Maddi Duran Varlık Satışlarında (Demirbaş,Taşıt vb.) Hesaplanan KDV nin beyanname üzerinde gösterilmesi
.
.
1- İlave Edilecek KDV Satırına neler yazılır?
İlave edilecek KDV satırı belli işlemler dışında kullanılmamalı bunlarıda özetle şöyle sayabiliriz;
.
1- Mal iadeleri nedeniyle hesaslanan kdv
.
2- KKEG niteliginde olmakla birlikte alınan fatura nedeniyle kdv indirim konusu yapılmış olması gider mahiyeti taşımayan bu belgelerden dolayıindirim kdvnin düzeltilmesi sırasında kullanılır.
Örnegin, şirket ortaklarının sonradından anlaşılan işle ilgili olmayan tatil giderleri,yol giderleri, şirket adına işin idamesi haricinde yemek verilmesi vb.
3- fatura tutarı kdv hariç 1000 TL olmakla birlikte hesaplanan kdvnin 180 TL yerine 190 TL olarak yazılması durumunda fazla ve yersiz olarak hesaplanan 10 TL kdv bu satırda gösterilir.
.
4- Zayi olan çalınan mallar nedeniyle indirilmiş olan kdv nin düzeltilmesi yoluna gidildiginde bu satır kullanılır.
.
5- Son kullanma tarihi geçtigi için imha edilen mallarda,yada kanun koyucunun malların tedariki sonrasında kullanılmasının sakıncalı olduguna karar verdigi ürünler (mesela eczanelerde kullanılan bazı ilaçlar) veya tekstil işlerinde imha edilen kumaş boya vs gibi ürünlerin indirilmiş kdv leri
.
6- Gelir tablosunda satışlar ve diger tüm gelir grupları haricindeki işlemler nedeniyle hesaplanan kdv, Vergi üzerinden alınan kdv bu satırda gösterilir.
Örneğin; sıfır araç bayilerinde araç bedeli üzerinden hesaplanan ötv ye istinaden hesaplanan kdv gibi.
.
7- Vergilendirilme dönemi itibariyle hatalı vergi oranı üzerinden düzenlenmiş faturalardaki indirilecek kdv nin düzeltilmesi
.
örneğin; kanun koyucunun ülkenin içinde bulundugu ekonomik göstergeler ve bazı sektörlerdeki hareketlilik açısından teşvik ve süspansiyon dışında genel kdv oranının düşürülmesine ragmen bu sektördeki firmanın yüksek orandan düzenlediği faturadaki indirilecek kdv düzeltilmesi gibi.
vb. hususlarda ilave edilecek kdv satırı kullanılır.
2- Demirbaş Satış KDV si beyanname üzerinde nerede gösterilir?
Demirbaş satışıyla ilgili özellikle eletronik ortama geçilmiş olması birçok sorunuda beraberinde getirdi.
Aslında kanunu inceledigimizde;
:”...Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesine göre, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan tespit ve hizmetler Katma Değer Vergisine tabidir. Aynı Kanunun 2/1 inci maddesinde ise teslim, bir malın tasarruf hakkının devredilmesi olarak tanımlanmıştır.
Katma Değer Vergisi Kanununun 20/1 inci maddesi uyarınca, teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olup, bedel deyimi ise, malı teslm alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerle sağlanan para ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade etmektedir.
Ayrıca, 24 Sıra No.lu Katma Değer Vergisi Sirkülerinin 2/b bölümünde, katma değer vergisi mükelleflerinin vergiye tabi işlemlere ilişkin bedelleri (alıcının tevkifat uyguladığı işlemler hariç), vergi oranları itibariyle ayrı ayrı beyan etmeleri gerektiği belirtilmiştir.
Buraya kadar anlattıklarımlarından demirbaş satış bedelininde matrah gibi beyannamede gösterilmesi gerektigi sonucu çıkar.
.
Ancak bukonuda birkaç sorun vardır.
1- Elde düzenlenen beyannamelerde demirbaş satışı için bilgi notu yazılarak vergi dairesine verilebiliyor böylece gelir tablosu hasılat kalemi ile beyannamedeki kümüle toplam arasındaki fark için izahat talebine gerek kalmadan sorun çözülebiliyordu.
2- Elektronik ortama geçmesi nedeniyle beyannamelerin bu bilgi notu yazılamadıgından dolayı izahata davet gereksiz zaman kaybı ve stresede neden oldu.
3- İlave edilecek kdv satırına dahil edilmiş demirbaş satışları dolayısıyla BS formunda sorun yaşanmasına neden olmuştur.
4- Son olarak elektronik ortamda verilmeye başlayan iade taleplerine hasıl listeler nedeniyle alt firmalar nezdinde ilave edilecek kdv ye yazılan demirbaş satışları nedeniyle alt firmalar arasında karışıklığa neden olmuş ve iade taleplerinde sorun yaşanarak uzamasına neden olmuştur.
Sonuç;
Kanunen bu satışlar matrahta gösterilmelidir.
Ancak KDV beyannamesi- Gelir tablosu toplamları arasındaki fark nedeniyle sıkıntı dogacagından dolayıda ilave edilecek kdv daha mantıklı gibi görünsede aslında degildir.
Hem matraha ilave etmek hemde ileride izahat inceleme gibi sıkıntılar yaşamamak adına aşağıdaki uygulama kanaatimce en doğrusudur.
Normal uygulamada yapılan kayıt;
Örneğin; şirketin aktifinde maliyet bedeli 10.000 TLolan tamamen İTFA olunmuş taşıtı 5000 TL+KDV bedelini açık hesap olacak şekilde satmıştır. Buna göre TEK DÜZEN muhasebe sistemi gereği;
-------------------------/---------------------------
120 ALICILAR 5.900
257 B.AMORTİSMAN 10.000
254 TAŞITLAR 10.000
391 HESAPLANAN KDV 900
679 OLAĞANDIŞI GELİR 5.000
--------------------------/--------------------------
Şeklinde kayıt yapılarak 5.900 TL MDV satışı Teslim ve Hizmet bedeli 900 TL KDV de hesaplanan KDV olarak ilgi ay beyannamesinde beyan edildiği halde Gelir tablosundaki 600 hesabın tutarı 5.000 TL kadar noksan görüneceğinden izaha davetle karşı karşıya kalınabilecektir.
Aynı şekilde yukarıda tek tek ele aldığımız maddelere istinaden aşağıdaki kaydın yapılması herhangibir sıkıntıya neden olmayacaktır.
Kdv beyannamesi açısından satışın kaydı
-------------------------/--------------------------------
120 ALICILAR 5.900
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 5.000
391 HESAPLANAN KDV 900
-------------------------/---------------------------------
Gelir Tablosu açısından maliyet kaydı
-------------------------/---------------------------------
623 DİĞER SATIŞLARIN MAL. 1.000
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMAN 10.000
254 TAŞITLAR 10.000
679 OLAĞANDIŞI GELİR 10.000
----------------------------/--------------------------------
Yukarıdaki kayıtla; GELİR TABLOSUNDA 600'lü hesap ile KDV beyannamesindeki Teslim ve Hizmet tutarı aynı olacağından İZAHA DAVET gibi bir idari işleme davet çıkaran FARK ortadan kalkmış olacaktır.
Gelir tablosunda ise: 690 hesabın borcuna yazılarak kapatılan 623-10.000 TL ile alacağına yazılarak kapatılan 600-5.000 TL farkı 5.000 TL zarar ile
679-10.000 TL olağandışı kar yer alacağından yine 5.000 TL'lik satış karının yer alacak olması sonuç üzerinde bir değişikliğe neden olmayacaktır.
Yıldırım ERCAN
http://www.huseyinust.com/
