakıcılık.
6-6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun uyarınca; eczacılık.
7-6343 sayılı Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teaşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun uyarınca; veterinerlik.
8-1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca; avukatlık.
Yukarıdaki meslekleri Türkiye’de yapan yabancı uyruklular hakkında “4817 sayılı yasaya muhalefet” suçu atfedilerek kamu davası açılmaktadır.
***Doktorlar ve hemşireler bu için bu yasak kaldırabilir mi?
1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’daki “Madde 1 - Türkiye Cumhuriyeti dahilinde tababet icra ve her hangi surette olursa olsun hasta tedavi edebilmek için Türkiye Darülfünunu Tıp Fakültesinden diploma sahibi olmak ve Türk bulunmak şarttır.” İbaresinin değiştirilmesi gerekmektedir. Madde de sadece Türk’lükten bahsedilmiyor benzer şekilde Türk Tıp Fakültelerinden mezun olmak şartı da getiriliyor bu şartında kaldırılması veya denklik konusunda düzenleme yapılması da gerekmektedir.
***Yasak kalksa yabancı doktor ve hemşireler gelir mi?
Bu konu ise daha başka bir konu, Türk hekimlerin çalışmak istemediği çalışma şartı ve ücretleri ile yabancılar neden gelsin? İşte bu sorunun cevabının da yetkililer tarafından verilmesi şart. Bana sorarsanız gelmez mesela,
İngiltere’de bir hemşire ayda 2700 euro, AB ortalamasında ise 2000 Euro ücret alıyor Türkiye’de ise bir hemşire 1600 lira normal ücret ve buna ilaveten de 600 lira kadar da döner sermaye-ek ödeme alabiliyor. Amerika Birleşik Devletlerinde ise eşitlerine göre en yüksek ücreti hemşireler ve hasta bakıcılar alıyor ki ortalama 10 bin doları buluyor aldıkları maaş. Ancak, doğu bloku ülkelerinde çalışanlar arasında en düşük ücreti hemşireler ve sağlık memurları alıyorlar ücretleri de yaklaşık 40-80 dolar aylık kadardır. Öyleyse sadece doğu blokundan Rusya ve Bağımsız Devlet Topluluğu ülkelerinden gelen hemşireler olabilir. Onlar da hemşire olarak Türkiye’yi mi yoksa Avrupa veya Amerika Birleşik Devletlerini mi tercih eder siz karar verin.
Doktor ücretlerine gelince mesela ABD’de aylık hekim ücreti 20 bin dolar ile 2 milyon dolar arasında değişebiliyor. Bu arada ABD’de asgari ücret 1000 dolar civarında, Avrupa’da ise ortalama bir hekim en az 10 bin euro ile 1 milyon euro arasında ücret farklılığı var. Burada da doğu bloku ülkelerinde alınan doktor maaşlarının en düşük seviyede olduğunu (200 dolar ile 600 dolar arasında) söyleyebiliriz ama bu rakam kendi ülkesindeki yaşam kalitesine tuturmasına yetiyor. Mesela Küba’da bir hekimin aldığı aylık 25 ile 50 dolar arasında ama unutmayalım beş gider kalemi (sağlık, eğitim, barınma, giyecek ve yiyecek bedava)
-Gerçek doktor, dil ve denklik sorunu
Gerek hekim, gerek hemşire ülkemize gelirse dil problemi nasıl aşılacak, şuram ağrıyor dediğimizde bizi nasıl anlayacak ve biz onu nasıl anlayacağız? Gelen yabancının mezun olduğu okulun gerçek mi değil mi olduğunu nasıl anlayacağız? Ki biliyorsunuz lise mezunu olup yıllarda devlet hastanesinde doktorluk yapan ve ücret alanların bile gerçek doktor olup olmadığını nasıl anlayacağız?
Hadi gerçekten Tıp fakültesi mezunu olduğunu anladık, mezun olduğu Tıp Fakültesinin denklik sorununu ne yapacağız, her Tıp fakültesi mezununa gel mi diyeceğiz?
***Çözüm yabancı değil ücret-yaşam kalitesi
Daha önce bu köşeden yazdığım gibi, “Doktorlar ve sağlık meslek mensupları diyorlar ki, liselerden en iyi derece ile mezun olduk, en üst sıralardan üniversiteye girdik, 6-7 yıl çok zorlu Tıp eğitimden geçtik. Yetmedi gece gündüz TUS çalıştık, üstüne 4-5 yıl uzmanlık eğitimi aldık. Yaş geldi 35’e ve uzman olarak işe başladık, 3-4 bin lira maaşımız var. Performansı tavana çıkarsak bile 6-7 bin liraya ulaşamayız ve bu performansla 2-3 yıl çalışsak ölürüz. Bu arada güncel yeniliklerden haberdar olmak için yine okumaya-araştırmaya devam ediyoruz, ölünceye kadar de etmek zorundayız. 35 yaşında uzmanım, evim yok, orta düzey bir arabam var. Bu kazanç ile ne zaman ev alacağım belli değil, çocuğumu iyi bir eğitim verebilmek için maddiyata ihtiyacım var, gelecekten korkuyorum. İşte bu durumda hekimlere hak vermemek elde değil. TAM GÜNE evet ama hekimlere de hak ettikleri rakamları vermemiz şart. Halk TAM GÜNÜ, hekimler de dolgun maaşı hak ediyorlar.”
ALİ TEZEL
