.
.
Antrepo Rejimi, Antrepoda Malın El Değiştirmesi, KDV
.
Tarih: 18.08.2011
Türkiye'ye girmesi Türkiye'den transit geçilmesi yasak olmayan yabancı memleket eşyası, antrepoya alınır ve bu rejimden faydalanır. İhraç edilecek milli mahsul ve mamuller dahili vergilerden muafiyet bakımından, antrepoya alınabilir ve bu rejimden istifade ederler.
GENEL ANTREPO
Özel Kanunlarına göre antrepo tekelini elinde tutan işletmeler, kendi bölgelerinde ve Türk Hava Yolları İşletmesi gümrüklü hava liman ve meydanlarında, lüzumlu genel antrepoları açarlar ve işletirler.
Başka yerlerde ve Türk Hava Yolları İşletmesinin açamadığı hava liman ve meydanlarında, genel ver aşağıdaki maddede gösterilen özel antrepolular, bakanlıkça ve izin vereceği gerçek ve tüzel kişiler tarafından açılır ve işletilir.
Genel antrepolar içinde, özel kabinler açılmasına, yıkama, temizleme ve teşhir yerleri tesisine izin vermeye Bakanlık yetkilidir.
Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin sorumluluğu ve gümrüğün denetlemesi altındaki yabancı kolilere mahsus kapalı yerlerde, genel antrepo sayılır.
ÖZEL ANTREPOLAR
Her türlü gümrük işlemini yapmaya yetkili gümrük idarelerinin bulunduğu yerlerde özel antrepolar açılabilir.
Parlayıcı ve patlayıcı veya bir arada bulundukları eşya için tehlike olan veya muhafazaları hususi tertip ve tesislere lüzum gösteren Maddeler, ancak, kendi tabiatlarına uygun olarak tesis olunan bu yerlere konulabilir. Aynı zamanda buralara konu ile ilgili sair eşyanın alınmasına, Bakanlık izin verebilir. Bu nevi eşya Bakanlıkça tespit edilir.
FİKTİF ANTREPO
Gümrüğün denetlemesi altında bulunmak şartıyla, mal sahipleri veya temsilcileri tarafından temin ve tesis edilmiş olan mahal ve depolara yükte ağır ve hacimli eşya veya uygun görülecek sair maddelerin konulmasına ithal bakımından herhangi bir sakınca bulunmadığı taktirde izin vermeye Bakanlık yetkili olup bu yerler fiktif antrepo telakki edilir. Yabancı eşyanın teşhir olunduğu fuar ve sergiler de fiktif antrepo sayılır.
ANTREPO YAPILARI
Antrepo olarak kullanılacak yerlerde, gümrükçe, aşağıdaki nitelikler ve şartlar aranır:
1. Eşyanın iyi muhafazasına elverişli olmak,
2. Özel antrepo yapılarında, tahsis edilecekleri maddelerin özelliklerine göre ayrıca lüzumlu teknik tesisler bulunmak,
3. Lüzumu gümrükçe kabul edilen giriş ve çıkış kapılarından başka, insan girip çıkmasına ve eşya çıkarılmasına elverişli menfezleri kapatılmış olmak,
4. Umumi ulaştırma vasıtalarına yakın ve eşyanın girip çıkmasında gözetilmesine elverişli olmak,
5. Eşyanın antrepo içinde taşınması, istifi, tartılması, ölçülmesi, girişte ve çıkışta yükleme ve boşaltma gibi hizmetler için fenni tesis ve cihazları bulunmak,
Antrepo işletmeleri buralardaki eşyanın emniyeti ve hizmetlerin çabuk görülmesi bakımından, Bakanlıkça zamanla lüzum görülecek tesis ve tadilleri yapmaya ve ileri tekniğin gerektirdiği cihazları temine mecburdurlar.
BEYAN ve EŞYANIN ANTREPOYA ALINMASI
Antrepolara konacak eşya, sahip veya temsilcileri veya nakilleri tarafından, 52 nci Madde de yazılı süre içinde veya 53 ncü Madde nin 2 .nolu fıkrasına göre, Bakanlıkça tespit olunacak esaslar dairesinde gümrüğe beyan olunur.
Eşya, antrepolara gümrüğün denetlemesi altında alınır. Şüphe edilen veya ilgililer tarafından lüzum gösterilen kablar muayene memuru huzuru ile açılıp yoklanır.
Kırık veya tamire muhtaç kablar ile, dağınık eşya antrepolarda gümrük ve antrepo işletmesinin müşterek kilidi altında ayrı bir yerde muhafaza altına alınır ve durum tutanakla tespit olunur.
ANTREPOLARDA YAPILABİLECEK İŞLER
Genel ve özel antrepolarda, gümrük denetlemesi altında, kab tamiri ve yenilenmesi eşyanın havalandırılması, kalburlanması gibi iyi muhafazası bakımından lüzumlu veya yeni çeşitler yapılması karıştırılması, büyük kablardan küçük kablara boşaltılması ve numune çıkarılması gibi ticari icaplara uygun ameliyelere gümrükçe izin verilebilir.
Transit geçirilecek eşyanın menşelerine bakılmaksızın birbiriyle veya milli eşya ile karıştırılmasına Bakanlıkça müsaade olunabilir.
Ancak, birinci fıkrada yazılı işlemler giriş eşyasında, eşyanın tarife cetvelindeki tatbik yerini değiştirecek mahiyette olmaksızın ve muhtelif resme tabi eşya bir kab içine konulmaksızın yapılabilir.
Bu hususlara aykırı hareketlerde, duruma göre, bu kanun veya kaçakçılık mevzuatı hükümlerine göre işlem yapılır.
SORUMLULUK
İşletmeler, sundurma ve antrepolara konulan eşyanın, buraya alınışlarında gümrükçe miktarları tespit edilmiş ise bu miktarlarından, tespit edilmemiş ise belgelerinde yazılı miktarları üzerinden gümrüğe karşı sorumludur.
Şu kadar ki, eşyanın tabiatından ileri gelen kayıplarla fireler ve gümrüğün denetlemesi altında yapılan ameliyelerden ileri gelen eksiklikler ile sundurma ve antrepo işletmelerinin kusur ve hatalarından ileri gelmediği, gümrüğe ispat edilen telef,kayıplar ve çalınmalar için vergiler aranmaz. Eşya gümrüklenmiş kıymeti üzerinden sigorta ettirilmiş ise, noksan çıkan eşyanın vergileri sigorta ettirenden veya lehine ettirilenlerden alınır.
Yukarıdaki fıkralarda yazılı sebepler dışında kalan eksiklikler kabul edilmez. Bunların vergi ve cezaları tutarı bir meblağ, antrepo ve sundurma işletmesinden tazminat olarak alınır.
Tabiatları icabı, antrepolarda ve antrepolar arası nakliyatta veya antrepodan diğer bir gümrüğe sevkte, fire veren eşya ile antrepolarda yapılmasına izin verilen manipülasyonlardan dolayı noksanlaşan Maddeler için bir fire tesbitine Bakanlık yetkilidir. Ancak, fiktif antrepolara konulan eşyada, her ne surette olursa olsun vuku bulan kayıplar ve fireler kabul olunmaz.
GÜMRÜĞÜN DENETLEME HAKKI
Sundurma ve antrepoların giriş ve çıkış kapıları ve eşyanın girip çıkmasına mahsus boru ve tertipleri gümrük idaresince de kilit ve mühür altında bulundurulur. Bakanlık Devlet İşletmelerine ait sundurma ve antrepolarda bu tedbirlerden vazgeçebilir.
Bakanlığın müfettiş ve müfettiş muavinleri ile ilgili gümrük Amirleri veya yetkili kılacakları memurları sundurma ve antrepolarda gümrük haklarını koruma ve suistimalleri önleyecek tedbirleri almaya ve bu işletmelerin kayıtlarını ve belgelerini tetkik ve teftiş etmeye ve her zaman sundurma ve antrepolardaki eşyayı yoklamaya yetkilidirler. Sundurma ve antrepo işletmeleri de bu kayıtları ve belgeleri ve eşyayı bunlara göstermeye sundurma ve antrepoları açmaya ve yapılacak yoklamaları kolaylaştırmaya mecburdurlar.
Sundurma ve antrepo işletmelerince tutulacak giriş çıkış kayıt ve muhasebeleri, gümrük denetlemesini temin edecek şekil ve usullere uygun olması lazımdır.
Gümrüklerce yukarıdaki fıkralara göre alınan tedbirler ve yapılan denetlemeler, sundurma ve antrepo işletmelerinin bu kanuna göre olan sorumluluğuna iştirak sayılmaz ve bu sorumluluğu azaltmaz.
SÜRE
Genel ve özel antrepolarda eşya en çok beş yıl kalabilir. Bakanlık makbul sebepler dolayısıyla, eşyanın iyi bir halde bulunması şartıyla bu süreyi bir yıl daha uzatabileceği gibi, bu sürelerle antrepoda kalması mahsurlu olan eşya için bu süreyi kısaltabilir.
Genel antrepo sayılan posta, telgraf ve telefon idaresinin sorumluluğu altındaki mahallerde, eşyanın bekleme süresi bağlı bulunduğumuz milletlerarası antlaşmalar hükümlerine tabidir.
Bu süreler sonunda eşya yabancı memleketlere çıkarılmazsa vergilerin ödenerek yurda sokulması lazımdır. Süresi dolduğu halde kaldırılmayan eşyanın çekilmesi sahiplerinin adreslerine yazı ile ve adresleri bilinmiyorsa ilan suretiyle tebliğ edilir. Bu tebliğden itibaren bir ay içinde kaldırılmayan eşya hakkında 140 ıncı madde hükümleri uygulanır.
Fiktif antrepolarda eşyanın kalabileceği süre, iki yıl geçmemek üzere Bakanlıkça tespit olunur. Bu süre içinde kaldırılmayan eşyanın vergileri teminatlarından mahsup edilir.Bu kabil olmazsa Amme Alacaklarının Tahsili Usulü hakkındaki kanun hükümlerine göre işlem yapılır.
Yolcu beraberinde gelen eşyanın gümrük salonları ile antrepolarda kalabileceği süre üç aydır. Bu süre içinde kaldırılmayan eşya hakkında 140 ıncı madde hükümleri uygulanır.
ANTREPOLARARASI NAKLİ
Eşyanın bir antrepodan başka antrepoya kaldırılması ve genel antrepoda açılmış özel kabinler arasında yer değiştirilmesi gümrükçe tespit olunacak usul dairesinde yapılır. Ancak, antrepo değiştiren eşyanın Kanunun 12 nci maddesinde yazılı süreleri, bunların ilk antrepoya girdiği tarihten hesaplanır.
ANTREPODAKİ EŞYANIN DEVRİ
Antrepolarla sahipleri adına kaydı yürütülen eşyanın başkasına devri,devreden ve devralan tarafından , antrepo işletmesine ve gümrüğe yazılı olarak bildirilir. Eşyaya ait vergiler ve cezalar hakkındaki teminat şartlarına uygunluk gösterildiği taktirde gümrükçe , bu devre müsade edilir.
ÇIKIŞ İŞLEMLERİ BEYANNAME ve TESCİL
Türkiye'den kesin olarak çıkarılacak eşyanın yetkili gümrüğe beyanname ile bildirilmesi mecburidir.
Beyannamenin şekli, adedi ve ihtiva edeceği bilgiler ile beyanın tevsikine yarayan belgelerin mahiyet ve adetleri ve hangilerinin beyannameye ekleneceği ve sair hususlar Bakanlıkça tayin ve tespit olunur.
Beyannamenin tescili, deftere kaydı ve üzerine sıra numarası tarih ve resmi mühür konması ile tamam olur.
135 inci Maddenin 2 inci fıkrasında sözü geçen çıkış beyannameleri de bu Madde hükmüne göre tescil olunur.
ÇIKIŞ EŞYASININ KIYMETİ
Eşyanın çıkışı anında beyan edilecek kıymeti, müstakil bir alıcı ile müstakil bir satıcı arasında tam ve serbest rekabet şartları altında tekerrür etmiş olan, çıkış mahallindeki ihraç fiyatıdır.
Eşyanın beyannamesi Türkiye'den son çıkış mahallinde verilmemiş ise, buraya kadar olan nakliye masrafları da fiyata dahil edilir.
Ancak ihracata ait her türlü vergi, resim ve harçlar ile ihracatçıya geri verilecek dahili vergi ve resimler ve ihracata müteallik her türlü yardımlar bu fiyata dahil değildir.
BEYANNAMENİN TESCİL ŞARTLARI
Ticari mahiyette olup, beyanname ile çıkış işlemi yapılması gereken eşyaya ait beyannamelerin, gümrükçe kabul ve tescili için, müteakip maddelerde yazılı olduğu üzere, eşyanın tamamının muayeneye hazır bulundurulması ve deniz, kara ve hava nakil vasıtalarının Bakanlıkça tayin edilecek süre içinde geleceğinin tevsik edilmesi şarttır. Ancak, standardizasyon kontrolleri hariç olarak gümrükçe yaptırılacak tahlil ve ekspertizi icabettiren hallerde nakil vasıtalarının gelişinden evvel beyanname tesciline gümrük idare amirince izin verilir.
ANTREPODA MALI DEVREDEN AÇISINDAN KDV YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Gümrük antreposundaki malların bir firma tarafından başka bir firmaya devredilmesi KDV'nin konusuna girmekle birlikte,söz konusu işlem Katma Değer Vergisi kanunun 16/1-c maddesi kapsamında vergiden istisna bulunmaktadır.Gümrük yönetmeliğinin ”Antrepolarda ki eşyanın başkasına devri” başlıklı 291.maddesi kapsamında işlemin gerçekleştirildiği nin tevsik edilmesi istisnadan faydalanmak için yeterlidir.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU MADDE 16
Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır :
a) Bu Kanuna göre teslimleri vergiden istisna edilen mal ve hizmetlerin ithali,
b) Gümrük Kanunu'nun 7 nci maddesinin 3,4,5,6,7 numaralı bentleri ile 8,9,10,12,13, 119 ve 132 nci maddelerinde yazılı olup, Gümrük Vergisi'nden muaf ve müstesna olarak ithal edilen eşyanın mezkur maddelerindeki kayıt ve şartlarla ithali,
c) Transit aktarma, gümrük antreposu, geçici depo, gümrük sahası, serbest bölge rejimlerinin uygulandıkları mal ve hizmetler,
Gümrük Kanunu'nun 132'nci maddesine göre geri gelen eşya dışarıda bir ameliyeye tabi tutulduğu veya asli kısmına bir ilave yapıldığı takdirde eşyanın kazandığı değer farkı istisnaya dahil değildir.
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır .)
Dr. Ufuk ÖZDEMİR
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
ufuk@ada.net.tr
