Geçici Vergi“Geçici vergi” gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin cari vergilendirme dönemlerinin gelir ve kurumlar vergisine mahsuben üçer aylık kazançları üzerinden hesaplanıp ödenen bir peşin vergi uygulamasıdır.
Geçici vergi uygulamasına ilişkin düzenlemeler Gelir Vergisi Kanunu’nun 120’nci maddesinde yapılmış ve yine kurumlar vergisi kanunun 32’nci maddesinde de Kurumlar vergisi mükelleflerince, cari vergilendirme döneminin kurumlar vergisine mahsup edilmek üzere Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre ve câri dönemin kurumlar vergisi oranında geçici vergi ödenir hükmüne yer verilmiştir.
Basit usulde vergilendirilenler hariç ticari kazanç sahipleri, serbest meslek erbabı ve kurumlar vergisi mükellefleri geçici vergi ödemek zorundadırlar.Adi ortaklıklar ve kollektif şirketler ile adi komandit şirketler ortaklık olarak gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmadıklarından geçici vergi mükellefi de değildirler. Ancak, adi ortaklıklar ile kollektif şirketlerde ortakların, komandit şirketlerde komandite ortakların şirketten aldıkları kazançlar, şahsi ticari veya mesleki kazanç sayıldığından geçici verginin konusuna girmektedir. Dar mükellef kurumlar sadece ticari ve zırai kazanç elde etmeleri halinde geçici vergi mükellefi olacaklardır.
Yıllara sari inşaat ve onarma işi yapan mükellefler ile noter bulunmayan yerlerde Adalet Bakanlığınca geçici yetkili noter yardımcısı olarak görevlendirilenler, bu kazançları dolayısıyla geçici vergi ödemeyeceklerdir. Ancak, söz konusu mükellefler, senelere sari inşaat ve onarma veya geçici yetkili noter yardımcılığı işlerinden elde ettikleri kazançları dışında kalan ticari veya mesleki kazançları için geçici vergi ödemek zorundadırlar.
Zirai kazançlar, ücret, menkul ve gayrimenkul sermaye iradı, diğer kazanç ve iratlar geçici vergi kapsamında değildir.
Geçici vergi, ilgili hesap döneminin üçer aylık dönemleri itibariyle beyan edilecektir. Buna göre, bir hesap dönemi ile ilgili olarak 4 ayrı geçici vergi dönemi söz konusudur. Geçici vergi dönemleri, hesap dönemi takvim yılı olanlar ile kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenler bakımından farklılık göstermektedir.
Hesap dönemi takvim yılı olanlar
Hesap dönemi takvim yılı olan mükellefler için geçici vergi dönemleri aşağıdaki gibidir:
Birinci dönem; Ocak-Şubat-Mart,
İkinci dönem; Nisan-Mayıs-Haziran,
Üçüncü dönem; Temmuz-Ağustos-Eylül,
Dördüncü dönem; Ekim-Kasım-Aralık.
Geçici vergi dönemleri üçer aylık olmakla birlikte, beyan edilecek kazancın hesaplanmasında 3,6,9 ve 12 aylık mali tablolar esas alınacaktır.
Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler için geçici vergi dönemleri, özel hesap döneminin başlangıç tarihinden itibaren üçer aylık dönemler olacaktır.
İşe başlama, işi bırakma veya hesap döneminin değişmesi gibi üç aydan kısa olan vergilendirme dönemlerinde;
- İşe başlamada, işe başlanılan tarihin içinde bulunduğu dönemin sonuna kadar olan süre,
- İşi bırakma veya tasfiye hallerinde işin bırakıldığı veya tasfiyeye girildiği tarihe kadar olan süre,
- Hesap döneminin değişmesi halinde yeni hesap döneminin başladığı tarihe kadar olan süre,
ayrı bir geçici vergi dönemi kabul edilecektir.
- Temporary Tax
Temporary tax is a type of prepaid tax that is assessed and paid over the quarterly profits derived by income tax and corporation tax liables, to be credited against their income and corporation tax burdens assessed for the current tax periods.
The regulations concerning temporary tax applications are provided in Article 120 of the Income Tax Code, and again, in 32 of the Corporation Tax Code, it is stipulated that the Corporation Tax liables are required to pay temporary tax pursuant to the principles stated in the Income Tax Code, commensurate with the corporation tax rates of the current period, to be credited against the corporation tax burden calculated for the current fiscal year.
With the exception of taxpayers who are taxed on simple earnings basis, the independent professionals and the corporation tax liables are obliged to pay temporary taxes. Since ordinary partnerships, unlimited companies and companies in commendam are not income tax or corporation tax liables as partnerships, they are not liable for temporary taxes. However, since the gains derived by partners in ordinary partnerships and unlimited companies, and by silent partners in companies in commendam are considered as personal commercial or independent professional income, they are included within the scope of temporary tax. Meanwhile, limited liability companies are considered as temporary tax liables, only if they acquire commercial or agricultural
gains.
Taxpayers who perform multi-year construction and repair work, and those who are assigned as temporary authorized assistant to public notary by the Minisry of Justice in areas that do not have a public notary, shall not be required to pay temporary tax on account of their income derived from this assignment. However, the concerned type of taxpayers are obliged to pay temporary tax over their commercial and agricultural gains that they earn other than the multi-year construction and repair work and their earnings derived as assistants to public notary.
Agricultural gains wage income, dividend and interest gains and rental income, and other gains and proceeds are not included within the scope of temporary taxes.
Temporary taxes are declared on quarterly periods. Accordingly, during one calendar year, 4 separate temporary periods are in question. The temporary tax periods may vary among those who adopt the fiscal year as calendar year, and those who adpt a special fiscal year.
Those Whose Account Periods are Calendar Year
Temporary tax periods for those who adopt the calendar year as their quarterly periods, are as follows:
First Period: January-February-March
Second Period: April-May-June
Third Period: July-August-September
Fourth Period: October-November-December.
Although the temporary tax periods are quarterly periods, during the determination of the gains to be declared, financial statements covering 3, 6, 9 and 12 months shall be taken as basis.
For the taxpayers who are allocated special account periods, the temporary tax periods cover a period of three months as of the beginning of the special account period.
During temporary tax periods that last for shorter than three months due to certain special circumstances such as recruitment, discharge or the shifting of the account period, the following periods shall be considered as separate temporary tax periods:
- In the case of new recruitment, the period between the sate of recruitment and the closing of the current fiscal year;
- In the case of discharge or liquidation, the period between the date of discharge from work or the beginning of the liquidation period;
- In the case of the change of the account period, the period that lapses until the beginning of the new account period.
HASAN YALÇIN
YMM
http://www.muhasebevergi.com/content.aspx?id=676
